خاتم النبیین در آیه ۴۰ سوره احزاب
خاتم النّبیین، یک بار در قرآن، در آیه ۴۰ سوره احزاب آمده است. خاتم النبیین به معنای «آخرین پیامبر» تصریح دارد که حضرت محمد(ص) آخرین پیامبر و خاتم نبوت است.
متن آیه
﴿ | مَا کَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِکُمْ وَلٰکِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِیِّینَ ۗ وَکَانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمًا
محمّد پدر هیچیک از مردان شما نیست، ولی فرستاده خدا و خاتم پیامبران است. و خدا همواره بر هر چیزی داناست. احزاب:۴۰ |
﴾ |
خاتم النبیین
«خاتَم» (به فتح تاء) به معنای نگین انگشتر است که در قدیم با حک کردن نام خود بر روی آن، پایانِ دستورها و نامهها را با آن مُهر میکردند.[۱] قُراء در قرائت خاتم اختلاف کردند. برخی آن را به فتح تا میخوانند و برخی به کسره که به معنای تمامکننده است که هر دو یک معنا را میرساند.[۲]
آیه ۴۰ سوره احزاب، تنها آیهای است که هم نام پیامبر(ص) و هم رسالت او را در قالب دو عنوان ذکر کرده است: «رَسُولَ اللَّهِ»، «خاتَمَ النَّبِیِّینَ».[۳] مراد از «خاتَمَ النَّبِیِّینَ» این است که نبوت با حضرت محمد(ص) ختم شده، و بعد از او دیگر نبوتی نخواهد بود.[۴] خاتم بودن، فضیلت مخصوص و مختص به پیامبر(ص) است که خداوند او را در میان تمام پیامبران مختص فرموده است.[۵] بنابراین شریعت او تا روز قیامت پایدار و باقی است.[۶] مسلمانان همگی وحدت نظر دارند بر اینکه پس از حضرت محمد(ص) به کسی وحی نمیشود.[۷]
برخی مفسران گفتهاند اینکه فرزندان ذکور پیامبر(ص) در حیات او وفات یافتند، علت این است که اگر زنده میماندند، به جهت مزیت و شرافت رتبه، لیاقت نبوت داشتند و منصب نبوت به آنان میرسید.[۸]
مطالعه بیشتر
۱. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، ج۱۷، ص۳۳۶ تا ۳۴۹.
۲. تفسیر المیزان، تألیف علامه طباطبائی، ترجمه سید محمد باقر همدانی، ج۱۶، ص۵۰۷ تا ۵۱۱.
منابع
- ↑ تفسیر نور، محسن قرائتی، ج۷، ص۳۷۵
- ↑ روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ابوالفتوح رازی، ج۱۵، ص: ۴۳۲
- ↑ تفسیر نور، محسن قرائتی، جلد ۷- صفحه ۳۷۶
- ↑ المیزان فی تفسیر القرآن، طباطبایی، ج۱۶، ص: ۳۲۵
- ↑ ترجمه تفسیر مجمع البیان، طبرسی، ج۲۰، ص۱۳۳
- ↑ ترجمه تفسیر جوامع الجامع، طبرسی، ج۵، ص۱۳۴
- ↑ تفسیر کاشف، مغنیه، ج۶، ص۲۲۵
- ↑ منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، ملا فتحالله کاشانی، ج۷، ص۲۹۹