حیدر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}آیا حیدر لقب امام علی(ع) است؟ معنای آن جیست؟ آیا در روایات به این لقب اشاره شده است؟{{پایان سوال}}
{{سوال}}آیا حیدر لقب امام علی(ع) است؟ معنای آن چیست؟ آیا در روایات به این لقب اشاره شده است؟{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
{{جعبه گفتاورد
{{درگاه|غدیر|واژه‌ها}}
|عنوان = رجز امام علی(ع) در جنگ با مرحب
[[پرونده:قطعه خوشنویسی یا امیرالمؤمنین حیدر.jpg|بندانگشتی|قطعه خوشنویسی اثر میرزاغلامرضا اصفهانی، از استادان خطاطی قرن سیزدهم قمری.]]
|گفتاورد = '''اَنَا الَّذی سَمَّتْنی اُمّی حَيْدَرَة'''


من همانم که مادرم مرا حیدر نامید.
'''حَیْدَرَة''' یا '''حِیْدَر،''' لقب [[امام علی(ع)]]<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص)، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج۱ ص۹۹؛ اربلی، علی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، تبریز، چاپ اول، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۶۵.</ref> و به معنای شیر است.<ref>الجوهری الفارابی، ابی نصر اسماعیل، الصحاح، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ج۲ ص۵۴۳؛ صاحب بن عباد، اسماعیل، المحیط فی اللغه، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج‏۳، ص۳۶.</ref> بر اساس روایات<ref>شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹</ref> و نقل‌های تاریخی،<ref>شیخ مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ج‏۱، ص۱۲۷.</ref> امام علی(ع) در [[جنگ خیبر]] هنگام مواجهه با [[مرحب بن حارث|مرحب]]، رجزی خواند و خود را فردی معرفی کرد که [[فاطمه بنت اسد|مادرش]] او را حیدرة نامیده است:
 
{{شعر
'''لَيْثٌ لِغاباتٍ شَديدٌ قَسْوَرَة'''<ref>شیخ مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۷.</ref>
| تراز = وسط
 
| عنوان = رجز امام علی(ع) در جنگ با مرحب
شیر بیشه‌ها هستم که خشمش شدید است.<ref>شیخ، مفید، محمد، ترجمه ارشاد شیخ مفید، سیره ائمه اطهار، قم، سرور، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۴.</ref>
|'''اَنَا الَّذی سَمَّتْنی اُمّی حَيْدَرَة'''|'''لَيْثٌ لِغاباتٍ شَديدٌ قَسْوَرَة'''<ref>شیخ مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۷.</ref>|من همانم که مادرم مرا حیدر نامید| شیر بیشه‌ها هستم که خشمش شدید است
|منبع =
|تراز = چپ
|عرض = 100
|حاشیه = 3
|اندازه قلم =
|رنگ پس‌زمینه =
|شکل‌بندی =
|پس‌زمینه عنوان =  
|رنگ قلم عنوان =
|شکل‌بندی عنوان =
|تراز گفتاورد = وسط
|شکل‌بندی گفتاورد =
|گیومه گفتاورد =
|تراز منبع =
|شکل‌بندی منبع =
}}
}}


'''حَیْدَرَة''' که در فارسی '''حِیْدَر'''<ref>فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه حیدر.</ref> تلفظ می‌شود، لقب [[امام علی(ع)]]<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص)، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج۱ ص۹۹؛ اربلی، علی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، تبریز، چاپ اول، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۶۵.</ref> و به معنای شیر است.<ref>الجوهری الفارابی، ابی نصر اسماعیل، الصحاح، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ج۲ ص۵۴۳؛ صاحب بن عباد، اسماعیل، المحیط فی اللغه، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج‏۳، ص۳۶.</ref> بر اساس روایات<ref>شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹؛ شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹.</ref> و نقل‌های تاریخی،<ref>شیخ مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ج‏۱، ص۱۲۷.</ref> حیدره نامی بوده که [[فاطمه بنت اسد]]، مادر امام علی(ع)، برای او انتخاب کرده است. امام علی(ع) در [[جنگ خیبر]] هنگام مواجهه با [[مرحب بن حارث|مرحب]]، رجزی خواند و در آن خودش را کسی معرفی کرد که مادرش او را حیدرة نامیده است.<ref>شیخ مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۷.</ref>
او در خطبه‌ای پس از [[جنگ نهروان]] که در [[کوفه]] خوانده شد، پس از ذکر نام‌هایش در [[انجیل]]، [[توارت]] و [[زبور]]، نامی که مادرش برایش گذاشته را، حیدره دانست.<ref>شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹.</ref> براساس برخی روایات، نام او در انجیل به صورت «هیدرا» آمده، که همان حیدر شمرده شده است.<ref>شیخ حر عاملی، محمد، إثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۵ ق، ج‏۳؛ ص۱۱۳.</ref>
 
او در خطبه‌ای که در کوفه و پس از جنگ نهروان ایراد کرد، پس از ذکر نام‌هایش در [[انجیل]]، [[توارت]] و [[زبور]]، نامی که مادرش برایش گذاشته را، حیدره دانست.<ref>شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹.</ref> بر اساس برخی روایات، نام او در انجیل به صورت «هیدرا» آمده، که همان حیدر است.<ref>شیخ حر عاملی، محمد، إثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۵ ق، ج‏۳؛ ص۱۱۳.</ref>


گاهی حیدر با صفت کرار به کار می‌رود و به معنای «کسی که بارها به دشمن حمله می‌کند» دانسته شده است.
گاهی لقب حیدر برای امام علی(ع) همراه با کَرّار و به صورت «حیدر کرار» استفاده می‌شود و به معنای «شیری که پیوسته حمله می‌کند» دانسته شده است.<ref>طسوجی تبریزی، عبداللطیف، [https://noorlib.ir/book/view/11858 هزار و یک شب الف لیلة و لیلة]، تهران، دنیای کتاب، بی‌تا، ج۵، ص۵۰۹.</ref>


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
خط ۴۷: خط ۲۸:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
| شناسه =  
| شناسه = -
| تیترها =  
| تیترها = -
| ویرایش =  
| ویرایش =شد
| لینک‌دهی =  
| لینک‌دهی = شد
| ناوبری =  
| ناوبری =  
| نمایه =  
| نمایه =  
| تغییر مسیر =  
| تغییر مسیر = شد
| ارجاعات =  
| ارجاعات =  
| بازبینی =  
| بازبینی = شد
| تکمیل =  
| تکمیل =  
| اولویت =  
| اولویت = ب
| کیفیت =  
| کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۲۶

سؤال
آیا حیدر لقب امام علی(ع) است؟ معنای آن چیست؟ آیا در روایات به این لقب اشاره شده است؟


درگاه‌ها
درگاه غدیر.png
واژه-ها.png


قطعه خوشنویسی اثر میرزاغلامرضا اصفهانی، از استادان خطاطی قرن سیزدهم قمری.

حَیْدَرَة یا حِیْدَر، لقب امام علی(ع)[۱] و به معنای شیر است.[۲] بر اساس روایات[۳] و نقل‌های تاریخی،[۴] امام علی(ع) در جنگ خیبر هنگام مواجهه با مرحب، رجزی خواند و خود را فردی معرفی کرد که مادرش او را حیدرة نامیده است:

رجز امام علی(ع) در جنگ با مرحب
اَنَا الَّذی سَمَّتْنی اُمّی حَيْدَرَة لَيْثٌ لِغاباتٍ شَديدٌ قَسْوَرَة[۵]
من همانم که مادرم مرا حیدر نامید شیر بیشه‌ها هستم که خشمش شدید است

او در خطبه‌ای پس از جنگ نهروان که در کوفه خوانده شد، پس از ذکر نام‌هایش در انجیل، توارت و زبور، نامی که مادرش برایش گذاشته را، حیدره دانست.[۶] براساس برخی روایات، نام او در انجیل به صورت «هیدرا» آمده، که همان حیدر شمرده شده است.[۷]

گاهی لقب حیدر برای امام علی(ع) همراه با کَرّار و به صورت «حیدر کرار» استفاده می‌شود و به معنای «شیری که پیوسته حمله می‌کند» دانسته شده است.[۸]


منابع

  1. صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص)، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج۱ ص۹۹؛ اربلی، علی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، تبریز، چاپ اول، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۶۵.
  2. الجوهری الفارابی، ابی نصر اسماعیل، الصحاح، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ج۲ ص۵۴۳؛ صاحب بن عباد، اسماعیل، المحیط فی اللغه، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج‏۳، ص۳۶.
  3. شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹
  4. شیخ مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ج‏۱، ص۱۲۷.
  5. شیخ مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۷.
  6. شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹.
  7. شیخ حر عاملی، محمد، إثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۵ ق، ج‏۳؛ ص۱۱۳.
  8. طسوجی تبریزی، عبداللطیف، هزار و یک شب الف لیلة و لیلة، تهران، دنیای کتاب، بی‌تا، ج۵، ص۵۰۹.