پرش به محتوا

سپردن توشه آخرت به مستمند: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
Rezapour (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
منظور از این جمله امام علی (ع) در نامه ۳۱ نهج البلاغه که می‌فرماید: «اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت شمار» چیست؟
منظور از این جمله امام علی(ع) در نامه ۳۱ نهج البلاغه که می‌فرماید: «اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت شمار» چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''سپردن توشه آخرت به مستمند''' در نامه [[امام علی(ع)]] به [[امام حسن(ع)]] گفته شده است. مراد از این کمک گرفتن، [[صدقه دادن]] و [[انفاق در راه خدا]] است که می‌تواند کمکی در حمل کردن زاد و توشه در آخرت باشد.
{{درگاه|سنت}}
'''سپردن توشه آخرت به مستمند''' مضمونی است که در نامه [[امام علی(ع)]] به [[امام حسن(ع)]] به آن توصیه شده و مقصود [[صدقه دادن]] و [[انفاق در قرآن|انفاق در راه خداوند]] بوده که توشه مناسبی برای [[آخرت]] است. بنابر آنچه در [[نامه ۳۱ نهج‌البلاغه]] نقل شده، علی(ع) سفارش می‌کند «اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت بشمار و زاد و توشه را بر دوش او بگذار».  


==متن روایت==
== متن روایت ==
{{عربی بزرگ|امام علی(ع) خطاب به امام حسن(ع): «اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت بشمار، و زاد و توشه را بر دوش او بگذار، و اگر قدرت مالی داری بیشتر انفاق کن و همراه او بفرست؛ زیرا ممکن است روزی در رستاخیز در جستجوی چنین فردی باشی و او را نیابی».<ref>نهج البلاغه، ترجمه مرحوم محمد دشتی، ن۳۱.</ref>}}
امام علی(ع) خطاب به امام حسن(ع) می‌فرماید:  
{{عربی بزرگ|وَ إِذَا وَجَدْتَ‏ مِنْ‏ أَهْلِ‏ الْفَاقَه مَنْ يَحْمِلُ لَكَ زَادَكَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَه فَيُوَافِيكَ بِهِ غَداً حَيْثُ تَحْتَاجُ إِلَيْهِ فَاغْتَنِمْهُ|ترجمه= اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت بشمار، و زاد و توشه را بر دوش او بگذار.<ref>سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، ۱۴۱۴ق، نامه۳۱، ص۳۹۸.</ref>}}


==توصیف سفر آخرت==
== کمک گرفتن در حمل توشه قیامت ==
سفر مرگ، با کلماتی شیوا و کلماتی زیبا در سخنان امام علی(ع) توصیف شده‌ است. سفر پرمشقتی که ارتکاب گناهان، بار سنگین به دوش انسان گذارده و عبور از گردنه‌های صعب العبور آن را بسیار سخت می‌کند.
مقصود از تعبیر مستمندی که توشه انسان را تا آخرت می‌برد، در کلام [[امام علی(ع)]] را [[صدقه|انفاق در راه خدا]] و کمک به نیازمندان در [[دنیا]] دانسته‌اند. براساس سخن امام(ع) [[صدقه]] در حقیقت پس‌اندازی است که به هنگام نیازمندی [[انسان]] در روز [[قیامت]]، به وی بازخواهد گشت. این [[انفاق]]، کفاره [[گناهان]] او خواهد شد و سختی‌های رسیدن به [[بهشت]] را بر وی آسان خواهد ساخت. به همین جهت حضرت توصیه می‌کند فرصت‌های موجود را باید غنیمت شمرد.‏<ref>ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبه الله، شرح نهج البلاغه لابن أبي الحديد، قم، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۸۶.</ref>


برای مسافرت در راهی پرمشقت و طولانی و دارای گردنه‌های صعب العبور، باید توشه و امکانات لازم را فراهم آورد. در چنین سفری از همراه بردن بار سنگین باید پرهیز نمود؛ چرا که بار سنگین علاوه بر این که برای مسافر عذاب‌آور خواهد بود، مانع شتاب وی شده و ممکن است او را از رسیدن به مقصد بازدارد؛ بنابراین تهیه توشه و سبک‌بار بودن شرط لازم برای چنین سفری به شمار می‌رود.
در جملات [[امیرالمؤمنین(ع)]] لطافت و ظرافتی به کار رفته که قابل توجه است، زیرا در این کلام، شخص فقیر و مستمندی که به سوی [[انسان]] می‌‌آید تا از او چیزی طلب کند، در حقیقت برای خدمت کردن به او آمده؛ او می‌‌آید تا داوطلبانه بار ما را به دوش بگیرد و با کمال علاقه و صمیمیت آن را به منزل برساند. پس کمک به مستمندان در دید ظاهری، [[انفاق]] کردن و کمک نمودن به آنان است، اما در واقعیت، مطلب به عکس است. در مکتب تربیتی امیرالمومنین(ع) باید وجود آن مستمندی که رو به ما آورده و چشم به احسان ما دوخته است، غنیمت شمرد و بر او آفرین گفت و از خدمت بی‌شائبه و مخلصانۀ او تشکر و سپاسگزاری نمود.<ref name=":0">کریمی جهرمی، علی، به سوی مدینه فاضله، قم، راسخون، ۱۳۷۶ش.</ref>


امام زاد و توشه این سفر را کارهای نیک و اعمال پسندیده می‌داند که انسان در دنیا برای خود تدارک دیده‌ است. اعمالی که هنگام نیاز، احتیاج انسان را برطرف نموده و بار سنگین [[گناهان گناه|گناهان]] را سبک می‌نماید. انفاق و صدقه از مهمترین توشه این سفر به شمار آمده و مطابق آیات قرآن<ref>تغابن/۱۷.</ref> و روایات معصومین، موجب آمرزش گناهان می‌شود.
[[امام علی بن الحسین زین العابدین(ع)]] همین منطق آسمانی و پرافتخار را تعقیب می‌‌فرمود؛ نقل کرده‌اند هنگامی که سائل و مستمندی نزد [[امام سجاد(ع)]] می‌‌آمد می‌‌فرمودند: {{عربی|کان إذا أتاهُ السائلُ یقول: 'مَرحَباً بِمَن یَحمِلُ لِی زَادی إلی الآخرة|ترجمه=آفرین بر کسی که زاد و توشۀ مرا برای من به سوی آخرت حمل می‌‌کند}}<ref>اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، تبریز، بنی هاشمی، ۱۳۸۱ق، ج ۲ ص ۷۲.</ref>.<ref name=":0" />


==کمک گرفتن در حمل توشه قیامت==
مقصود از تعابیر به کار رفته در سخنان امام این است که انفاق در راه خدا و کمک به نیازمندان در دنیا در حقیقت پس‌اندازی است که به هنگام نیازمندی انسان در روز قیامت، به وی بازخواهد گشت و کفاره گناهان او خواهد شد و سختی‌های راه رسیدن به [[بهشت]] را بر وی آسان خواهد ساخت؛ بنابراین باید فرصت‌های موجود را مغتنم شمرد و برای تهیه توشه سفر آخرت کوشش نمود.
نکته دیگری که از جملات فوق استفاده می‌شود این است که انسان هر آنچه در راه خدا به فقرا و بیچارگان کمک می‌کند در واقع برای خود ذخیره و پس‌انداز کرده‌ است و فقرا فقط واسطه در حمل آن کمک‌ها هستند، و این نکته، نکته ظریفی است که انسان بداند هیچ‌گاه با انجام خیر به خود ضرر نزده‌ است.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
== برای مطالعه بیشتر ==
۱ـ شرح نامه ۳۱ نهج البلاغه، آیت الله فاضل لنکرانی.


۲ـ سیری در نهج البلاغه، مرتضی مطهری.
== جستارهای وابسته ==
{{پایان مطالعه بیشتر}}
# [[حدیث ثواب ۱۸ برابری قرض دادن]]


== منابع ==
== منابع ==
خط ۳۷: خط ۳۱:
|شاخه فرعی۳ =
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{ارزیابی
  | شناسه =شد
  | شناسه = شد
  | تیترها =شد
  | عکس = <!--خالی | شد-->
  | ویرایش =شد
  | درگاه = شد
  | لینک‌دهی =شد
  | ادبیات = شد
  | ناوبری =
  | پیوند = شد
  | نمایه =
  | ناوبری = <!--خالی | شد-->
  | تغییر مسیر =
  | تغییرمسیر = <!--خالی | شد-->
  | ارجاعات =
  | ارجاعات = شد
  | بازبینی =
  | ارزیابی کمی = شد
  | تکمیل =
  | ارزیابی کیفی = شد
  | اولویت =ج
  | اولویت = ج
  | کیفیت =ج
  | کیفیت = متوسط
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۱۲:۰۵

سؤال

منظور از این جمله امام علی(ع) در نامه ۳۱ نهج البلاغه که می‌فرماید: «اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت شمار» چیست؟

درگاه‌ها


سپردن توشه آخرت به مستمند مضمونی است که در نامه امام علی(ع) به امام حسن(ع) به آن توصیه شده و مقصود صدقه دادن و انفاق در راه خداوند بوده که توشه مناسبی برای آخرت است. بنابر آنچه در نامه ۳۱ نهج‌البلاغه نقل شده، علی(ع) سفارش می‌کند «اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت بشمار و زاد و توشه را بر دوش او بگذار».

متن روایت

امام علی(ع) خطاب به امام حسن(ع) می‌فرماید:

کمک گرفتن در حمل توشه قیامت

مقصود از تعبیر مستمندی که توشه انسان را تا آخرت می‌برد، در کلام امام علی(ع) را انفاق در راه خدا و کمک به نیازمندان در دنیا دانسته‌اند. براساس سخن امام(ع) صدقه در حقیقت پس‌اندازی است که به هنگام نیازمندی انسان در روز قیامت، به وی بازخواهد گشت. این انفاق، کفاره گناهان او خواهد شد و سختی‌های رسیدن به بهشت را بر وی آسان خواهد ساخت. به همین جهت حضرت توصیه می‌کند فرصت‌های موجود را باید غنیمت شمرد.‏[۲]

در جملات امیرالمؤمنین(ع) لطافت و ظرافتی به کار رفته که قابل توجه است، زیرا در این کلام، شخص فقیر و مستمندی که به سوی انسان می‌‌آید تا از او چیزی طلب کند، در حقیقت برای خدمت کردن به او آمده؛ او می‌‌آید تا داوطلبانه بار ما را به دوش بگیرد و با کمال علاقه و صمیمیت آن را به منزل برساند. پس کمک به مستمندان در دید ظاهری، انفاق کردن و کمک نمودن به آنان است، اما در واقعیت، مطلب به عکس است. در مکتب تربیتی امیرالمومنین(ع) باید وجود آن مستمندی که رو به ما آورده و چشم به احسان ما دوخته است، غنیمت شمرد و بر او آفرین گفت و از خدمت بی‌شائبه و مخلصانۀ او تشکر و سپاسگزاری نمود.[۳]

امام علی بن الحسین زین العابدین(ع) همین منطق آسمانی و پرافتخار را تعقیب می‌‌فرمود؛ نقل کرده‌اند هنگامی که سائل و مستمندی نزد امام سجاد(ع) می‌‌آمد می‌‌فرمودند: «کان إذا أتاهُ السائلُ یقول: 'مَرحَباً بِمَن یَحمِلُ لِی زَادی إلی الآخرة؛ آفرین بر کسی که زاد و توشۀ مرا برای من به سوی آخرت حمل می‌‌کند»[۴].[۳]


جستارهای وابسته

  1. حدیث ثواب ۱۸ برابری قرض دادن

منابع

  1. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، ۱۴۱۴ق، نامه۳۱، ص۳۹۸.
  2. ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبه الله، شرح نهج البلاغه لابن أبي الحديد، قم، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۸۶.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ کریمی جهرمی، علی، به سوی مدینه فاضله، قم، راسخون، ۱۳۷۶ش.
  4. اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، تبریز، بنی هاشمی، ۱۳۸۱ق، ج ۲ ص ۷۲.