پالایش حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
(تکمیل پاورقی‌ها)
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''پالایش حدیث''' یا تنقیح احادیث، به راه‌هایی گفته می‌شود که احادیث معتبر و صحیح از غیر آن مشخص شود. محققان علم حدیث راه‌هایی برای این کار ذکر کرده‌اند؛ از جمله:
'''پالایش حدیث''' یا تنقیح احادیث، به راه‌هایی گفته می‌شود که احادیث معتبر و صحیح از غیر آن مشخص شود. محققان علم حدیث راه‌هایی برای این کار ذکر کرده‌اند؛ از جمله: معرفی راویان دروغگو و سازندگان حدیث؛ وضع قواعد و معیارهای شناخت حدیث درست و سالم از حدیث ناسالم؛ پایه‌ریزی مبانی علم حدیث.


=== ۱. معرفی راویان دروغگو و سازندگان حدیث: ===
== ۱. معرفی راویان دروغگو و سازندگان حدیث ==
پیشگامان این موضوع، [[ائمه اطهار(ع)]] بودند و افرادی چون ابوالخطاب محمد بن ابی زینب کوفی، مغیره بن سعید و بنان بیان و … را به عنوان دروغگو معرفی کرده و آنان را طرد و لعن کردند.<ref>معالم المدرستین، همان، ج۳، ص۳۲۲.</ref>
پیشگامان این موضوع، [[ائمه اطهار(ع)]] بودند و افرادی چون ابوالخطاب محمد بن ابی زینب کوفی، مغیره بن سعید و بنان بیان و … را به عنوان دروغگو معرفی کرده و آنان را طرد و لعن کردند.<ref>عسگري، مرتضي، معالم المدرستين، بي جا، مجمع جهاني اهل بيت، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۳۲۲.</ref>


=== ۲. وضع قواعد و معیارهای شناخت حدیث درست و سالم از حدیث ناسالم: ===
== ۲. وضع قواعد و معیارهای شناخت حدیث درست و سالم از حدیث ناسالم ==
ائمه اطهار(ع) برای این منظور ملاک‌های زیرا بیان فرموده‌اند:
ائمه اطهار(ع) برای این منظور ملاک‌هایی کرده‌اند:


الف. '''عرضه بر قرآن:''' بر پایه احادیثی که از امامان شیعه(ع) نقل شده است هر حدیثی که با قرآن موافق است سالم و هر حدیثی که مخالف قرآن است ناسالم است.<ref>رک: معالم المدرستین، همان، ج۳، ص۳۲۲–۳۲۳؛ درسنامه وضع حدیث، همان، ص۲۱۶–۲۲۶.</ref>
الف. '''عرضه بر قرآن:''' بر پایه احادیثی که از امامان شیعه(ع) نقل شده است هر حدیثی که با قرآن موافق است سالم و هر حدیثی که مخالف قرآن است ناسالم است.<ref>عسگري، مرتضي، معالم المدرستين، بي جا، مجمع جهاني اهل بيت، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۳۲۲. ناصر، رفيعي محمدي، درسنامه وضع حديث، قم، مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۸۴، ص۲۱۶–۲۲۶.</ref>


ب. '''عرضه بر سنت قطعی و غیر اختلافی پیامبر(ص)''': طبق این ملاک هر حدیثی که با سنت قطعی مخالف باشد مردود است.<ref>درسنامه وضع حدیث، همان، ص۲۲۶–۲۳۲.</ref>
ب. '''عرضه بر سنت قطعی و غیر اختلافی پیامبر(ص)''': طبق این ملاک هر حدیثی که با سنت قطعی مخالف باشد مردود است.<ref>ناصر، رفيعي محمدي، درسنامه وضع حديث، قم، مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۸۴، </ref>


=== ۳. پیدایش علوم حدیث: ===
== ۳. پیدایش علوم حدیث ==
الف. '''علم رجال الحدیث''': به منظور شناسایی رجالی که در اسناد روایات آمده است شکل گرفت و کتب فراوانی در این زمینه نوشته شد.<ref>رک: سید حسین، صدر، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی جا، مشعر، بی تا، ص۲۵–۲۷.</ref> مانند: رجال نجاشی، رجال شیخ طوسی، معجم الرجال آیت‌الله خویی و...<ref>علم حدیث و نقش آن در شناخت و تهذیب حدیث، همان، ص۸۷–۸۸.</ref>  
الف. '''علم رجال الحدیث''': به منظور شناسایی رجالی که در اسناد روایات آمده است شکل گرفت و کتب فراوانی در این زمینه نوشته شد.<ref>صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۵–۲۷.</ref> مانند: رجال نجاشی، رجال شیخ طوسی، معجم الرجال آیت‌الله خویی و…<ref>زين العابدين، قرباني، علم حديث و نقش آن در شناخت و تهذيب حديث، قم، انصاريان، چاپ سوم، ۱۳۷۸، ص۸۷–۸۸.</ref>


ب. '''علم درایه الحدیث''': در این علم از سند و متن حدیث و کیفیت تحمل و آداب نقل آن بحث می‌شود.<ref>نهایه الدرایه، همان، ص۷۹.</ref> الوجیزه شیخ بهایی، نهایه الدرایه سید حسن صدر و علم الحدیث سیدرضا مؤدب، درسات فی علم الدرایه علی اکبر غفاری و مقباس الهدایه آیت الله مامقانی در این زمینه نوشته شده‌اند.
ب. '''علم درایه الحدیث''': در این علم از سند و متن حدیث و کیفیت تحمل و آداب نقل آن بحث می‌شود.<ref>صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۷۹.</ref> الوجیزه شیخ بهایی، نهایه الدرایه سید حسن صدر و علم الحدیث سیدرضا مؤدب، درسات فی علم الدرایه علی اکبر غفاری و مقباس الهدایه آیت الله مامقانی در این زمینه نوشته شده‌اند.


ج. '''علم مختلف الحدیث''': در این علم از احادیث متعارضه و راه حل تعارض آنها بحث می‌شود، در این زمینه هم کتبی نوشته شده است<ref>رک: همان، ص۲۸.</ref> و مهمترین کتاب در این باره کتاب الاستبصار فیما اختلف من الاخبار شیخ طوسی (ره) است که جزء کتب اربعه شیعه است.
ج. '''علم مختلف الحدیث''': در این علم از احادیث معارض و راه حل تعارض آنها بحث می‌شود، در این زمینه هم کتبی نوشته شده است<ref>صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۸.</ref> مهمترین کتاب در این باره کتاب [[الاستبصار فیما اختلف من الاخبار]] شیخ طوسی (ره) است که جزء [[کتب اربعه شیعه]] است.


د. '''علم علل الحدیث''': در این علم از اسباب پنهان و مشکلی که باعث ایجاد مشکل در حجیت حدیث شده است بحث می‌شود؛ و در این خصوص هم کتب متعددی نوشته شده است.<ref>رک: همان، ص۲۹.</ref>
د. '''علم علل الحدیث''': در این علم از اسباب پنهان و مشکلی که باعث ایجاد مشکل در حجیت حدیث شده است بحث می‌شود؛ در این خصوص کتب متعددی نوشته شده است.<ref>صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۹.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۳۴: خط ۳۴:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی نویسنده =  
  | بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۵

سؤال

پالایش‌های حدیثی یعنی چه؟

پالایش حدیث یا تنقیح احادیث، به راه‌هایی گفته می‌شود که احادیث معتبر و صحیح از غیر آن مشخص شود. محققان علم حدیث راه‌هایی برای این کار ذکر کرده‌اند؛ از جمله: معرفی راویان دروغگو و سازندگان حدیث؛ وضع قواعد و معیارهای شناخت حدیث درست و سالم از حدیث ناسالم؛ پایه‌ریزی مبانی علم حدیث.

۱. معرفی راویان دروغگو و سازندگان حدیث

پیشگامان این موضوع، ائمه اطهار(ع) بودند و افرادی چون ابوالخطاب محمد بن ابی زینب کوفی، مغیره بن سعید و بنان بیان و … را به عنوان دروغگو معرفی کرده و آنان را طرد و لعن کردند.[۱]

۲. وضع قواعد و معیارهای شناخت حدیث درست و سالم از حدیث ناسالم

ائمه اطهار(ع) برای این منظور ملاک‌هایی کرده‌اند:

الف. عرضه بر قرآن: بر پایه احادیثی که از امامان شیعه(ع) نقل شده است هر حدیثی که با قرآن موافق است سالم و هر حدیثی که مخالف قرآن است ناسالم است.[۲]

ب. عرضه بر سنت قطعی و غیر اختلافی پیامبر(ص): طبق این ملاک هر حدیثی که با سنت قطعی مخالف باشد مردود است.[۳]

۳. پیدایش علوم حدیث

الف. علم رجال الحدیث: به منظور شناسایی رجالی که در اسناد روایات آمده است شکل گرفت و کتب فراوانی در این زمینه نوشته شد.[۴] مانند: رجال نجاشی، رجال شیخ طوسی، معجم الرجال آیت‌الله خویی و…[۵]

ب. علم درایه الحدیث: در این علم از سند و متن حدیث و کیفیت تحمل و آداب نقل آن بحث می‌شود.[۶] الوجیزه شیخ بهایی، نهایه الدرایه سید حسن صدر و علم الحدیث سیدرضا مؤدب، درسات فی علم الدرایه علی اکبر غفاری و مقباس الهدایه آیت الله مامقانی در این زمینه نوشته شده‌اند.

ج. علم مختلف الحدیث: در این علم از احادیث معارض و راه حل تعارض آنها بحث می‌شود، در این زمینه هم کتبی نوشته شده است[۷] مهمترین کتاب در این باره کتاب الاستبصار فیما اختلف من الاخبار شیخ طوسی (ره) است که جزء کتب اربعه شیعه است.

د. علم علل الحدیث: در این علم از اسباب پنهان و مشکلی که باعث ایجاد مشکل در حجیت حدیث شده است بحث می‌شود؛ در این خصوص کتب متعددی نوشته شده است.[۸]

منابع

  1. عسگري، مرتضي، معالم المدرستين، بي جا، مجمع جهاني اهل بيت، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۳۲۲.
  2. عسگري، مرتضي، معالم المدرستين، بي جا، مجمع جهاني اهل بيت، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۳۲۲. ناصر، رفيعي محمدي، درسنامه وضع حديث، قم، مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۸۴، ص۲۱۶–۲۲۶.
  3. ناصر، رفيعي محمدي، درسنامه وضع حديث، قم، مركز جهاني علوم اسلامي، چاپ اول، ۱۳۸۴،
  4. صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۵–۲۷.
  5. زين العابدين، قرباني، علم حديث و نقش آن در شناخت و تهذيب حديث، قم، انصاريان، چاپ سوم، ۱۳۷۸، ص۸۷–۸۸.
  6. صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۷۹.
  7. صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۸.
  8. صدر، حسین، نهایه الدرایه، تحقیق ماجدالغرباوی، بی‌جا، مشعر، بی‌تا، ص۲۹.