تفاوت بین کافر و مشرک از منظر قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
فرق کافر و مشرک از نظر قرآن کریم چیست؟
فرق کافر و مشرک از نظر قرآن کریم چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}کافر به کسی گفته می‌شود که می‌داند این جهان دارای خالقی همانند خدا است، ولی از روی عناد و عمد یا ضعف فکری پرده‌پوشی می‌کند و منکر می‌شوند و دارای اقسامی نیز است. اما مشرک برای این جهان خالقی را همچون خدا می‌پذیرد اما شرکایی برای خدا از جهت عبادت، تدبیر و … قرار می‌دهد.


== معنای کفر ==
== معنای کفر ==
«کفر» در لغت به معنای پوشاندن شیء است. شب را کافر می‌گویند به خاطر آن است که اشخاص را می‌پوشاند و به زارع کافر گفته می‌شود به خاطر ان است که تخم را در زمین می‌پوشاند. واژه «کفر» در انکار دین و واژه «کفران»<ref>کفران به معنی انکار نعمت و ناسپاسی آمده و یک بار در قرآن بیان شده است. انبیاء/ ۹۴.</ref> در انکار نعمت به کار می‌رود. همچنین کفر به معنای برائت و بیزاری نیز آمده است. (عنکبوت، آیه ۲۵)
«کفر» در لغت به معنای پوشاندن شیء است. شب را کافر می‌گویند به خاطر آن است که اشخاص را می‌پوشاند و به زارع کافر گفته می‌شود به خاطر آن است که تخم را در زمین می‌پوشاند. واژه «کفر» در انکار دین و واژه «کفران»<ref>کفران به معنی انکار نعمت و ناسپاسی آمده و یک بار در قرآن بیان شده است. انبیاء/ ۹۴.</ref> در انکار نعمت به کار می‌رود. همچنین کفر به معنای برائت و بیزاری نیز آمده است. (عنکبوت، آیه ۲۵) «کفر» در شریعت به معنای، انکار آنچه خدا معرفت آن را واجب کرده می‌باشد، از قبیل وحدانیت، عدل الهی، پیامبر و هر کس آن پیامبران آورده‌اند را انکار کند، کافر است.
 
«کفر» در شریعت به معنای، انکار آنچه خدا معرفت آن را واجب کرده می‌باشد، از قبیل وحدانیت، عدل الهی، پیامبر و هر کس آن پیامبران آورده‌اند را انکار کند، کافر است.


به عبارت دیگر، کافر کسی است که اصول یا ضروریات دین را انکار کند. بعضی از مشتقات «کفر» عبارتند:<ref>قرشی، سید علی اکبر، قاموس القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ذیل ماده «کفر».</ref>
به عبارت دیگر، کافر کسی است که اصول یا ضروریات دین را انکار کند. بعضی از مشتقات «کفر» عبارتند:<ref>قرشی، سید علی اکبر، قاموس القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ذیل ماده «کفر».</ref>


«کفر» برای کسانی استعمال می‌شود که در کفران نعمت مبالغه می‌کنند، یعنی بسیار ناسپاس هستند. {{قرآن|اِنّه لَیَؤُس کفور}}<ref>هود/ ۹.</ref> و کفور در قرآن ۱۲ بار آمده است.
«کفر» برای کسانی استعمال می‌شود که در کفران نعمت مبالغه می‌کنند، یعنی بسیار ناسپاس هستند: {{قرآن|إِنَّهُ لَيَئُوسٌ كَفُورٌ|ترجمه=قطعاً نوميد و ناسپاس خواهد بود.|سوره=هود|آیه=۹}} و کفور در قرآن ۱۲ بار آمده است.


«کفور» مصدر و به معنی انکار دین و نعمت آمده است و ۳ بار در قرآن آمده است. {{قرآن|فابی اکثر الناس الّا کَفوُراً}}<ref>اسراء/ ۸۹، فرقان/ ۵۰، اسراء/ ۹۹.</ref>
«کفور» مصدر و به معنی انکار دین و نعمت آمده است و ۳ بار در قرآن آمده است. {{قرآن|فَأَبَىٰ أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا|ترجمه=ولى بيشتر مردم جز سرِ انكار ندارند.|سوره=اسراء|آیه=۸۹}}<ref>فرقان/ ۵۰، اسراء/ ۹۹.</ref>


«کَفّار» مبالغه کافر هم در کفر دین و هم نعمت آمده است.<ref>ق/ ۲۴، ابراهیم/ ۳۴.</ref>
«کَفّار» مبالغه کافر هم در کفر دین و هم نعمت آمده است.<ref>ق/ ۲۴، ابراهیم/ ۳۴.</ref>
خط ۲۱: خط ۱۹:
«کُفّار» جمع کافر است و استعمال آن بیشتر در انکار دین است و ۲۱ دفعه در قرآن بیان شده است.<ref>بقره/ ۱۶۱.</ref>
«کُفّار» جمع کافر است و استعمال آن بیشتر در انکار دین است و ۲۱ دفعه در قرآن بیان شده است.<ref>بقره/ ۱۶۱.</ref>


«کَفّاره» آن است که گناه را با حسن وجه می‌پوشاند و جبران می‌کند {{قرآن|ذلک کفاره ایمانکم}}<ref>مائده/ ۸۹، مائده/ ۹۵، انفال/ ۲۹.</ref> آن کفاره قسم‌های شماست.
«کَفّاره» آن است که گناه را با حسن وجه می‌پوشاند و جبران می‌کند {{قرآن|ذَٰلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ|ترجمه=اين است كفاره سوگندهاى شما|سوره=مائده|آیه=۸۹}}<ref>مائده/ ۹۵، انفال/ ۲۹.</ref> آن کفاره قسم‌های شماست.


«کوافر» جمع «کافره» به زنان کافر اطلاق می‌شود و فقط یک بار در قرآن آمده است. {{قرآن|و لاتُمسِکوُا بِعِصَمِ الکوافر}}<ref>ممتحنه/ ۱۰.</ref> نکاح زنان کافر را نگاه ندارید.
«کوافر» جمع «کافره» به زنان کافر اطلاق می‌شود و فقط یک بار در قرآن آمده است. {{قرآن|و لاتُمسِکوُا بِعِصَمِ الکوافر|سوره=ممتحنه|آیه=۱۰}} نکاح زنان کافر را نگاه ندارید.


در این‌جا سؤالی مطرح است که آیا قرآن واژه «کافر» را در حق کسانی که از روی عناد و عمد، حق را پرده پوشی کرده‌اند استعمال کرده یا از روی جهل و نادانی حق را پوشاندند به کار برده است؟ با بررسی در آیاتی که مشتقات «کفر» در آن آمده است روشن می‌شود که لفظ «کافر» شامل حق پوسی از روی عناد و عمد و هم از روی جهل و نادانی می‌شود: {{قرآن|انّ الذین کفروا سواءٌ علیهم أَأَنذرتهُم اَم لَم تٌنذِرهُم لا یُؤمنون}}.<ref>بقره/ ۶.</ref> به آنهایکسانی که کافرشدند چه انذار کنی و چه نکنی برای آنها مساوی است و ایمان نمی‌آورند.» آیه به صراحت بیان می‌کند که کفر آنها از روی عناد و لجاجت است: {{قرآن|و جحَدوُا بها و استیقَنَتها انفُسهُم}}<ref>نمل/ ۱۴.</ref> کفار این نشانه‌ها را انکار می‌کنند در حالی که از باطن به آن یقین دارند.»
با بررسی در آیاتی که مشتقات «کفر» در آن آمده است روشن می‌شود که لفظ «کافر» شامل حق پوشی از روی عناد و عمد و هم از روی جهل و نادانی می‌شود: {{قرآن|إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ|ترجمه=كافران را خواه بترسانى يا نترسانى تفاوتشان نكند، ايمان نمی‌آورند.|سوره=بقره|آیه=۶}}. آیه به صراحت بیان می‌کند که کفر آنها از روی عناد و لجاجت است: {{قرآن|وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا ۚ|ترجمه=و با آنكه دلهايشان بدان يقين داشت، از روى ظلم و تكبر آن را انكار كردند.|سوره=نمل|آیه=۱۴}}


اما در مسئله عذاب اخروی کفار جاهل در حکم مستضعفان فکری هستند، و آیات عذاب شامل حال کسانی است که از روی علم و لجاجت به حق تسلیم نشده و ایمان نیاوردند و قرآن نیز بعد از «کفروا» {{قرآن|کذّبوا}}<ref>بقره/ ۳۹، مائده/ ۱۰ و ۸۶.</ref> و {{قرآن|صدّوا عن سبیل الله}}<ref>نساء/ ۱۶۱.</ref> را بیان کرده نشان می‌دهد که پیامبری بوده و آن را تکذیب کرده‌اند و مانع پیشرفت دین شده‌اند در این‌جا عذاب اخروی محرز است.
اما در مسئله عذاب اخروی کفار جاهل در حکم مستضعفان فکری هستند، و آیات عذاب<ref>نساء/ ۱۶۱. بقره/ ۳۹، مائده/ ۱۰ و ۸۶.</ref> شامل حال کسانی است که از روی علم و لجاجت به حق تسلیم نشده و ایمان نیاوردند و پیامبران را تکذیب کرده‌اند و مانع پیشرفت دین شده‌اند که در این‌جا عذاب اخروی محرز است.


== شرک ==
== شرک ==
«شرک» و شرکت و مشارکت به معنای شریک شدن است: {{قرآن|و لم تکن له شریکٌ فی المُلک}}<ref>فرقان/ ۲.</ref> در حکومت و تدبیر عالم شریکی نداشته است و «شرک» اسم است، یعنی عمل شرک و به معنی شریک و نصیب آمده است. {{قرآن|ام لهم شرک فی السموات…}}<ref>فاطر/ ۴۰.</ref> و مشرک کسی است که برای خدا شریک قرار بدهد و چنین شخصی قابل آمرزش نیست مگر آنکه در دنیا توبه کند: {{قرآن|ان الله لایَغفِر اَن یُشرَک به}}<ref>نساء/ ۴۸ و ۱۱۶.</ref> کسانی که به خدا شرک می‌ورزند خداوند آن‌ها را نمی‌بخشد.
«شرک» و شرکت و مشارکت به معنای شریک شدن است: {{قرآن|وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ|ترجمه=و براى او شريكى در فرمانروايى نبوده است.|سوره=فرقان|آیه=۲}} در حکومت و تدبیر عالم شریکی نداشته است و «شرک» اسم است، یعنی عمل شرک و به معنی شریک و نصیب آمده است. {{قرآن|أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ|ترجمه=يا آنان در [كار] آسمانها همكارى داشته‌اند؟|سوره=فاطر|آیه=۴۰}}<ref>فاطر/ ۴۰.</ref> و مشرک کسی است که برای خدا شریک قرار بدهد و چنین شخصی قابل آمرزش نیست مگر آنکه در دنیا توبه کند: {{قرآن|ان الله لایَغفِر اَن یُشرَک به}}<ref>نساء/ ۴۸ و ۱۱۶.</ref> کسانی که به خدا شرک می‌ورزند خداوند آن‌ها را نمی‌بخشد.


=== اقسام شرک ===
=== اقسام شرک ===
خط ۳۹: خط ۳۷:
۳. شرک در عبادت: و آن اینکه خدا را عبادت نمی‌کردند، بلکه بتها، آفتاب، ماه، دریا، حتی اشخاص را و … پرستش می‌کردند. در حالی که جز خدا خالقی نیست و او خالق و آفریننده تمام اشیاء است: {{قرآن|و خلق کلّ شیء و هو بکل شیء علیم}}.<ref>انعام/ ۱۰۱، عنکبوت/ ۶۵.</ref>
۳. شرک در عبادت: و آن اینکه خدا را عبادت نمی‌کردند، بلکه بتها، آفتاب، ماه، دریا، حتی اشخاص را و … پرستش می‌کردند. در حالی که جز خدا خالقی نیست و او خالق و آفریننده تمام اشیاء است: {{قرآن|و خلق کلّ شیء و هو بکل شیء علیم}}.<ref>انعام/ ۱۰۱، عنکبوت/ ۶۵.</ref>


لازم است ذکر شود: مشرکان معتقد به خدا هستند و می‌دانند که خداوند همه چیز را خلق کرده است، اما شرکایی برای خدا درست کردند، تا اینکه شفیع آنها قرار بگیرند.<ref>یونس/ ۱۸.</ref>
لازم است ذکر شود: مشرکان معتقد به خدا هستند و می‌دانند که خداوند همه چیز را خلق کرده است، اما شرکایی برای خدا درست کردند، تا اینکه شفیع آنها قرار بگیرند.<ref>یونس/ ۱۸.</ref>{{پایان پاسخ}}
 
حاصل سخن اینکه؛ کافر به کسی گفته می‌شود: می‌داند این جهان دارای خالقی همانند خدا است، ولی از روی عناد و عمد پرده پوشی می‌کند و منکر می‌شوند و دارای اقسامی نیز است. اما مشرک: برای این جهان خالقی را همچون خدا می‌پذیرد اما شرکایی برای خدا از جهت عبادت، تدبیر و … قرار می‌دهد.
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
# قاموس قرآن، سید علی اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ماده «کفر» و «شرک».
 
# معجم مقاییس اللغه، ابن فارس، قم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، ماده «کفر» و «شرک».
* قاموس قرآن، سید علی اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ماده «کفر» و «شرک».
۳. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، جلد ۲، صفحه ۲۱۰، جلد ۱۹، صفحه ۳۶۴.
 
* معجم مقاییس اللغه، ابن فارس، قم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، ماده «کفر» و «شرک».
 
* تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، جلد ۲، صفحه ۲۱۰، جلد ۱۹، صفحه ۳۶۴.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}



نسخهٔ ‏۱۸ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۲۳

سؤال

فرق کافر و مشرک از نظر قرآن کریم چیست؟

کافر به کسی گفته می‌شود که می‌داند این جهان دارای خالقی همانند خدا است، ولی از روی عناد و عمد یا ضعف فکری پرده‌پوشی می‌کند و منکر می‌شوند و دارای اقسامی نیز است. اما مشرک برای این جهان خالقی را همچون خدا می‌پذیرد اما شرکایی برای خدا از جهت عبادت، تدبیر و … قرار می‌دهد.

معنای کفر

«کفر» در لغت به معنای پوشاندن شیء است. شب را کافر می‌گویند به خاطر آن است که اشخاص را می‌پوشاند و به زارع کافر گفته می‌شود به خاطر آن است که تخم را در زمین می‌پوشاند. واژه «کفر» در انکار دین و واژه «کفران»[۱] در انکار نعمت به کار می‌رود. همچنین کفر به معنای برائت و بیزاری نیز آمده است. (عنکبوت، آیه ۲۵) «کفر» در شریعت به معنای، انکار آنچه خدا معرفت آن را واجب کرده می‌باشد، از قبیل وحدانیت، عدل الهی، پیامبر و هر کس آن پیامبران آورده‌اند را انکار کند، کافر است.

به عبارت دیگر، کافر کسی است که اصول یا ضروریات دین را انکار کند. بعضی از مشتقات «کفر» عبارتند:[۲]

«کفر» برای کسانی استعمال می‌شود که در کفران نعمت مبالغه می‌کنند، یعنی بسیار ناسپاس هستند: ﴿إِنَّهُ لَيَئُوسٌ كَفُورٌ؛ قطعاً نوميد و ناسپاس خواهد بود.(هود:۹) و کفور در قرآن ۱۲ بار آمده است.

«کفور» مصدر و به معنی انکار دین و نعمت آمده است و ۳ بار در قرآن آمده است. ﴿فَأَبَىٰ أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا؛ ولى بيشتر مردم جز سرِ انكار ندارند.(اسراء:۸۹)[۳]

«کَفّار» مبالغه کافر هم در کفر دین و هم نعمت آمده است.[۴]

«کُفّار» جمع کافر است و استعمال آن بیشتر در انکار دین است و ۲۱ دفعه در قرآن بیان شده است.[۵]

«کَفّاره» آن است که گناه را با حسن وجه می‌پوشاند و جبران می‌کند ﴿ذَٰلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ؛ اين است كفاره سوگندهاى شما(مائده:۸۹)[۶] آن کفاره قسم‌های شماست.

«کوافر» جمع «کافره» به زنان کافر اطلاق می‌شود و فقط یک بار در قرآن آمده است. ﴿و لاتُمسِکوُا بِعِصَمِ الکوافر(ممتحنه:۱۰) نکاح زنان کافر را نگاه ندارید.

با بررسی در آیاتی که مشتقات «کفر» در آن آمده است روشن می‌شود که لفظ «کافر» شامل حق پوشی از روی عناد و عمد و هم از روی جهل و نادانی می‌شود: ﴿إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ؛ كافران را خواه بترسانى يا نترسانى تفاوتشان نكند، ايمان نمی‌آورند.(بقره:۶). آیه به صراحت بیان می‌کند که کفر آنها از روی عناد و لجاجت است: ﴿وَجَحَدُوا بِهَا وَاسْتَيْقَنَتْهَا أَنْفُسُهُمْ ظُلْمًا وَعُلُوًّا ۚ؛ و با آنكه دلهايشان بدان يقين داشت، از روى ظلم و تكبر آن را انكار كردند.(نمل:۱۴)

اما در مسئله عذاب اخروی کفار جاهل در حکم مستضعفان فکری هستند، و آیات عذاب[۷] شامل حال کسانی است که از روی علم و لجاجت به حق تسلیم نشده و ایمان نیاوردند و پیامبران را تکذیب کرده‌اند و مانع پیشرفت دین شده‌اند که در این‌جا عذاب اخروی محرز است.

شرک

«شرک» و شرکت و مشارکت به معنای شریک شدن است: ﴿وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ؛ و براى او شريكى در فرمانروايى نبوده است.(فرقان:۲) در حکومت و تدبیر عالم شریکی نداشته است و «شرک» اسم است، یعنی عمل شرک و به معنی شریک و نصیب آمده است. ﴿أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ؛ يا آنان در [كار] آسمانها همكارى داشته‌اند؟(فاطر:۴۰)[۸] و مشرک کسی است که برای خدا شریک قرار بدهد و چنین شخصی قابل آمرزش نیست مگر آنکه در دنیا توبه کند: ﴿ان الله لایَغفِر اَن یُشرَک به[۹] کسانی که به خدا شرک می‌ورزند خداوند آن‌ها را نمی‌بخشد.

اقسام شرک

۱. شرک در خلقت: مانند: عقیده ایرانیان قدیم که خیرات را از یزدان و شرور را از اهریمن می‌دانسته‌اند. ﴿وَ جَعَلُو اللهِ شرکاءَ الجنّ.[۱۰] برای خدا شرکایی از جن قرار داده‌اند»

۲. شرک در تدبیر عام: گروهی هستند که معتقدند برای هر یک از انواع عام به یک تدبیر کننده وجود دارد. مانند: اعتقاد به خدای دریا، خدای صحرا و … در سوره شعراء آیه ۲۷، آمده است: چون موسی خدا را رب العالمین خواند فرعون گفت: او دیوانه است.

۳. شرک در عبادت: و آن اینکه خدا را عبادت نمی‌کردند، بلکه بتها، آفتاب، ماه، دریا، حتی اشخاص را و … پرستش می‌کردند. در حالی که جز خدا خالقی نیست و او خالق و آفریننده تمام اشیاء است: ﴿و خلق کلّ شیء و هو بکل شیء علیم.[۱۱]

لازم است ذکر شود: مشرکان معتقد به خدا هستند و می‌دانند که خداوند همه چیز را خلق کرده است، اما شرکایی برای خدا درست کردند، تا اینکه شفیع آنها قرار بگیرند.[۱۲]


مطالعه بیشتر

  • قاموس قرآن، سید علی اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ماده «کفر» و «شرک».
  • معجم مقاییس اللغه، ابن فارس، قم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، ماده «کفر» و «شرک».
  • تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، جلد ۲، صفحه ۲۱۰، جلد ۱۹، صفحه ۳۶۴.


منابع

  1. کفران به معنی انکار نعمت و ناسپاسی آمده و یک بار در قرآن بیان شده است. انبیاء/ ۹۴.
  2. قرشی، سید علی اکبر، قاموس القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ذیل ماده «کفر».
  3. فرقان/ ۵۰، اسراء/ ۹۹.
  4. ق/ ۲۴، ابراهیم/ ۳۴.
  5. بقره/ ۱۶۱.
  6. مائده/ ۹۵، انفال/ ۲۹.
  7. نساء/ ۱۶۱. بقره/ ۳۹، مائده/ ۱۰ و ۸۶.
  8. فاطر/ ۴۰.
  9. نساء/ ۴۸ و ۱۱۶.
  10. انعام/ ۱۰۰.
  11. انعام/ ۱۰۱، عنکبوت/ ۶۵.
  12. یونس/ ۱۸.