الدلیل علی ذات الله

از ویکی پاسخ
سؤال

یکی از القاب امام حسین (علیه السلام) «الدلیل علی ذات اللَّه» یا «الدَّالُّ عَلَی ذَاتِ اللَّه» است، سند و معنای این دو لقب چیست؟

درگاه‌ها
امام حسین.png
واژه-ها.png


الدَّلِیلُ عَلَی ذَاتِ اللَّهِ (معنا: راهنما و دليل به ذات خداوند) در برخی کتاب‌ها از القاب امام حسین(ع) دانسته شده اما مدرک و سندی برای آن ذکر نشده است.[۱]

در کتاب هدایة الکبری نوشته خصیبی (متوفای ۳۴۶ق) بدون ذکر سند، یکی از القاب امام حسین(ع) را «الدَّالُ عَلَی ذَاتِ اللَّهِ‏» دانسته است.[۲] این لقب مستند به روایتی است که طبری نویسنده «دلائل الإمامه» آن را از امام حسن عسکری(ع) نقل کرده و امام حسین(ع) را «َ الدَّلِيلُ عَلَى ذَاتِ اللَّه‏» خوانده است.[۳] این روایت امام عسکری هیچ سلسله سندی ندارد.

دو لقب (دلیل و دال) به یک معنا هستند؛ یعنی کسی که انسان‌ها را به ذات الله راهنمایی می‌کند؛ چون کلمه «دلیل» و «دال» به معنی نشان دادن و ارشاد کردن است.[۴]

منابع

  1. کاتب بغدادی، محمد، تاریخ الائمه، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، ص۲۸. شریف قرشی، باقر، حیاه الإمام الحسین، نجف، مطبعه الاداب، چاپ اول، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۳۹. محدثان و مورخان، تاریخ أهل البیت، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ص۱۳۰. رسی، قاسم، تثبیت الإمامه، بیروت، الغدیر للطباعه والنشر والتوزیع، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ص۶۹.
  2. خصیبی، حسین، الهدایه الکبری، بیروت، البلاغ، ۱۴۱۹ق، ص۲۰۲.
  3. طبری آملی صغیر، محمد، دلائل الإمامه، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۱.
  4. قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۵۴.