تعداد شهیدان واقعه کربلا

    سؤال

    شهدای کربلا چند نفر بودند؟

    درگاه‌ها
    امام حسین.png


    تعداد دقیق شهداء کربلا، مشخص نیست و منابع تعداد آنان را از ۷۲ نفر تا ۲۲۸ نفر ذکر کرده‌اند.

    گزارش آثار کهن و متأخرین

    گزارش‌ها درباره تعداد کل شهیدان کربلا متفاوت است:

    تصحیف در قول ابن اعثم

    با توجه به اینکه در گزارش خوارزمی که هم گزارش ابن اعثم است، به جای «ثلاثین_سی نفر»، «ثمانین_هشتاد نفر» آمده است.[۱۷] به نظر می‌رسد واژه «ثلاثین» در گزارش ابن اعثم، تصحیف «ثمانین» است؛ به ویژه اینکه این آمار ۳۲ نفری به هیچ رو با آمارهای دیگر سازگاری ندارد.[۱۸]

    گزارش آثار معاصرین

    محققان معاصر نیز با بررسی و تحلیل منابع کهن و جدید و حتی گاهی منابع غیرمعتبر، به آمارهای متفاوتی رسیدند:

    با توجه به قدمت و شهرت قول ۷۲ نفر و تطابق آن با آمار یاران امام در روز عاشوراء، این قول پذیرفتنی‌تر از اقوال دیگر می‌نماید.[۲۲]

    افزون بر اساس اسامی یاد شده، افراد دیگری نیز جزو شهدای کربلا گزارش شده‌اند که به دلیل معتبر نبودن منابع گزارش‌ها، از ذکرآن‌ها صرف نظر می‌کنیم.[۲۳]


    منابع

    1. طبری، ابوجعفر محمدبن‌جریر. تاریخ الأمم و الملوک. ج۵. بیروت: روائع التراث العربی. ص۴۵۵.
    2. البلاذری، أحمد بن یحیی (۱۴۱۷). انساب الاشراف. ج۳. بیروت: دارالفکر. ص۴۱۱.
    3. طبرسی، ابومنصور احمدبن‌علی (۱۴۰۶). تاج الموالید. قم: مکتبة آیةالله العظمی مرعشی نجفی. ص۳۱.
    4. خوارزمی، موفق‌بن‌احمد مکی (۱۳۶۷). مقتل الحسین. ج۲. نجف: مطبعة الزهراء. ص۴۴.
    5. مفید، محمد بن محمد (۱۴۱۳). الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد. ج۲. قم: مؤسسة آل البیت(ع). ص۱۱۳.
    6. بن زبیر، فضیل (۱۴۰۶). «تسمیة من قتل مع الحسین». فصلنامه تراثنا. سال‌اول (۲): ۱۴۹–۱۵۶.
    7. طبری، ابوجعفر محمدبن‌جریر. تاریخ الأمم و الملوک. ج۵. بیروت: روائع التراث العربی. ص۴۵۹.
    8. مفید، محمد بن محمد (۱۴۱۳). الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد. ج۲. قم: مؤسسة آل البیت(ع). ص۱۱۸.
    9. ابن‌اعثم، ابومحمد احمدبن‌اعثم (۱۳۷۲). الفتوح. ج۵. تهران: آموزش و پرورش انقلاب اسلامی. ص۱۲۷.
    10. یوسف‌بن‌قزغلی بغدادی، سبط‌بن‌جوزی (۱۴۲۶). تذکرة الخواص. قم: المجمع العالمی لاهل البیت. ص۲۶۰.
    11. احمدبن‌محمد، ابن‌عبدربه اندلسی. العقد الفرید. ج۴. بیروت: دار احیاء التراث العربی. ص۳۵۷.
    12. خوارزمی، موفق‌بن‌احمد مکی (۱۳۶۷). مقتل الحسین. ج۲. نجف: مطبعة الزهراء. ص۶۲.
    13. ابن‌سعد، محمد (۱۴۰۸). «ترجمة الحسین و مقتله من کتاب الطبقات الکبیر لابن سعد». فصلنامه تراثنا. سال سوم (۱۰): ۱۹۰.
    14. مسعودی، ابوالحسن علی‌بن‌الحسین (۱۳۸۴). مروج الذهب و معادن الجوهر. ج۳. قاهره: السعادة. ص۷۱.
    15. مقدسی، مطهربن‌طاهر. البدء و التاریخ. ج۶. مکتبة الثقافة الدینیة. ص۱۱.
    16. مستوفی، حمدالله (۱۳۶۴). تاریخ گزیده. تهران: امیرکبیر. ص۲۶۵.
    17. خوارزمی، موفق‌بن‌احمد مکی (۱۳۶۷). مقتل الحسین. ج۲. نجف: مطبعة الزهراء. ص۶۲.
    18. گروهی از تاریخ پژوهان، زیر نظر مهدی پیشوائی (۱۳۹۱). تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهداء. ج۲. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. ص۴۸۴.
    19. امین، سیدمحسن (۱۴۰۳). اعیان الشیعة. ج۱. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. صص۶۱۰–۶۱۲.
    20. شمس‌الدین، محمدمهدی (۱۳۶۴). انصارالحسین(ع) [ناصرهاشم‌زاده]. تهران: امیرکبیر. ص۵۷.
    21. محلاتی، ذبیح‌الله. فرسان الهیجاء. ج۲. تهران. ص۱۵۴.
    22. گروهی از تاریخ پژوهان، زیر نظر مهدی پیشوائی (۱۳۹۱). تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهداء. ج۲. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. ص۴۸۵.
    23. محمدی ری‌شهری، محمد (۱۳۹۲). دانشنامه امام حسین(ع). ج۷. قم: موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث. صص۲۸۱–۲۹۱.