مجوس: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح و تکمیل پاورقی‌ها و حذف روایت آخر به خاطر نیامدن آن در منابع معتبر و نداشتن سلسله سند و تردید در برخی از باورهای موجود در متن حدیث..)
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۵: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''مجوس''' به قوم زردشت<ref>زردشت = زرتشت.</ref> گفته می‌شود که پیش از اسلام، در ایران زندگی می‌کرده‌اند. در قرآن کریم نام مجوس تنها یک بار آمده است،<ref>حج: ۲۲/ ۱۷.</ref> ولی دربارهٔ خصوصیّات زندگی آن‌ها سخنی به میان نیامده است. در مجموعه‌های روایی، روایات متعدّدی دربارهٔ مجوس ـ از امامان معصوم(ع) ـ وارد شده است که به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
{{درگاه|واژه‌ها}}
'''مجوس''' عنوانی است که در قرآن و در فرهنگ اسلامی به [[زردشتیان]] گفته می‌شود. در قرآن کریم نام مجوس تنها یک بار آمده است و در تورات هم نام مجوس آمده است. فقه اسلامی مجوسیان را از اهل کتاب می‌داند.


از حضرت امام صادق (ع) سؤال کردند: آیا مجوس پیامبری داشتند؟حضرت فرمود: بلی؛ آیا شما نامهٔ حضرت رسول اکرم (ص) به مردم مدینه را ندیده‌اید؟ حضرت در آن نامه نوشته است: مجوس پیامبری داشتند که کتاب آسمانی داشت؛ امّا او را کشتند و کتابش را سوزاندند.<ref>کافی، ج۳، ص: ۵۶۷، حدیث ۴.</ref>
== تعریف و مصداق مجوس ==
مجوس معرب مجوش و در زبان پهلوی مغ بوده است. کلمه «موبد» که به پیشوای دین زرتشتی<ref>زردشت = زرتشت.</ref> اطلاق می‌شود، از این ریشه است. این واژه در روزگاران پیش از اسلام نیز نامی شناخته شده بوده است. مجوسیان بر دین زردشت بودند.<ref>فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۲۵، ص۴۳۶.</ref>


شخصی به امام صادق (ع) عرض کرد: پیامبر مجوس چه کسی بود؟ حضرت فرمودند: «زردشت» بود؛ ادّعای پیامبری کرد. عدّه ای ایمان آوردند و گروهی نبوّت او را نپذیرفتند و کتابش را انکار کرده، او را از دیار خود بیرون کردند و حیوانات درنده او را دریدند.» عرض کرد: مجوسیان در زمان خود به حق نزدیک تر بودند، یا عرب؟ حضرت جواب دادند: عرب در زمان جاهلیّت به دین حنیف (اسلام) نزدیک تر بودند؛ چون مجوس به تمام پیامبران کفر ورزیدند و کتاب‌های آسمانی و برهان پیامبران را انکار کردند. «کیخسرو» ـ اوّلین پادشاه مجوس ـ سیصد پیامبر را کشت. مجوس، غسل جنابت نمی‌کردند؛ امّا اعراب، غسل جنابت می‌کردند. غسل یکی از شرایع دین حنیف است؛ مجوس ختنه نمی‌کردند؛ ختنه کردن یکی از سنّت‌های پیامبران است و اول کسی که ختنه کرد، حضرت ابراهیم (ع) بود. مجوس مرده‌های خود را غسل و کفن نمی‌کردند و به صحرا می‌انداختند و اول کسی که برای او لحد و قبر کنده شد،<ref>به داستان زندگی حضرت آدم مراجعه شود.</ref> حضرت آدم ابوالبشر (ع) بود. مجوس با مادر، دختر و خواهر خود ازدواج می‌کنند؛ ولی عرب چنین نمی‌کردند.
قدیمی‌ترین مدرکی که نامی از مجوس در آن برده شده، کتاب «ارمیای نبی» است که در آنجا از نفوذ و مقام مجوسیان در دستگاه «بخت‌النصر» یاد شده است. در منابع مسیحی هم در انجیل «متّی» از چند نفر از مجوسان یاد شده است.<ref>تورات، باب ۳۹، جمله ۱۳. انجیل متی، باب دوم از اول تا آخر، ص ۲و۳. به نقل از مقاله بحثی درباره مجوس، کلام اسلامی ۱۳۷۸ شماره ۳۲، داود الهامی.</ref>


مجوس بیت الله الحرام را قبول ندارند:<ref>بحارالانوار، ج۱۰، ص: ۱۷۹ ; قصص الانبیا، ج۲، ص۳۳۷.</ref>
طبق روایات تاریخی، در صدر اسلام و زمان پیامبر(ص) و پس از او، از مجوسیان جزیه گرفته می‌شد که نشان از اهل کتاب بودن آنان است. فقه اسلامی مجوس را از اهل کتاب می‌داند و آنان را همان زردتشیان می‌دانند.<ref>ادوار فقه و کیفیت بیان آن (فارسی)، جناتی، محمد ابراهیم، ج۱، ص۱۳۱.</ref> برخی تطبیق مجوس با زردشیان را درست نمی‌دانند و اعتقاد دارند زردشتیان فرقه‌ای از مجوسیان است و مجوس دین کهن ایرانیان است و مجوسیان را به اعتبار نامگذاری کل به اسم جزئی زردشتی می‌نامند.<ref>بحثی درباره مجوس، کلام اسلامی ۱۳۷۸ شماره ۳۲، داود الهامی.</ref>


{{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالصَّابِئِینَ وَالنَّصَارَی وَالْمَجُوسَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا إِنَّ اللَّهَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَه إِنَّ اللَّهَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ}}<ref>میزان الحکمه، ج۴، ص۲۷۷۴، حدیث ۱۸۱۴۰.</ref>
== مجوس در قرآن ==
در قرآن، مجوس در کنار [[یهودیان]] و [[نصارا]] و [[صابئین]] قرار گرفته است که نشان می‌دهد مجوس هم در کنار آنان از [[اهل کتاب]] هستند:<ref>طباطبایی، محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۹، ص۳۱۵.</ref>


مجوس موی صورت (ریش) خود را می‌تراشیدند و سبیل را بلند می‌کردند؛ امّا ما سبیل خود را می‌تراشیم و ریش را نگه می‌داریم و این کار مطابق با فطرت آدمی است.
{{قرآن|إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالصَّابِئِینَ وَالنَّصَارَی وَالْمَجُوسَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا إِنَّ اللَّهَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَه إِنَّ اللَّهَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ|ترجمه=خدا میان آنان که ایمان آورده‌اند و آنان که کیش یهود یا صابئان یا نصاری یا مجوس برگزیده‌اند و آنان که مشرک شده‌اند، در روز قیامت حکم می‌کند؛ زیرا او بر هر کاری ناظر است.|سوره=حج|آیه=۱۷}}
 
== مجوس در روایات ==
مذهب مجوس در اصل مذهب شرک نبوده و در ردیف ادیان توحیدی است و اخذ جزیه از آنها دلیل بارز این مطلب است. در وسائل کتاب جهاد باب ۴۹ در اینکه جزیه فقط از اهل کتاب گرفته می‌شود و آنها یهود و نصاری و مجوس‌اند، نُه روایت در این زمینه نقل شده است.
 
[[امام باقر(ع)]] فرمود: رسول خدا فرمود: {{متن عربی|سُنُّوا بِهِمْ سُنَّةَ أَهْلِ الْکِتَابِ یَعْنِی الْمَجُوسَ| ترجمه=  با مجوس بطریق اهل کتاب رفتار کنید.}}<ref>حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۱۵، ص۱۲۷.</ref>
 
از [[امام صادق(ع)]] سؤال کردند: آیا مجوس پیامبری داشتند؟ حضرت فرمود: {{متن عربی|بلی؛ آیا شما نامه [[رسول اکرم(ص)]] به مردم مدینه را ندیده‌اید؟ حضرت در آن نامه نوشته است: مجوس پیامبری داشتند که کتاب آسمانی داشت؛ امّا او را کشتند و کتابش را سوزاندند.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص ۵۶۷، حدیث۴.</ref>


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
خط ۲۸: خط ۳۷:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۳۸: خط ۴۷:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۳۲

سؤال

مجوس به چه کسانی گفته می‌شود؟

درگاه‌ها
واژه-ها.png


مجوس عنوانی است که در قرآن و در فرهنگ اسلامی به زردشتیان گفته می‌شود. در قرآن کریم نام مجوس تنها یک بار آمده است و در تورات هم نام مجوس آمده است. فقه اسلامی مجوسیان را از اهل کتاب می‌داند.

تعریف و مصداق مجوس

مجوس معرب مجوش و در زبان پهلوی مغ بوده است. کلمه «موبد» که به پیشوای دین زرتشتی[۱] اطلاق می‌شود، از این ریشه است. این واژه در روزگاران پیش از اسلام نیز نامی شناخته شده بوده است. مجوسیان بر دین زردشت بودند.[۲]

قدیمی‌ترین مدرکی که نامی از مجوس در آن برده شده، کتاب «ارمیای نبی» است که در آنجا از نفوذ و مقام مجوسیان در دستگاه «بخت‌النصر» یاد شده است. در منابع مسیحی هم در انجیل «متّی» از چند نفر از مجوسان یاد شده است.[۳]

طبق روایات تاریخی، در صدر اسلام و زمان پیامبر(ص) و پس از او، از مجوسیان جزیه گرفته می‌شد که نشان از اهل کتاب بودن آنان است. فقه اسلامی مجوس را از اهل کتاب می‌داند و آنان را همان زردتشیان می‌دانند.[۴] برخی تطبیق مجوس با زردشیان را درست نمی‌دانند و اعتقاد دارند زردشتیان فرقه‌ای از مجوسیان است و مجوس دین کهن ایرانیان است و مجوسیان را به اعتبار نامگذاری کل به اسم جزئی زردشتی می‌نامند.[۵]

مجوس در قرآن

در قرآن، مجوس در کنار یهودیان و نصارا و صابئین قرار گرفته است که نشان می‌دهد مجوس هم در کنار آنان از اهل کتاب هستند:[۶]

﴿إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالصَّابِئِینَ وَالنَّصَارَی وَالْمَجُوسَ وَالَّذِینَ أَشْرَکُوا إِنَّ اللَّهَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَه إِنَّ اللَّهَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ؛ خدا میان آنان که ایمان آورده‌اند و آنان که کیش یهود یا صابئان یا نصاری یا مجوس برگزیده‌اند و آنان که مشرک شده‌اند، در روز قیامت حکم می‌کند؛ زیرا او بر هر کاری ناظر است.(حج:۱۷)

مجوس در روایات

مذهب مجوس در اصل مذهب شرک نبوده و در ردیف ادیان توحیدی است و اخذ جزیه از آنها دلیل بارز این مطلب است. در وسائل کتاب جهاد باب ۴۹ در اینکه جزیه فقط از اهل کتاب گرفته می‌شود و آنها یهود و نصاری و مجوس‌اند، نُه روایت در این زمینه نقل شده است.

امام باقر(ع) فرمود: رسول خدا فرمود: «سُنُّوا بِهِمْ سُنَّةَ أَهْلِ الْکِتَابِ یَعْنِی الْمَجُوسَ؛ با مجوس بطریق اهل کتاب رفتار کنید.»[۷]

از امام صادق(ع) سؤال کردند: آیا مجوس پیامبری داشتند؟ حضرت فرمود: «بلی؛ آیا شما نامه رسول اکرم(ص) به مردم مدینه را ندیده‌اید؟ حضرت در آن نامه نوشته است: مجوس پیامبری داشتند که کتاب آسمانی داشت؛ امّا او را کشتند و کتابش را سوزاندند.»[۸]


منابع

  1. زردشت = زرتشت.
  2. فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۲۵، ص۴۳۶.
  3. تورات، باب ۳۹، جمله ۱۳. انجیل متی، باب دوم از اول تا آخر، ص ۲و۳. به نقل از مقاله بحثی درباره مجوس، کلام اسلامی ۱۳۷۸ شماره ۳۲، داود الهامی.
  4. ادوار فقه و کیفیت بیان آن (فارسی)، جناتی، محمد ابراهیم، ج۱، ص۱۳۱.
  5. بحثی درباره مجوس، کلام اسلامی ۱۳۷۸ شماره ۳۲، داود الهامی.
  6. طباطبایی، محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۹، ص۳۱۵.
  7. حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، قم، موسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۱۵، ص۱۲۷.
  8. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص ۵۶۷، حدیث۴.