فرزندان شهید مسلم بن عقیل: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} سؤال: حضرت مسلم چند فرزند داشت و طفلان مسلم كدام يك از ديگري بزرگ...» ایجاد کرد)
 
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
حضرت مسلم چند فرزند داشت؟ نام مادرشان چه بود؟ موقع شهادت هر کدام چند سال داشتند؟
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{درگاه|امام حسین}}
'''فرزندانِ شهید شده مسلم بن عقیل''' را چهار پسر نام برده‌اند که دو تن در جریان [[واقعه کربلا]] و دو تن در کوفه در حال اسارت به‌ شهادت رسیدند.<ref>شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل،  قم، نشر مؤمنین، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۶۶۲.</ref>
* '''عبدالله''' در [[روز عاشورا]] به شهادت رسید.<ref>شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، بی‌جا، نشر دار المفید، ج۲، ص۱۰۶؛ نیز: ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸، ج۸ِ، ص۲۰۱.</ref> مادر وی [[رقیه دختر حضرت علی(ع)]] بوده است.<ref>مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار،  بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. ج۹۸، ص۲۷۶.</ref> مسلم از رقیه دختر امام علی(ع) فرزند دیگری به نام علی داشت.<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۴ق، ج۳، ص۷۰.</ref>


سؤال: حضرت مسلم چند فرزند داشت و طفلان مسلم كدام يك از ديگري بزرگ تر بود؟ نام مادرشان كه در كوفه توسط حارث به شهادت رسيد چه بود؟ موقع شهادت هر كدام چند سال داشتند. ؟
* '''محمد''' که همانند عبدالله در روز عاشورا به [[شهادت]] رسید.<ref>قاضی نعمان، نعمان بن محمد، شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار، تحقیق محمد حسینی جلالی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۳۸.</ref> مادر او ام ولد بوده است.<ref>ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، قم، مؤسسه دار الکتاب، بی‌تا، ص۶۲.</ref> وی دوازده یا سیزده سال داشته و در [[اعتبار زیارت ناحیه مقدسه|زیارت ناحیه مقدسه]] بر او سلام شده است.<ref>محلاتی، ذبیح‌الله، فرسان الهيجاء فی تراجم أصحاب سيدالشهداء عليه السلام، ترجمه محمد شعاع فاخر، قم، المکتبة الحيدرية، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۱۶۰.</ref>
[[پرونده:تصویری قدیمی از مقبره دو طفلان مسلم.PNG|بندانگشتی|تصویری قدیمی از مقبره طفلان مسلم]]
* '''محمد''' و '''ابراهیم'''، عمدتاً نویسندگان به نقل از امالیِ [[شیخ صدوق]] نام این دو فرزند را به‌عنوان فرزندان مسلم بن عقیل ذکر کرده‌اند و به نقل از ایشان نوشته‌اند که این دو طفل در کوفه به شهادت رسیده‌اند و جریان شهادت این دو را ذکر کرده‌اند.<ref>شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ج۲، ص۶۶۲-۶۶۴؛ نیز: محلاتی، فرسان الهیجاء، ج۱، ص۱۷؛ نیز: شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، نفس المهموم، تهران، نشر کتابچی، ۱۳۷۳ش، ص۶۹-۷۱.</ref> مورخان به سن این دو طفل هیچ اشاره‌ای نکرده‌اند و زمان شهادت این دو طفل یک سال بعد از واقعه عاشورا بیان شده است.<ref>شیخ عباس قمی، منتهی الامال، پیشین، ص۶۶۴ و نفس المهموم، ص۷۰.</ref> نویسنده ناسخ التواریخ سن این کودکان را هفت و هشت ساله بیان کرده است.<ref>سپهر، محمد تقی بن محمدعلی،  ناسخ التواریخ، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۵۱ش، ج۲، ص۱۱۰.</ref>
* '''دختری سیزده‌ساله''' که به راویت ابن‌اعثم کوفی او با دختران امام حسین(ع) در سفر [[کربلا]] همراه بوده است.<ref>شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ج۲، ص۶۶۲.</ref>


حضرت مسلم بن عقيل پسر عموي امام حسين(ع) مي‌باشد. ايشان از شخصيت‌هاي ثقه و مورد اعتماد امام حسين(ع) است، كه به عنوان سفير امام(ع) به جانب كوفه روانه شد، تا صداقت يا عدم صداقت كوفيان را در دعوت امام حسين(ع) گزارش كند.  
در منابع، دو پسر از مسلم به نام‌های محمد ذکر شده که یکی در کربلا و دیگری در کوفه به شهادت رسیده‌اند؛ در این رابطه ذبیح‌الله محلاتی می‌نویسد: تواریخ به ما نشان نمی‌دهد که مسلم دو پسر به نام محمد داشته باشد؛ ممکن است آن پسر که در کوفه [[شهادت|شهید]] شده نام دیگری داشته باشد و به محمد شهرت پیدا کرده باشد.<ref>محلاتی، فرسان الهیجاء، ج۱، ص۱۷.</ref>


به نظر مي‌رسد هيچ يك از كتاب هاي تاريخي كهن تعداد فرزندان مسلم بن عقيل را به صورت يك جا و منسجم ذكر نكرده‌اند. نويسنده كتاب منتهي الامال نيز به اين مطلب اشاره كرده است.<ref>شيخ عباس قمي، منتهي الامال، ج۲، چاپ اوّل، قم: نشر مؤمنين، ۱۳۷۹، ص۶۶۲.</ref>
== منابع ==
 
{{پانویس|۲}}
اسامي فرزندان مسلم كه به صورت پراكنده دركتب تاريخي ذكر شده است به صورت ذيل مي‌باشد:
 
۱. عبدالله كه در روز عاشورا به شهادت رسيد.<ref>شيخ مفيد، تاريخ ارشاد، ج۲، بي جا، نشر دار المفيد، ص۱۰۶ و ابن كثير، البدايه و النهايه، ج۸، بيروت: دار احياء التراث العربي، ۱۴۰۸، ص۲۰۱.</ref> مادر وي رقيه دختر حضرت علي(ع) مي‌باشد.<ref>علامه مجلسي، بحار الانوار، ج۹۸، ص۲۷۶.</ref>
 
۲. محمد همانند عبدالله در روز عاشورا به شهادت رسيد.<ref>قاضي نعمان، شرح الاخبار، ج۳، قم: مؤسسه نشر اسلامي، ص۲۳۸.</ref> مادر ايشان ام ولد بوده است.<ref>ابو الفرج اصفهاني، مقاتل الطالبيين، قم: مؤسسه دار الكتاب، ص۶۲.</ref> عمر ايشان دوازده يا سيزده سال بوده و در زيارت ناحيه مقدسه بر او سلام شده است.<ref>ذبيح الله محلاتي، فرسان الهيجاء، ج۲، ص۱۶۰، كلمه محمد بن مسلم بن عقيل.</ref>
 
۳. علي كه كمتر توسط مورخان نامي از او برده شده است. بلاذري مي‌نويسد: «عبدالله و علي فرزندان مسلم بن عقيل مادرشان رقيه دختر علي(ع) بوده است»<ref>بلاذري، انساب الاشراف، تحقيق محمد باقر محمودي، چاپ اول، بيروت: مؤسسه الاعلمي، ۱۳۹۴، ص۷۰.</ref>
 
۴. دختری سيزده ساله، به راويت ابن اعثم كوفي او با دختران امام حسين در سفر كربلا مصاحبت داشت.<ref>شيخ عباس قمي، پيشين، ص۶۶۲.</ref>
 
۵ و ۶. محمد و ابراهيم. عمدتاً نويسندگان به نقل از اماليِ شيخ صدوق نام اين دو فرزند را براي مسلم بن عقيل ذكر كرده‌اند و به نقل از ايشان نوشته‌اند كه اين دو طفل در كوفه به شهادت رسيده‌اند و جريان شهادت اين دو را ذكر كرده‌اند.<ref>همان، ص۶۶۲ و ۶۶۴ به بعد و ذبيح الله محلاتي، پيشين، ج۱، ص۱۷ و شيخ عباس قمي، نفس المهموم، تهران، نشر كتابچي، ۱۳۷۳، ص۷۱ ـ ۶۹.</ref>
 
همان گونه كه مشاهده شد دو پسر از مسلم به نام هاي محمد ذكر شده است كه يكي در كربلا و ديگري در كوفه به شهادت رسيده‌اند در اين رابطه ذبيح الله محلاتي مي‌نويسد: «تواريخ به ما نشان نمي‌دهد كه مسلم دو پسر به نام محمد داشته باشد ممكن است آن پسر كه در كوفه شهيد شده است با برادرش ابراهيم، نام ديگري داشته باشد و به محمد شهرت پيدا كرده است و الله العالم»<ref>ذبيح الله محلاتي، پيشين.</ref>
 
به هر حال مورخان اخير عمدتاً بر نقل قول شيخ صدوق در امالي اعتماد كرده‌اند و جريان شهادت محمد و ابراهيم را ذكر كرده‌اند. مورخان عمدتاً به سن اين دو طفل هيچ اشاره‌اي نكرده‌اند زمان شهادت اين دو طفل يك سال بعد از واقعه عاشورا بيان شده است.<ref>شيخ عباس قمي، منتهي الامال، پيشين، ص۶۶۴ و نفس المهموم، ص۷۰.</ref>
 
تنها صاحب ناسخ التواريخ سن اين كودكان را هفت، هشت ساله بيان كرده است.<ref>محمد تقي سپهر، ناسخ التواريخ، ج۲، ص۱۱۰.</ref>
 
نتيجه گيري: با توجه به روايتي كه شيخ صدوق در امالي ذكر كرده‌اند و بيان كرده كه دو طفل كوچك از جانب مسلم بن عقيل را نزد ابن زياد آوردند، به نظر مي‌رسد كه سن اين اطفال از همان هفت، هشت سال كه صاحب ناسخ التواريخ ذكر كرده نبايد بيشتر باشد. اما در ارتباط با مادر ايشان در منابع به نام مادر اين اطفال اشاره نشده است. احتمالاً مادرشان كنيز بوه است كه نام مشخصي در منابع براي او ذكر نشده به جهت اينكه كنيزان نسب مشخصي نداشتند و از مناطق ديگر آورده شده و در شهرهاي مختلف مي‌فروختند.
 
معرفی منابع جهت مطالعه بيشتر
 
۱. منتهي الامال ص۶۶۲ به بعد.
 
۲. امالي شيخ صدوق، ص۱۴۳.
 
 
 
==منابع==
<references />
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =تاریخ
|شاخه فرعی۱ =  
|شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =امام حسین(ع)
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =-
  | تیترها =  
  | تیترها =-
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:درگاه امام حسین(ع)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۴۹

سؤال

حضرت مسلم چند فرزند داشت؟ نام مادرشان چه بود؟ موقع شهادت هر کدام چند سال داشتند؟

درگاه‌ها
امام حسین.png


فرزندانِ شهید شده مسلم بن عقیل را چهار پسر نام برده‌اند که دو تن در جریان واقعه کربلا و دو تن در کوفه در حال اسارت به‌ شهادت رسیدند.[۱]

  • محمد که همانند عبدالله در روز عاشورا به شهادت رسید.[۵] مادر او ام ولد بوده است.[۶] وی دوازده یا سیزده سال داشته و در زیارت ناحیه مقدسه بر او سلام شده است.[۷]
تصویری قدیمی از مقبره طفلان مسلم
  • محمد و ابراهیم، عمدتاً نویسندگان به نقل از امالیِ شیخ صدوق نام این دو فرزند را به‌عنوان فرزندان مسلم بن عقیل ذکر کرده‌اند و به نقل از ایشان نوشته‌اند که این دو طفل در کوفه به شهادت رسیده‌اند و جریان شهادت این دو را ذکر کرده‌اند.[۸] مورخان به سن این دو طفل هیچ اشاره‌ای نکرده‌اند و زمان شهادت این دو طفل یک سال بعد از واقعه عاشورا بیان شده است.[۹] نویسنده ناسخ التواریخ سن این کودکان را هفت و هشت ساله بیان کرده است.[۱۰]
  • دختری سیزده‌ساله که به راویت ابن‌اعثم کوفی او با دختران امام حسین(ع) در سفر کربلا همراه بوده است.[۱۱]

در منابع، دو پسر از مسلم به نام‌های محمد ذکر شده که یکی در کربلا و دیگری در کوفه به شهادت رسیده‌اند؛ در این رابطه ذبیح‌الله محلاتی می‌نویسد: تواریخ به ما نشان نمی‌دهد که مسلم دو پسر به نام محمد داشته باشد؛ ممکن است آن پسر که در کوفه شهید شده نام دیگری داشته باشد و به محمد شهرت پیدا کرده باشد.[۱۲]

منابع

  1. شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، نشر مؤمنین، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۶۶۲.
  2. شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، بی‌جا، نشر دار المفید، ج۲، ص۱۰۶؛ نیز: ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸، ج۸ِ، ص۲۰۱.
  3. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. ج۹۸، ص۲۷۶.
  4. بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۴ق، ج۳، ص۷۰.
  5. قاضی نعمان، نعمان بن محمد، شرح الأخبار في فضائل الأئمة الأطهار، تحقیق محمد حسینی جلالی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۳۸.
  6. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، قم، مؤسسه دار الکتاب، بی‌تا، ص۶۲.
  7. محلاتی، ذبیح‌الله، فرسان الهيجاء فی تراجم أصحاب سيدالشهداء عليه السلام، ترجمه محمد شعاع فاخر، قم، المکتبة الحيدرية، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۱۶۰.
  8. شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ج۲، ص۶۶۲-۶۶۴؛ نیز: محلاتی، فرسان الهیجاء، ج۱، ص۱۷؛ نیز: شیخ عباس قمی، عباس بن محمدرضا، نفس المهموم، تهران، نشر کتابچی، ۱۳۷۳ش، ص۶۹-۷۱.
  9. شیخ عباس قمی، منتهی الامال، پیشین، ص۶۶۴ و نفس المهموم، ص۷۰.
  10. سپهر، محمد تقی بن محمدعلی، ناسخ التواریخ، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۵۱ش، ج۲، ص۱۱۰.
  11. شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ج۲، ص۶۶۲.
  12. محلاتی، فرسان الهیجاء، ج۱، ص۱۷.