trustworthy
۳٬۲۰۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
(اضافه کردن تیتیری از روایات اهل سنت) |
||
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}}{{سوال}}پنجتن آل عبا چه کسانی بودند و ماجرای آنچه بوده و در منابع روایی و همچنین قرآن و ادعیه چگونه یاد شده است؟ | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | |||
پنجتن آل عبا چه کسانی بودند و ماجرای آنچه بوده و در منابع روایی و همچنین قرآن و ادعیه چگونه یاد شده است؟ | |||
{{پایان سوال}} | |||
{{پاسخ}} | |||
{{درگاه|تاریخ|سنت}} | |||
'''پنجتن آل عبا''' به پنج نفر از [[اهل بیت(ع)]] پیامبر اسلام [[حضرت محمد(ص)]] اطلاق میشود که در تاریخ اسلام از اهمیت ویژهای برخوردارند. این پنج نفر عبارتند از: حضرت محمد(ص)، [[حضرت علی(ع)]]، [[حضرت فاطمه(س)]]، [[حضرت حسن(ع)]]، و [[حضرت حسین(ع)]]. این شخصیتها نهتنها در تاریخ اسلام بلکه در باورهای دینی مسلمانان، بهویژه شیعیان، جایگاهی بسیار رفیع دارند. پنج تن آل عبا در قرآن کریم و روایات پیامبر و اهل بیت، جایگاه معنوی و حقوقی ویژهای دارند. | |||
[[آیه تطهیر]] (احزاب:۳۳) که در آن از تطهیر اهل بیت پیامبر سخن به میان آمده است، بیانگر فضیلت و پاکی ویژه این پنج نفر است. در این آیه، خداوند از اهل بیت پیامبر خواسته است که از هر گونه آلودگی دور بمانند، که نشاندهنده منزلت و جایگاه خاص آنها در تاریخ اسلام است. | [[آیه تطهیر]] (احزاب:۳۳) که در آن از تطهیر اهل بیت پیامبر سخن به میان آمده است، بیانگر فضیلت و پاکی ویژه این پنج نفر است. در این آیه، خداوند از اهل بیت پیامبر خواسته است که از هر گونه آلودگی دور بمانند، که نشاندهنده منزلت و جایگاه خاص آنها در تاریخ اسلام است. | ||
== آیه تطهیر == | == آیه تطهیر == | ||
'''آیه تطهیر''' در [[قرآن کریم]]، در [[سوره احزاب]] (آیه ۳۳)، به اینگونه بیان شده است: {{قرآن|إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّـهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا | '''آیه تطهیر''' در [[قرآن کریم]]، در [[سوره احزاب]] (آیه ۳۳)، به اینگونه بیان شده است: {{قرآن|إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّـهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا|ترجمه=همانا خدا میخواهد که از شما اهل بیت هر گونه آلودگی را دور کند و شما را تطهیر کند.}} | ||
این آیه در تفسیر و دیدگاههای بسیاری از علمای مسلمان، بهویژه شیعیان، به عنوان دلیلی بر تقدس و طهارت اهل بیت پیامبر مطرح شده است. در تفسیر آیه، بیشتر به «پنج تن آل عبا» اشاره میشود که شامل پیامبر اسلام حضرت محمد(ص)، حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س)، حضرت حسن(ع)، و حضرت حسین(ع) میباشند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المیزان فی تفسیر القرآن|سال=۱۳۷۲|نام=محمدحسین|نام خانوادگی=طباطبایی|ناشر=انتشارات اسلامی|جلد=۱۹|صفحه=۳۴۶-۳۴۸|مکان=قم}}</ref> | |||
در روايات اهل سنت نیز در حدود چهل طريق يافت ميشود كه بر اين نكته صحه گذاردهاند که این آین آیه در فضیلت رسول خدا(ص)، امیرمومنان(ع)، فاطمه(س)، حسن و حسین(ع) نازل شده است و از كساني چون امسلمه، عايشه، ابي سعيد حذري، ابن عباس و عبداللّه بن جعفر اين روايات را نقل كردهاند؛ از جمله ترمذي، حاكم، ابن جرير، ابن منذر، ابن مردويه و بيهقي از ام سلمه نقل كردهاند كه گفت: پيامبر فاطمه علي، حسن و حسين در خانه من بودند كه آيه تطهير نازل شد. حضرت آنان را داخل عبايي كه بر دوشش بود قرار داد و فرمود: «بار خدايا اين جمع، اهلبيت من ميباشند. پس آلودگي را از آنها دور بدار.»<ref>آلوسي، محمود بن عبدالله، في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني ، ج۲۲، ص۱۴.</ref> | |||
علمای | ابن حجر هيثمي از علمای اهل سنت ميگويد: اين آيه منبع فضائل اهلبيت نبوي است براي اينكه حاوي درخشانترين مناقب ايشان و شامل توجّه به شأن (رفيع) آنان است چرا كه با لفظ «انّما» آغاز ميگردد و «انّما» افاده حصر ميكند درباره اراده خداي متعال در منزه نمودن آنان از رجس و رجس نيز همان گناه است. اين آيه همچنين بيانگر اراده خداوند در تطهير اهلبيت از جميع خصوصيات اخلاقي و احوال مذموم است و اينكه در بعضي از طرق روايات نقل شده كه آتش و جهنم بر آنان حرام است همانا فائده اين تطهير ميباشد.<ref>احمد بن حجر هيثمي، الصواعق المحرقه في الرد علي اهل البدع و الزندقه، بيروت، دارالكتب العلميه، ۱۴۱۴ق/ ۱۹۹۳ م، ص۲۲۳.</ref> | ||
== | == پنج تن آل عبا در روایات اهل سنت== | ||
=== روايت عايشه === | |||
مسلم در صحيح خود چنين ميگويد: حدثّنا ابوبكر بنُ أبي شيبه محمد بن عبدالله قالت: قالَتْ عائشه: خرجَ النبيُّ غداه و عليهِ فرطٌ مُرحّلٌ من شعر اسودَ. فجاءَ الحسن بن عليٍّ فادخلهُ ثمّ جاء الحسين فدخل معهُ ثُم جاءتْ فاطمه فأدخَلها، ثم جاء عليُّ فأدخلهُ، ثم قال: انّما يريد الله ليذهب عنكم الرّجس اهل البيتِ و يطهّركم تطهيراً؛ <ref>قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج، صحيح مسلم، بيروت، احياء التراث العربي ج۴، ص۱۸۸۳.</ref> | |||
مسلم گويد: از عايشه، روزي رسول خدا(ص) بيرون آمد و عبايي نقشدار كه از موي سياه بافته شده بود بر دوش داشت. ابتدا حضرت امام حسن مجتبي(ع) آمد و او را به زير عبا جاي داد، پس از او حسين آمد، او را هم به زير عبا جاي داد، پس فاطمه آمد و در زير عبا قرار گرفت، بعد علي آمد و او را هم همراه ديگران زير عبا، جاي داد و پس فرمود: «انّما يريد الله ليذهب عنكُم الرجس اهل البيت و يطهّركم تطهيراً»؛ اين روايت در سنن كبري، بيهقي،<ref>بیهقی، احمد بن الحسين، السنن البيهقي، بیروت، دار الفكر، ج۲، ص۵۱۲.</ref> و تفسير طبري، ج۲۲، ص۵، و ابن كثير در تفسيرش، ج۳، ص۴۸۵ و سيوطي در الدر المنثور، ج۵، ص۱۹۸ ـ ۱۹۹ آوردهاند. | |||
=== روايت امسلمه === | |||
بيهقي در كتاب سنن خود ميگويد: اَخبرنا ابوعبدالله الحافظ غيرمره... عن امّ سلمه قالَتْ: في بيتي اُنزلتْ (انّما يريدُ الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيراً) قالت؛ فأرسلَ رسول الله(ص) الي فاطمه و عليّ و الحسن و الحسين فقال: هؤلاء اهل بيتي و في حديث القاضي و اسّلمي: «هؤلاءِ اهلي» قالت: فقلتُ: يا رسول الله أما اَنَا من اهلِ اليسر، قال: «بلي ان شاءالله تعالي».<ref>سنن بيهقي، پیشین، ج۲، ص۵۱۴.</ref> | |||
ام سلمه ميگويد: هنگامي كه آيه تطهير نازل شد رسول خدا(ص) علي و فاطمه و حسن و حسين را فراخواند و بر آنان كسائي، ردائي پوشاند. پس به رسول خدا(ص) گفتم: يارسول الله آيا من هم از شمايم، فرمود: تو از اهل بيت من نيستي، ولي بر خير و خوبي ميباشي ان شاء الله. اين روايت را حاكم در مستدرك خويش آورده است.<ref>رک: مستدرك علي الصحيحين، پیشین، ج۳، ص۱۵۸.</ref> | |||
=== روايت زید بن ارقم === | |||
مسلم در صحيح خود چنين روايت ميكند از صحابي پيامبر زيد بن ارقم به هنگامي كه سؤال شد، اهل بيت كيانند؟ آيا زنان پيامبرند؟ گفت: نه به ذات حق قسم! زن زماني از روزگار را همراه شوهرش ميماند و سپس مرد او را طلاق ميدهد و زن هم، به خانه پدر و اقوامش بر ميگردد. در حالي كه اهل بيت پيامبر كساني هستند كه رشته اصيل خويشاوندي با او دارند، و فاميل وي هستند كه صدقه بر آنان حرام است.<ref>ر.ك: صحيح مسلم، پیشین، ج۴، ص۱۸۸۳.</ref> | |||
== مصداقهای حدیث کساء == | |||
ماجرای پنج تن آل عبا و [[حدیث کساء]] از احادیث و روایات مهم اسلامی است که بهویژه در منابع شیعی جایگاه برجستهای دارد. این ماجرا در روایات مختلف با اندکی تفاوت آمده و مربوط به حادثهای است که در آن پیامبر اسلام(ص)، حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) زیر عبایی (کساء) قرار گرفتند و از طرف خداوند، بهعنوان اهل بیت پیامبر و پاک شمرده شدند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ اهل بیت|سال=1382|نام=محمدجواد|نام خانوادگی=طبسی|ناشر=انتشارات دلیل ما|جلد=1|صفحه=102|مکان=قم}}</ref> | ماجرای پنج تن آل عبا و [[حدیث کساء]] از احادیث و روایات مهم اسلامی است که بهویژه در منابع شیعی جایگاه برجستهای دارد. این ماجرا در روایات مختلف با اندکی تفاوت آمده و مربوط به حادثهای است که در آن پیامبر اسلام(ص)، حضرت علی(ع)، حضرت فاطمه(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) زیر عبایی (کساء) قرار گرفتند و از طرف خداوند، بهعنوان اهل بیت پیامبر و پاک شمرده شدند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ اهل بیت|سال=1382|نام=محمدجواد|نام خانوادگی=طبسی|ناشر=انتشارات دلیل ما|جلد=1|صفحه=102|مکان=قم}}</ref> | ||
بر اساس این آیه، خداوند اهل بیت پیامبر را پاک و مصون از هرگونه ناپاکی معرفی کرد. در برخی روایات آمده است که پیامبر اسلام پس از نزول این آیه دست به دعا برداشته و برای اهل بیت خویش طلب پاکی و رحمت کردهاند. این واقعه را شیعیان نشانهای از برتری و جایگاه خاص اهل بیت(ع) و تعیین آنان بهعنوان راهنمایان دینی و معنوی میدانند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ اهل بیت|سال=1382|نام=محمدجواد|نام خانوادگی=طبسی|ناشر=انتشارات دلیل ما|جلد=1|صفحه=104|مکان=قم}}</ref> | |||
در کتابهای معتبر روایی اهل سنت نیز آمده که مراد از اهل بیت، رسولخدا، علی بن ابی طالب، فاطمه زهرا، حسن و حسین هستند که در زیر کساء جمع شده بودند و آیه تطهیر در شأن آنها نازل گشت؛ از جمله: مسند احمد نوشته احمد بن حنبل امام حنبلی های اهل سنت؛ صحیح مسلم نوشته مسلم نیسابوری؛ سنن الترمذی نوشته محمد بن عیسی ترمذی؛ المستدرک نوشته حاکم نیسابوری؛ خصائص امیر المؤمنین نوشته عبدالرحمن احمد نسائی شافعی و کتب دیگری از اهل سنت که خود اهل سنت در برخی از این روایات، حدیث کساء را فضیلتی بزرگ برای اهل بیت دانستهاند. | |||
=== حضرت محمد === | === حضرت محمد === | ||
خط ۳۸: | خط ۶۰: | ||
حضرت علی(ع)، امام اول شیعیان، پسر عموی پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) و همسر حضرت فاطمه(س) است. علی(ع) در تمامی میدانهای جنگ، بهویژه در جنگهای بدر، احد و خندق، نقش مؤثری ایفا کرد و بهعنوان یکی از بهترین و شجاعترین جنگجویان اسلام شناخته میشود. حضرت علی به دلیل شجاعت، حکمت، عدالت و دیانتش در تاریخ اسلام جایگاه ویژهای دارد. او نخستین فردی است که پس از پیامبر اسلام در دیدگاه شیعیان بهعنوان امام شناخته میشود<ref group="یادداشت">الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا | حضرت علی(ع)، امام اول شیعیان، پسر عموی پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) و همسر حضرت فاطمه(س) است. علی(ع) در تمامی میدانهای جنگ، بهویژه در جنگهای بدر، احد و خندق، نقش مؤثری ایفا کرد و بهعنوان یکی از بهترین و شجاعترین جنگجویان اسلام شناخته میشود. حضرت علی به دلیل شجاعت، حکمت، عدالت و دیانتش در تاریخ اسلام جایگاه ویژهای دارد. او نخستین فردی است که پس از پیامبر اسلام در دیدگاه شیعیان بهعنوان امام شناخته میشود<ref group="یادداشت">الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا | ||
امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم. مائده: | امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم. مائده:۳</ref> و در طول زندگیاش همیشه از آموزههای پیامبر پیروی کرد. در روز [[غدیر خم]]، پیامبر اسلام در مراسمی رسمی اعلام کرد که علی(ع) پس از او ولی و جانشین او خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=علی، امام اول شیعیان|سال=1390|نام=ناصر|نام خانوادگی=مکارم شیرازی|ناشر=موسسه امام علی|جلد=|صفحه=34|مکان=قم}}</ref> | ||
=== حضرت فاطمه === | === حضرت فاطمه === | ||
{{همچنین ببینید|حضرت فاطمه(س)}} | {{همچنین ببینید|حضرت فاطمه(س)}} | ||
خط ۵۴: | خط ۷۷: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}}{{شاخه | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | |||
| شاخه اصلی =تاریخ | | شاخه اصلی =تاریخ | ||
| شاخه فرعی۱ =تاریخ اسلام | | شاخه فرعی۱ =تاریخ اسلام | ||
| شاخه فرعی۲ = | | شاخه فرعی۲ = | ||
| شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}}{{ | }} | ||
| شناسه = | {{ارزیابی | ||
| | | شناسه = شد | ||
| | | عکس = <!--خالی | شد--> | ||
| | | درگاه = شد | ||
| | | ادبیات = شد | ||
| | | پیوند = شد | ||
| | | ناوبری = <!--خالی | شد--> | ||
| ارجاعات = | | تغییرمسیر = شد | ||
| | | ارجاعات = شد | ||
| | | ارزیابی کمی = شد | ||
| اولویت = | | ارزیابی کیفی = <!--خالی | شد--> | ||
| کیفیت = | | اولویت = الف | ||
}}{{پایان متن}} | | کیفیت = خوب | ||
}} | |||
{{پایان متن}} |