فریب عمرو بن عبدود توسط امام علی(ع)

سؤال

برخی امام علی(ع) را به دلیل بکارگیری خدعه در برابر «عمرو بن عبدود» متهم به دروغ‌گویی کرده‌اند.

امام علی(ع) در جنگ خندق، با عمرو بن عبدود که از جنگجویان مشهور بود، به نبرد برخاست. در میانه نبرد، علی(ع) به عمرو گفت: ای عمرو! تو که از شجاعان عرب هستی، چرا از دیگران برای مبارزه با من کمک گرفته‌ای؟! عمرو به پشت سرش نگاه کرد، علی(ع) پاهای او را قطع کرد و سپس او را کشت.[۱]

در برخی از نقل‌های تاریخی آمده که علاوه بر عمرو بن عبدود، چند نفر دیگر هم به همراه عمرو، با اسبان خویش از روی خندق رد شدند. از جمله این افراد «هبیره بن ابی‌وهب»، «ضرار بن خطاب»[۲] «عکرمة بن ابی‌جهل» و «مرداس فهری» بوده‌اند.[۳] به همین جهت، محققان معتقدند علی(ع)، حتی برای فریب عمرو به دروغ متوسل نشده، بلکه برای فریب او سخنی راست را گفته است.

علاوه بر این، نیرنگ در جنگ را امری عقلانی و شرعی دانسته‌اند که در جنگ‌ها مورد استفاده افراد مسلمان و غیر مسلمان قرار می‌گیرد.

علامه مجلسی و دیگران نقل کرده‌اند که پس از کشته شدنِ عمرو، رسول خدا(ص) از علی(ع) پرسید که نیرنگ کرده است؟ امام تأیید کرده و جنگ را خدعه دانست.[۴] رسول خدا(ص) در این خصوص اعتراضی به علی(ع) نکرد. عالمان مسلمان، اعتراض نکردن پیامبر را نشان درستی عمل علی(ع) دانسته‌اند.

پیوند به بیرون

این مدخل برگرفته شده از کتاب «سیره نظامی امیرالمؤمنین» نوشته «یدالله حاجی‌زاده» قم مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، ۱۳۹۲ش.

منابع

  1. علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ج‏۲، ص ۱۸۴
  2. محمدباقرمجلسی، بحار الانوار، ج۲۰، ص۲۲۴–۲۲۵.
  3. محمدبن‌عمر واقدی، المغازی، ج۲، ص۴۷۰؛ شیخ‌مفید، الارشاد، ج۱، ص۹۷–۱۰۰.
  4. محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۲۰، ص۲۲۸.