اصحاب اخدود در قرآن

سؤال

اصحاب اخدود چه کسانی بودند؟

درگاه‌ها
واژه-ها.png


در سوره بروج، از اصحاب اُخدود یاد شده است.[۱] «اخدود» به معنای «گودال» است.[۲] قبل از اسلام گروهی از مردم نجران در جزیرهٔ العرب به مسیحیت، گرویده بودند. ذو نواس پادشاه یمن که یهودی بود، از این مسئله خشمگین شده، دستور داد گودالی حفر کنند و در آن آتش بیفروزند، آن گاه مسیحیان را مجبور کرد یا از آیین خود دست بردارند یا خود را در آتش بیندازند، تعدادی از آنان بر دین خود اصرار کردند و به آتش درآمدند.[۳]

در مورد اصحاب اخدود دیدگاه‌های دیگری هم وجود دارد تا آنجا كه بعضى از مفسران ده قول در باره اصحاب اخدود نقل كرده‏اند. اما مصداق معروف و مشهور آن همان داستان ذو نواس در سرزمين يمن است.[۴]

این که منظور از اصحاب اخدود کدام یک از این دو گروه ظالم و مظلوم است، علامه طباطبائی می‌گوید: مراد از اصحاب اخدود، ظالمان هستند که مؤمنان را سوزاندند و خود در اطراف گودال، شاهد سوختن آن‌ها بودند؛ بعضی گفته‌اند مراد مؤمنانی هستند که در گودال سوختند. این قول ضعیف است و ظاهر آیه هم آن را تایید نمی‌کند.[۵]

منابع

  1. سوره بروج، آیات ۴ تا ۸
  2. راغب اصفهانى، حسين بن محمد، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن با تفسير لغوى و ادبى قرآن، مترجم: غلامرضا خسروی حسینی، تهران، مرتضوى، چاپ ول، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۵۸۵. طريحى، فخرالدين بن محمد، مجمع البحرين، تهران، مرتضوى، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش، ج۳، ص۴۲.
  3. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۳۳۷.
  4. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۳۳۹.
  5. طباطبايى، محمدحسين، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۴۱۶.