الگو بودن حضرت زینب(س)
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
لطفاً در مورد جهات الگو بودنِ حضرت زینب برای زنان مسلمان توضیح بفرمایید.
الگوپذیری انسان و معرفی الگو توسط قرآن
گرایش به الگو و تأثیرپذیری از آن در امور مختلف زندگی فردی و اجتماعی، از گرایش‌های فطری انسان است. قرآن کریم، که کتاب هدایت و پاسخ گو به نیازها و خواسته‌های فطری انسان هاست، به این نیاز مهم پاسخ گفته است
قرآن کریم در کنار مردان بزرگ از زنان بزرگ و قدّیسه یاد می‌کند. در کنار حضرت آدم (علیه‌السلام) و ابراهیم (علیه‌السلام) از همسران آنها و در کنار حضرت موسی (علیه‌السلام) و عیسی (علیه‌السلام) از مادران آنها در نهایت تجلیل و عظمت یاد می‌کند.
یکی از الگوهایی که در مورد ارزش‌هایی مثل عفت و حیا، صبر و آزادگی و … برای همه جهانیان الگو می‌باشد حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) می‌باشد، همو که سید الساجدین (علیه‌السلام) چنین خطابش کرد: «انت بحمدلله عالمه غیر معلمه فهیمه غیر مفهمه؛ یعنی تو ناخوانده دانایی و نیاموخته خردمندی.»[۱]
جهات الگو بودن حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها)
دربارهٔ این بانوی شجاع و با فضیلت هر چه بگوییم کم گفتیم، در میان ویژگی‌های ممتاز شخصیتی دختر مولای متقیان (سلام‌الله‌علیهما) چند شاخصهٔ برتر است که می‌تواند به عنوان الگو برای همه مخصوصاً بانوان مطرح باشد.
۱ـ صبر و تحمل
آن حضرت، الگوی صبر، شجاعت، ایثار، تقوی، عفاف و حجاب و خلاصه پس از مادرش برترین زن عقیلهٔ بنی هاشم است.
اگر بخواهیم یک الگوی صبر برای افراد معرفی کنیم، بدون شک باید از حضرت زینب (سلام‌الله‌علیها) نام ببریم؛ زیرا این بانوی گرامی در برابر سخت‌ترین وضع طاقت فرسا سر تسلیم و رضا در برابر خداوند فرو می‌آورد و بردباری را پیشه می‌سازد، به گونه ای که اعجاب همگان را برمی‌انگیزد.
شهید مطهری در این باره نوشته است: «در حماسهٔ حسینی آن کسی که بیش از همه درس تحمل و بردباری را آموخت و بیش از همه این پرتو حسینی بر روح مقدس او تابید، خواهر بزرگوارش زینب (سلام‌الله‌علیها) بود.»[۲]
۲ـ عشق به نماز
آن حضرت حتی در اوج سوگ و اندوهش، که بیشتر بعد از شهادت سالار شهیدان و یاران با وفایش نمودار شد، راز و نیاز با خدای متعال را ترک نکرد و نماز شبش که جزء مستحبات بود فراموش نشد. و گویا از ارتباط با خالق یکتا روح رنج دیده اش تسکین می‌یافت.
در کتاب ریاحین الشریعه آمده است: شب زنده داری زینب در تمام عمرش ترک نشد. حتی شب یازدهم محرم.[۳]
۳ـ رسیدن به مقام تسلیم و رضای حق
شیخ عباس قمی صاحب کتاب مفاتیح الجنان این تعبیر را نسبت به حضرت دارند: ایشان عقیله بنی هاشم و صاحب مقام رضا و تسلیم است.[۴] به این معنا که بعد از آن همه اتفاقات ناگوار و بی‌سابقه، وقتی وارد مجلس ابن زیاد ملعون وارد و با طعنه او که دیدید چگونه خدا شما را خوار و ذلیل کرد، روبرو می‌شود، این جمله عرفانی را می‌فرماید: «مَا رَأَیْتُ إِلَّا جَمِیلًا؛ یعنی من چیزی جز شکوه و زیبایی نمی‌بینم.»[۵]
۴ـ ایمان
زینب کبری در قلهٔ بلند ایمان ایستاده بود. شاهد و دلیل این مدعا صلابت و ایستادگی در برابر مصیبت‌های بزرگ کربلا است که کوه‌های سخت و با صلابت را از پای درمی‌آورد.
۵ـ علم و دانش
ایشان دارای علم و دانش فراوان بود، او علم و دانش را از خاندان وحی، یعنی امام علی، فاطمه و حسنین (علیهم‌السلام) آموخته بود. وی احاطه علمی به قرآن داشت و برای بانوان کلاس درس تفسیر برگزار می‌نمود.[۶] در سنت و روایت، علم لغت و … دارای تبحر بود.
۶ـ فهم بالای سیاسی و اجتماعی
تفسیر و برداشت صحیح و درست از جامعه و مسائل روز و تبلیغ و دعوت به حق، از دیگر ویژگی‌های بانوی بزرگ کربلا بود. هنگامی که ابن زیاد خطاب به او گفت: خدا را سپاس که شما را رسوا نمود، آن حضرت مثل ساعقه بر او غرید و فرمود: خداوند فاسقان و فاجران را رسوا و مفتضح می‌کند که آنها ما نیستیم.
شیخ مفید، جواب حضرت زینب به ابن زیاد را چنین نقل می‌کند: سپاس خدای را که گرامی داشت ما را به پیامبر گرامی اسلام، حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) و ما را از پلیدی پاک گردانید، همانا خداوند فاسقان را رسوا می‌کند….[۷]
۷ـ اطاعت و پیروی از امام و پیشوایش
حضرت زینب (سلام الله علیها) با این که ازدواج کرده بود و دارای شوهر و فرزند بود، در عین حال در قیام امام حسین (علیه‌السلام) در مقابل ظلم و ستم یزید، همگام با آن حضرت و در کنار وی بود. این میسر نمی‌شود، مگر آن که انسان بداند که پیروی از امام و حمایت از وی، وظیفه و مسئولیتی است که باید به آن عمل نمود. البته این بدان معنا نیست که وی بدون اجازه شوهرش اقدام به این مسئولیت نمود، بلکه با اذن و رضایت شوهر به وظیفه اش عمل کرد. این بیانگر آن است که حضرت در ادای وظیفه و مسئولیت هیچ تردیدی به خود راه نداده و دنبال عذر و بهانه نبود، تا از زیر بار مسئولیت شانه خالی کند، بلکه با اطمینان کامل به برادرش ملحق شد؛ چرا که وی می‌دانست که قیام در برابر ظلم و ستم و امر به معروف و نهی از منکر، تکلیف شرعی است که باید به این تکلیف عمل نمود.
و موارد دیگری مانند: تقدیم فرزندان در راه نهضت حسینی،[۸] حقیر و کوچک نمودن طاغوت‌ها، تبلیغ و روشنگری از قیام کربلا و تحکیم آن و ….
بر مسلمانان، بلکه بر هر انسان آزاده است، با الگوگیری و سرمشق قرار دادن آن حضرت در تمام زمینه‌ها، اعم از فردی و اجتماعی، اولاً خود، راه سعادت و خوشبختی را پیموده، ثانیاً برای إحیاء و پیاده کردن ارزش‌ها در جامعه به وظایف و مسئولیت خویش عمل کنند.
منابع جهت مطالعهٔ بیشتر:
۱. جوادی آملی، عبد الله، زن در آیینهٔ جلال و جمال، تهران، نشر فرهنگی رجا، ۱۳۷۱. ۲. ۳. فهیم کرمانی، مرتضی، زن و پیام آوری، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۴. ۴.
منابع
- ↑ طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج، ج۲، ص ۳۰۵، مشهد، انتشارات مرتضی، ۱۴۰۳ ق.
- ↑ مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، ج۲، ص۲۲۵، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۵.
- ↑ محلاتی، ذبیح الله، ریاحین الشریعه، ج۳، ص۶۱، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
- ↑ قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، ج۲، ص۹۳۸، تهران، انتشارات دلیل، سال ۱۳۷۹ ش.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج۴۵، ص۱۱۶، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ق.
- ↑ سید نژاد، سید صادق، مجله دیدار آشنا، شماره ۲۵. ابن نما، الحلی، مثیر الاحزان، ص۸۶، قم، مدرسه الامام المهدی((ع))، ۱۴۰۶ق.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، پیشین، ج۴۵، ص۳۷۶–۳۷۷.
- ↑ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، ج۷، ص۱۳۷.