مراسم عروسی حضرت فاطمه: تفاوت میان نسخه‌ها
(ابرابزار) |
(ابرابزار) |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{درگاه|فاطمی|خانواده}} | {{درگاه|فاطمی|خانواده}} | ||
در تاریخ آمده است که پیش از خواستگاری امام علی(ع) از حضرت فاطمه(س)، برخی از صحابه نظیر ابوبکر و عمر نیز از ایشان خواستگاری کرده بودند، اما پیامبر(ص) این امر را به دست خدا می‌دانستند. پس از آنکه امام علی(ع) از رسول خدا(ص) درخواست کرد تا فاطمه(س) را به ازدواج او درآورد، حضرت به سکوت فاطمه به عنوان علامت رضایت او توجه کردند. بعد از آن جبرئیل به پیامبر نازل شد و فرمان خدا را مبنی بر ازدواج آن دو ابلاغ کرد. پس از این ازدواج، زمانی که مهاجران از پیامبر گلایه کردند، او علت این ازدواج را فرمان الهی دانست. | در تاریخ آمده است که پیش از خواستگاری [[امیرالمؤمنین|امام علی]](ع) از حضرت [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه]](س)، برخی از صحابه نظیر [[ابوبکر]] و [[عمر]] نیز از ایشان خواستگاری کرده بودند، اما پیامبر(ص) این امر را به دست خدا می‌دانستند. پس از آنکه امام علی(ع) از رسول خدا(ص) درخواست کرد تا فاطمه(س) را به [[ازدواج از نگاه اسلام|ازدواج]] او درآورد، حضرت به سکوت فاطمه به عنوان علامت رضایت او توجه کردند. بعد از آن [[جبرئیل]] به پیامبر نازل شد و فرمان خدا را مبنی بر ازدواج آن دو ابلاغ کرد. پس از این ازدواج، زمانی که [[مهاجران]] از پیامبر گلایه کردند، او علت این ازدواج را فرمان الهی دانست. | ||
در هنگام | در هنگام [[عقد]]، پیامبر(ص) بر منبر رفت و اعلام کرد که به دستور خدا فاطمه(س) را به عقد علی(ع) درآورده است. امام علی(ع) هیچ همسر دیگری در زمان حیات حضرت زهرا(س) نداشت و ازدواج با زنان دیگر برای او حرام بود. مهریه حضرت [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه]](س) ۵۰۰ درهم گزارش شده و از روزگار خود، زره و دیگر اقلام به عنوان جهیزیه تهیه شد. [[پیامبر]](ص) در خرید جهیزیه کمک کردند و بلافاصله پس از عقد، علی(ع) از خجالت، مدت زمانی برای بردن فاطمه(س) به خانه‌اش صبر کرد. | ||
سرانجام، پیامبر(ص) بعد از اصرار خانواده، علی(ع) را به خانه فرستادند. در شب عروسی، مراسم ساده اما با برکت و شکوهمندی برگزار شد و به جمعی از مردم ولیمه ای داده شد که با حضور مسلمانان، شخصیت فاطمه(س) و علی(ع) را به زیبایی تقویت می‌کرد. در نهایت، پیامبر(ص) عروس را به خانه داماد بردند و برای این زوج دعای خیر کردند و همزمان با خود آزادی و آرامش را برای آنها به ارمغان آوردند. | سرانجام، پیامبر(ص) بعد از اصرار خانواده، علی(ع) را به خانه فرستادند. در شب عروسی، مراسم ساده اما با برکت و شکوهمندی برگزار شد و به جمعی از مردم [[ولیمه]] ای داده شد که با حضور مسلمانان، شخصیت [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه]](س) و [[امیرالمؤمنین|علی]](ع) را به زیبایی تقویت می‌کرد. در نهایت، پیامبر(ص) عروس را به خانه داماد بردند و برای این زوج دعای خیر کردند و همزمان با خود آزادی و آرامش را برای آنها به ارمغان آوردند. | ||
== خواستگاری == | == خواستگاری == | ||
بر اساس نقل تاریخ، قبل از خواستگاری امیرالمومنین(ع)، چند تن از [[صحابه]] رسول خدا مانند [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عُمر]] از فاطمه [[خواستگاری]] کرده بودند. اما رسول خدا(ص) در پاسخ آنها، ازدواج فاطمه را به‌دست [[خدا]] می‌دانست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اعلام الوری|سال=1417|نام خانوادگی=طبرسی|جلد=1|صفحه=160|صفحه‌ها=161}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الطبقات الکبری|سال=1410|نام خانوادگی=ابن‌سعد|جلد=8|صفحه=16}}</ref>بربرپایه روایتی که در [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]] از [[ | بر اساس نقل تاریخ، قبل از خواستگاری امیرالمومنین(ع)، چند تن از [[صحابه]] رسول خدا مانند [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و [[عمر بن خطاب|عُمر]] از فاطمه [[خواستگاری]] کرده بودند. اما رسول خدا(ص) در پاسخ آنها، ازدواج فاطمه را به‌دست [[خدا]] می‌دانست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=اعلام الوری|سال=1417|نام خانوادگی=طبرسی|جلد=1|صفحه=160|صفحه‌ها=161}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الطبقات الکبری|سال=1410|نام خانوادگی=ابن‌سعد|جلد=8|صفحه=16}}</ref>بربرپایه روایتی که در [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]] از [[امیرالمؤمنین(ع)|امام علی(ع)]] نقل شده است امام علی از پیامبر، فاطمه را خواستگاری کرد، پیامبر نتیجه را به نظر فاطمه واگذار کرد. فاطمه در پاسخ پیامبر، سکوت کرد و پیامبر سکوت فاطمه را نشانه رضایتش دانست.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الامالی|سال=1414|نام خانوادگی=طوسی|جلد=1|صفحه=40}}</ref>پس از این جریان [[جبرئیل]] بر پیامبر نازل شد و از او خواست فاطمه را به ازدواج علی در بیاورد، زیرا خدا راضی است که زهرا برای علی و علی برای زهرا باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الامالی|سال=1414|نام خانوادگی=طوسی|جلد=1|صفحه=40}}</ref>پس از ازدواج حضرت علی با فاطمه برخی از [[مهاجرین|مهاجران]] که پیشتر از فاطمه خواستگاری کرده بودند، از پیامبر گلایه کردند، پیامبر(ص) در پاسخ آنها ازدواج علی و فاطمه را به‌دستور خدا دانسته بود و فرمودند از من ناراحت نباشید<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الیعقوبی|نام خانوادگی=یعقوبی|ناشر=دار صادر|جلد=2|صفحه=41}}</ref> | ||
== خطبه عقد == | == خطبه عقد == | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
== مهریه و جهیزیه == | == مهریه و جهیزیه == | ||
در روایات مهریه حضرت فاطمه(س)، ۵۰۰ درهم ذکر شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل‌ابی‌طالب|سال=1379|نام خانوادگی=ابن‌شهرآشوب|جلد=3|صفحه=351}}</ref>البته در مهریه حضرت زهرا(س) از جهت کیفیت و مقدار در تاریخ اختلاف وجود دارد که بر این اساس مهریه حضرت فاطمه کتانِ بافت یمن، پوست | در روایات مهریه حضرت فاطمه(س)، ۵۰۰ درهم ذکر شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل‌ابی‌طالب|سال=1379|نام خانوادگی=ابن‌شهرآشوب|جلد=3|صفحه=351}}</ref>البته در مهریه حضرت زهرا(س) از جهت کیفیت و مقدار در تاریخ اختلاف وجود دارد که بر این اساس مهریه حضرت فاطمه کتانِ بافت یمن، پوست [[دباغی]] نشده و گیاهی خوشبو و طبق برخی دیگر، زره و پوست دباغی نشده گوسفند یا شتر ذکر شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل‌ابی‌طالب|سال=1379|نام خانوادگی=ابن‌شهرآشوب|جلد=3|صفحه=351}}</ref> | ||
[[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] به فرمان پیامبر(ص) زره خود را فروخت پیامبر(ص) مقداری از پول آن را به [[بلال حبشی]] داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الامالی|سال=1414|نام خانوادگی=شیخ طوسی|جلد=1|صفحه=40}}</ref>سپس باقیمانده آن را برای تهیه وسائل مورد نیاز زندگی، به [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] داد که به همراهی [[عمار یاسر]] و چند تن از صحابه جهیزیه را تهیه کنند و آنها نیز زیر نظر ابوبکر، آنچه را لازم بود خریدرای کردند. از جمله وسائل جهیزیه حضرت پیراهن نو او بود که برای شب عروسی تهیه شده بود که حضرت زهرا(س) بعد از درخواست نیازمند سریعاً آن را انفاق کردند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شرح احقاق الحق|سال=1409|نام خانوادگی=شوشتری|جلد=10|صفحه=401}}</ref> | [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] به فرمان پیامبر(ص) زره خود را فروخت پیامبر(ص) مقداری از پول آن را به [[بلال حبشی]] داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الامالی|سال=1414|نام خانوادگی=شیخ طوسی|جلد=1|صفحه=40}}</ref>سپس باقیمانده آن را برای تهیه وسائل مورد نیاز زندگی، به [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] داد که به همراهی [[عمار یاسر]] و چند تن از صحابه جهیزیه را تهیه کنند و آنها نیز زیر نظر ابوبکر، آنچه را لازم بود خریدرای کردند. از جمله وسائل [[جهیزیه]] حضرت پیراهن نو او بود که برای شب عروسی تهیه شده بود که حضرت زهرا(س) بعد از درخواست نیازمند سریعاً آن را انفاق کردند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شرح احقاق الحق|سال=1409|نام خانوادگی=شوشتری|جلد=10|صفحه=401}}</ref> | ||
== بعد از عقد تا به خانه رفتن عروس == | == بعد از عقد تا به خانه رفتن عروس == | ||
بین عقد و مراسم عروسی حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) فاصله‌ای افتاد زیرا علی(ع) از پیامبر(ص) خجالت می‌کشید و پیامبر نیز نمی‌خواستند قبل از رضایت علی(ع) فاطمه(س) را به خانهٔ او بفرستند. این فاصله چند ماه طول کشید تا اینکه عقیل با اصرار علی(ع) را قانع کرد که به سوی پیامبر برود و درخواست کند. در راه، ام ایمن آنها را دید و خود مسئولیت انتقال خبر را به ام سلمه و دیگر زنان پیامبر بر عهده گرفت. زنان پیامبر جمع شدند و با حضرت محمد(ص) صحبت کردند و یاد خدیجه(س) را زنده کردند، تا اینکه از پیامبر خواستند تا امر ازدواج را به انجام رساند و منزل مناسب آماده شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کشف الغمّة فی معرفة الأئمّة|نام خانوادگی=علی بن عیسی إربلی|جلد=1|صفحه‌ها=363|صفحه=360}}</ref> | بین عقد و مراسم عروسی حضرت علی(ع) و حضرت [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه]](س) فاصله‌ای افتاد زیرا [[علی]](ع) از [[پیامبر]](ص) خجالت می‌کشید و پیامبر نیز نمی‌خواستند قبل از رضایت علی(ع) فاطمه(س) را به خانهٔ او بفرستند. این فاصله چند ماه طول کشید تا اینکه [[عقیل]] با اصرار علی(ع) را قانع کرد که به سوی پیامبر برود و درخواست کند. در راه، ام ایمن آنها را دید و خود مسئولیت انتقال خبر را به ام سلمه و دیگر زنان پیامبر بر عهده گرفت. زنان پیامبر جمع شدند و با حضرت محمد(ص) صحبت کردند و یاد [[خدیجه]](س) را زنده کردند، تا اینکه از پیامبر خواستند تا امر ازدواج را به انجام رساند و منزل مناسب آماده شود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کشف الغمّة فی معرفة الأئمّة|نام خانوادگی=علی بن عیسی إربلی|جلد=1|صفحه‌ها=363|صفحه=360}}</ref> | ||
پیامبر(ص) پس از دریافت پیام، علی(ع) را خواستند و او با شرم و حیا نزد حضرت آمد. پیامبر از او پرسیدند که آیا دوست دارد همسرش را به خانه ببرد و علی(ع) تأیید کرد. پیامبر او را تشویق کردند و او را به آماده‌سازی منزل برای حضرت فاطمه(س) راهنمایی کردند. در نهایت، یکی از منازل توسط حارثه بن نعمان تقدیم شد و علی(ع) اتاق عروسی را با امکانات ساده‌ای که داشت، آماده کرد. این اتاق شامل شن برای کف اتاق، چوبی برای آویزان کردن مشک و کوزه آب، و بالش ساده‌ای بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کشف الغمّة فی معرفة الأئمّة|نام خانوادگی=علی بن عیسی إربلی|جلد=1|صفحه=360|صفحه‌ها=363}}</ref> | پیامبر(ص) پس از دریافت پیام، علی(ع) را خواستند و او با شرم و حیا نزد حضرت آمد. پیامبر از او پرسیدند که آیا دوست دارد همسرش را به خانه ببرد و علی(ع) تأیید کرد. پیامبر او را تشویق کردند و او را به آماده‌سازی منزل برای حضرت فاطمه(س) راهنمایی کردند. در نهایت، یکی از منازل توسط حارثه بن نعمان تقدیم شد و علی(ع) اتاق عروسی را با امکانات ساده‌ای که داشت، آماده کرد. این اتاق شامل شن برای کف اتاق، چوبی برای آویزان کردن مشک و کوزه آب، و بالش ساده‌ای بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=کشف الغمّة فی معرفة الأئمّة|نام خانوادگی=علی بن عیسی إربلی|جلد=1|صفحه=360|صفحه‌ها=363}}</ref> | ||
حضرت علی(ع) مهریه و هزینه‌های ازدواج با حضرت فاطمه(س) را از بهای زرهی که در بازار فروختند تأمین کردند. این پول به سه بخش تقسیم شد: اثاث منزل، هزینه خرید عطر و قسمت سوم به عنوان امانت نزد ام سلمه نگهداری شد که سپس برای ولیمه و مخارج اولیه استفاده شد. پیامبر(ص) فرمودند که غذایی به عنوان ولیمه آماده کنند. حضرت فاطمه(س) در شب عروسی با ایثار، لباسی نو را که یکی از لوازم خریداری‌شده بود به سائلی اهدا کرد که مصداق عمل به این آیه ۹۲ از سوره شریفه آل عمران است: {{قرآن|لَن تَنالوا البِرَّ حَتّی تُنفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ}} و سپس جبرئیل جامه‌ای از بهشت برای وی آورد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع الزوائد و منبع الفوائد|نام خانوادگی=نور الدین علی بن أبی بکر هیثمی|جلد=9|صفحه=246}}</ref> | حضرت علی(ع) مهریه و هزینه‌های ازدواج با حضرت فاطمه(س) را از بهای زرهی که در بازار فروختند تأمین کردند. این پول به سه بخش تقسیم شد: اثاث منزل، هزینه خرید عطر و قسمت سوم به عنوان امانت نزد [[ام سلمه]] نگهداری شد که سپس برای [[ولیمه]] و مخارج اولیه استفاده شد. پیامبر(ص) فرمودند که غذایی به عنوان ولیمه آماده کنند. حضرت فاطمه(س) در شب عروسی با ایثار، لباسی نو را که یکی از لوازم خریداری‌شده بود به سائلی اهدا کرد که مصداق عمل به این آیه ۹۲ از سوره شریفه آل عمران است: {{قرآن|لَن تَنالوا البِرَّ حَتّی تُنفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ}} و سپس جبرئیل جامه‌ای از بهشت برای وی آورد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع الزوائد و منبع الفوائد|نام خانوادگی=نور الدین علی بن أبی بکر هیثمی|جلد=9|صفحه=246}}</ref> | ||
=== ولیمه مراسم عروسی === | === ولیمه مراسم عروسی === | ||
در مراسم عروسی، غذای محدودی از گوشت، خرما و نان آماده شد. پیامبر(ص) از برکت این غذا با آنکه تعداد زیادی مهمان، از جمله اهل صفه و مهاجران و انصار حضور داشتند، همگان را سیر کردند و حتی مقداری از آن باقی ماند. مراسم ازدواج در سادگی و دوری از تجملات برگزار شد اما از نظر عظمت و نورانیّت بی‌نظیر بود. این مراسم که با حضور تعداد زیادی از مسلمانان همراه بود، به خاطر زیبا و باشکوه بودن در یادها ماندگار شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع الزوائد و منبع الفوائد|نام خانوادگی=نور الدین علی بن أبی بکر هیثمی|جلد=9|صفحه=246}}</ref> | در مراسم عروسی، غذای محدودی از گوشت، خرما و نان آماده شد. پیامبر(ص) از برکت این غذا با آنکه تعداد زیادی مهمان، از جمله اهل صفه و مهاجران و انصار حضور داشتند، همگان را سیر کردند و حتی مقداری از آن باقی ماند. مراسم ازدواج در سادگی و دوری از تجملات برگزار شد اما از نظر عظمت و نورانیّت بی‌نظیر بود. این مراسم که با حضور تعداد زیادی از مسلمانان همراه بود، به خاطر زیبا و باشکوه بودن در یادها ماندگار شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مجمع الزوائد و منبع الفوائد|نام خانوادگی=نور الدین علی بن أبی بکر هیثمی|جلد=9|صفحه=246}}</ref> | ||
پیامبر اکرم(ص) به همسران خود دستور دادند تا حضرت فاطمه(س) را بیارایند و لباسی که جبرئیل از بهشت برای وی آورده بود، به او بپوشانند. این مراسم ازدواج با توجه به فضایل فاطمه(س) و شخصیت برجسته داماد، علی بن ابی‌طالب(ع)، برگزار شد و منجر به ولادت یازده امام معصوم گردید. در شام عروسی، پیامبر(ص) با قصد ایجاد حس آرامش در فاطمه(س) و جلوگیری از احساس یتیمی، او را بر اسب سواری سوار کردند و خود آن را راندند. وجود پیامبر(ص) در کنار عروس در شب عروسی، جلوه‌ای بی‌نظیر از محبت و احترام را به نمایش گذاشت و نشان‌دهنده مقام والای حضرت فاطمه(س) در نزد خداوند و پیامبر(ص) بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ بغداد|نام خانوادگی=خطیب بغدادی|جلد=5|صفحه=7}}</ref> | پیامبر اکرم(ص) به همسران خود دستور دادند تا حضرت فاطمه(س) را بیارایند و لباسی که [[جبرئیل]] از بهشت برای وی آورده بود، به او بپوشانند. این مراسم ازدواج با توجه به فضایل فاطمه(س) و شخصیت برجسته داماد، علی بن ابی‌طالب(ع)، برگزار شد و منجر به ولادت یازده امام [[معصوم]] گردید. در شام عروسی، پیامبر(ص) با قصد ایجاد حس آرامش در فاطمه(س) و جلوگیری از احساس یتیمی، او را بر اسب سواری سوار کردند و خود آن را راندند. وجود پیامبر(ص) در کنار عروس در شب عروسی، جلوه‌ای بی‌نظیر از محبت و احترام را به نمایش گذاشت و نشان‌دهنده مقام والای حضرت فاطمه(س) در نزد خداوند و پیامبر(ص) بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ بغداد|نام خانوادگی=خطیب بغدادی|جلد=5|صفحه=7}}</ref> | ||
=== تا منزل بردن حضرت زهرا(س) === | === تا منزل بردن حضرت زهرا(س) === | ||
در شب مراسم ازدواج حضرت فاطمه(س) با علی(ع)، پیامبر اکرم(ص) در رأس جمعی از فرشتگان و مردان | در شب مراسم ازدواج حضرت فاطمه(س) با علی(ع)، پیامبر اکرم(ص) در رأس جمعی از فرشتگان و مردان [[بنی‌هاشم]]، عروس را به خانه داماد می‌بردند. در این مراسم، رسول خدا(ص) دست فاطمه(س) را به دست علی(ع) سپرد و دعای خیر برای آن دو و فرزندانشان کرد. او همچنین آب مقدسی را بر سر و سینه آنها ریخت و برکت و نگهداری خداوند را برایشان طلب کرد. در پایان، وقتی پیامبر(ص) خواستند از اتاق خارج شوند، با [[اسماء بنت عمیس]] مواجه شدند که به دلیل پیمانی که با [[خدیجه]](س) بسته بود، در آنجا مانده بود. پس از گفتگو، پیامبر(ص) برای او دعا کردند و آرزو کردند که خداوند حوائجش را برآورده کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الإقبال بأعمال السنة|نام خانوادگی=سید بن طاووس|جلد=2|صفحه=93}}</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۲۱
در تاریخ آمده است که پیش از خواستگاری امام علی(ع) از حضرت فاطمه(س)، برخی از صحابه نظیر ابوبکر و عمر نیز از ایشان خواستگاری کرده بودند، اما پیامبر(ص) این امر را به دست خدا می‌دانستند. پس از آنکه امام علی(ع) از رسول خدا(ص) درخواست کرد تا فاطمه(س) را به ازدواج او درآورد، حضرت به سکوت فاطمه به عنوان علامت رضایت او توجه کردند. بعد از آن جبرئیل به پیامبر نازل شد و فرمان خدا را مبنی بر ازدواج آن دو ابلاغ کرد. پس از این ازدواج، زمانی که مهاجران از پیامبر گلایه کردند، او علت این ازدواج را فرمان الهی دانست.
در هنگام عقد، پیامبر(ص) بر منبر رفت و اعلام کرد که به دستور خدا فاطمه(س) را به عقد علی(ع) درآورده است. امام علی(ع) هیچ همسر دیگری در زمان حیات حضرت زهرا(س) نداشت و ازدواج با زنان دیگر برای او حرام بود. مهریه حضرت فاطمه(س) ۵۰۰ درهم گزارش شده و از روزگار خود، زره و دیگر اقلام به عنوان جهیزیه تهیه شد. پیامبر(ص) در خرید جهیزیه کمک کردند و بلافاصله پس از عقد، علی(ع) از خجالت، مدت زمانی برای بردن فاطمه(س) به خانه‌اش صبر کرد.
سرانجام، پیامبر(ص) بعد از اصرار خانواده، علی(ع) را به خانه فرستادند. در شب عروسی، مراسم ساده اما با برکت و شکوهمندی برگزار شد و به جمعی از مردم ولیمه ای داده شد که با حضور مسلمانان، شخصیت فاطمه(س) و علی(ع) را به زیبایی تقویت می‌کرد. در نهایت، پیامبر(ص) عروس را به خانه داماد بردند و برای این زوج دعای خیر کردند و همزمان با خود آزادی و آرامش را برای آنها به ارمغان آوردند.
خواستگاری
بر اساس نقل تاریخ، قبل از خواستگاری امیرالمومنین(ع)، چند تن از صحابه رسول خدا مانند ابوبکر و عُمر از فاطمه خواستگاری کرده بودند. اما رسول خدا(ص) در پاسخ آنها، ازدواج فاطمه را به‌دست خدا می‌دانست.[۱][۲]بربرپایه روایتی که در امالی شیخ طوسی از امام علی(ع) نقل شده است امام علی از پیامبر، فاطمه را خواستگاری کرد، پیامبر نتیجه را به نظر فاطمه واگذار کرد. فاطمه در پاسخ پیامبر، سکوت کرد و پیامبر سکوت فاطمه را نشانه رضایتش دانست.[۳]پس از این جریان جبرئیل بر پیامبر نازل شد و از او خواست فاطمه را به ازدواج علی در بیاورد، زیرا خدا راضی است که زهرا برای علی و علی برای زهرا باشد.[۴]پس از ازدواج حضرت علی با فاطمه برخی از مهاجران که پیشتر از فاطمه خواستگاری کرده بودند، از پیامبر گلایه کردند، پیامبر(ص) در پاسخ آنها ازدواج علی و فاطمه را به‌دستور خدا دانسته بود و فرمودند از من ناراحت نباشید[۵]
خطبه عقد
پیامبر(ص) در هنگام ازدواج فاطمه(س) و علی(ع) بر منبر رفتند و خطبه‌ای خواندن و گفتند: خداوند به من دستور داده است که فاطمه را به عقد علی درآورم و این کار را انجام داد.[۶]برای امام علی(ع) در دوران زندگی با فاطمه(س) همسر دیگری ذکر نشده است. بر اساس روایتی که در کتاب الامالی شیخ طوسی نقل شده است ازدواج امام علی(ع) با زنان دیگر در زمان حیات حضرت فاطمه(س) حرام بوده است.[۷]
مهریه و جهیزیه
در روایات مهریه حضرت فاطمه(س)، ۵۰۰ درهم ذکر شده است.[۸]البته در مهریه حضرت زهرا(س) از جهت کیفیت و مقدار در تاریخ اختلاف وجود دارد که بر این اساس مهریه حضرت فاطمه کتانِ بافت یمن، پوست دباغی نشده و گیاهی خوشبو و طبق برخی دیگر، زره و پوست دباغی نشده گوسفند یا شتر ذکر شده است.[۹]
امام علی(ع) به فرمان پیامبر(ص) زره خود را فروخت پیامبر(ص) مقداری از پول آن را به بلال حبشی داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.[۱۰]سپس باقیمانده آن را برای تهیه وسائل مورد نیاز زندگی، به ابوبکر داد که به همراهی عمار یاسر و چند تن از صحابه جهیزیه را تهیه کنند و آنها نیز زیر نظر ابوبکر، آنچه را لازم بود خریدرای کردند. از جمله وسائل جهیزیه حضرت پیراهن نو او بود که برای شب عروسی تهیه شده بود که حضرت زهرا(س) بعد از درخواست نیازمند سریعاً آن را انفاق کردند.[۱۱]
بعد از عقد تا به خانه رفتن عروس
بین عقد و مراسم عروسی حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) فاصله‌ای افتاد زیرا علی(ع) از پیامبر(ص) خجالت می‌کشید و پیامبر نیز نمی‌خواستند قبل از رضایت علی(ع) فاطمه(س) را به خانهٔ او بفرستند. این فاصله چند ماه طول کشید تا اینکه عقیل با اصرار علی(ع) را قانع کرد که به سوی پیامبر برود و درخواست کند. در راه، ام ایمن آنها را دید و خود مسئولیت انتقال خبر را به ام سلمه و دیگر زنان پیامبر بر عهده گرفت. زنان پیامبر جمع شدند و با حضرت محمد(ص) صحبت کردند و یاد خدیجه(س) را زنده کردند، تا اینکه از پیامبر خواستند تا امر ازدواج را به انجام رساند و منزل مناسب آماده شود.[۱۲]
پیامبر(ص) پس از دریافت پیام، علی(ع) را خواستند و او با شرم و حیا نزد حضرت آمد. پیامبر از او پرسیدند که آیا دوست دارد همسرش را به خانه ببرد و علی(ع) تأیید کرد. پیامبر او را تشویق کردند و او را به آماده‌سازی منزل برای حضرت فاطمه(س) راهنمایی کردند. در نهایت، یکی از منازل توسط حارثه بن نعمان تقدیم شد و علی(ع) اتاق عروسی را با امکانات ساده‌ای که داشت، آماده کرد. این اتاق شامل شن برای کف اتاق، چوبی برای آویزان کردن مشک و کوزه آب، و بالش ساده‌ای بود.[۱۳]
حضرت علی(ع) مهریه و هزینه‌های ازدواج با حضرت فاطمه(س) را از بهای زرهی که در بازار فروختند تأمین کردند. این پول به سه بخش تقسیم شد: اثاث منزل، هزینه خرید عطر و قسمت سوم به عنوان امانت نزد ام سلمه نگهداری شد که سپس برای ولیمه و مخارج اولیه استفاده شد. پیامبر(ص) فرمودند که غذایی به عنوان ولیمه آماده کنند. حضرت فاطمه(س) در شب عروسی با ایثار، لباسی نو را که یکی از لوازم خریداری‌شده بود به سائلی اهدا کرد که مصداق عمل به این آیه ۹۲ از سوره شریفه آل عمران است: ﴿لَن تَنالوا البِرَّ حَتّی تُنفِقُوا مِمّا تُحِبُّونَ﴾ و سپس جبرئیل جامه‌ای از بهشت برای وی آورد.[۱۴]
ولیمه مراسم عروسی
در مراسم عروسی، غذای محدودی از گوشت، خرما و نان آماده شد. پیامبر(ص) از برکت این غذا با آنکه تعداد زیادی مهمان، از جمله اهل صفه و مهاجران و انصار حضور داشتند، همگان را سیر کردند و حتی مقداری از آن باقی ماند. مراسم ازدواج در سادگی و دوری از تجملات برگزار شد اما از نظر عظمت و نورانیّت بی‌نظیر بود. این مراسم که با حضور تعداد زیادی از مسلمانان همراه بود، به خاطر زیبا و باشکوه بودن در یادها ماندگار شد.[۱۵]
پیامبر اکرم(ص) به همسران خود دستور دادند تا حضرت فاطمه(س) را بیارایند و لباسی که جبرئیل از بهشت برای وی آورده بود، به او بپوشانند. این مراسم ازدواج با توجه به فضایل فاطمه(س) و شخصیت برجسته داماد، علی بن ابی‌طالب(ع)، برگزار شد و منجر به ولادت یازده امام معصوم گردید. در شام عروسی، پیامبر(ص) با قصد ایجاد حس آرامش در فاطمه(س) و جلوگیری از احساس یتیمی، او را بر اسب سواری سوار کردند و خود آن را راندند. وجود پیامبر(ص) در کنار عروس در شب عروسی، جلوه‌ای بی‌نظیر از محبت و احترام را به نمایش گذاشت و نشان‌دهنده مقام والای حضرت فاطمه(س) در نزد خداوند و پیامبر(ص) بود.[۱۶]
تا منزل بردن حضرت زهرا(س)
در شب مراسم ازدواج حضرت فاطمه(س) با علی(ع)، پیامبر اکرم(ص) در رأس جمعی از فرشتگان و مردان بنی‌هاشم، عروس را به خانه داماد می‌بردند. در این مراسم، رسول خدا(ص) دست فاطمه(س) را به دست علی(ع) سپرد و دعای خیر برای آن دو و فرزندانشان کرد. او همچنین آب مقدسی را بر سر و سینه آنها ریخت و برکت و نگهداری خداوند را برایشان طلب کرد. در پایان، وقتی پیامبر(ص) خواستند از اتاق خارج شوند، با اسماء بنت عمیس مواجه شدند که به دلیل پیمانی که با خدیجه(س) بسته بود، در آنجا مانده بود. پس از گفتگو، پیامبر(ص) برای او دعا کردند و آرزو کردند که خداوند حوائجش را برآورده کند.[۱۷]
منابع
- ↑ طبرسی (۱۴۱۷). اعلام الوری. ج. ۱. ص. ۱۶۰.
- ↑ ابن‌سعد (۱۴۱۰). الطبقات الکبری. ج. ۸. ص. ۱۶.
- ↑ طوسی (۱۴۱۴). الامالی. ج. ۱. ص. ۴۰.
- ↑ طوسی (۱۴۱۴). الامالی. ج. ۱. ص. ۴۰.
- ↑ یعقوبی. تاریخ الیعقوبی. ج. ۲. دار صادر. ص. ۴۱.
- ↑ ابن‌شهرآشوب (۱۳۷۹). مناقب آل ابی‌طالب. ج. ۳. ص. ۳۵۰.
- ↑ شیخ طوسی (۱۴۱۴). الامالی. ج. ۱. ص. ۴۳.
- ↑ ابن‌شهرآشوب (۱۳۷۹). مناقب آل‌ابی‌طالب. ج. ۳. ص. ۳۵۱.
- ↑ ابن‌شهرآشوب (۱۳۷۹). مناقب آل‌ابی‌طالب. ج. ۳. ص. ۳۵۱.
- ↑ شیخ طوسی (۱۴۱۴). الامالی. ج. ۱. ص. ۴۰.
- ↑ شوشتری (۱۴۰۹). شرح احقاق الحق. ج. ۱۰. ص. ۴۰۱.
- ↑ علی بن عیسی إربلی. کشف الغمّة فی معرفة الأئمّة. ج. ۱. ص. ۳۶۰.
- ↑ علی بن عیسی إربلی. کشف الغمّة فی معرفة الأئمّة. ج. ۱. ص. ۳۶۰.
- ↑ نور الدین علی بن أبی بکر هیثمی. مجمع الزوائد و منبع الفوائد. ج. ۹. ص. ۲۴۶.
- ↑ نور الدین علی بن أبی بکر هیثمی. مجمع الزوائد و منبع الفوائد. ج. ۹. ص. ۲۴۶.
- ↑ خطیب بغدادی. تاریخ بغداد. ج. ۵. ص. ۷.
- ↑ سید بن طاووس. الإقبال بأعمال السنة. ج. ۲. ص. ۹۳.