«کعبه» اولین خانه ساخته شده برای عبادت
با توجه به قرآن بفرمایید اولین خانه‌ای که در زمین برای مردم بنا شده است، کدام است؟
کعبه اولین خانه‌ای است که برای توحید و عبادت خدواند بنا شد. روایات بسیار و مشهور عالمان شیعه، تاریخ بنای کعبه را پیش از ابراهیم(ع)، در دوره آدم(ع) و حتی قبل از خلقتِ حضرت آدم دانسته‌اند.
آیه ۹۶ سوره آل عمران، کعبه را «اَوّل بَیت» توصیف کرده و مفسران در تفسیر آن، کعبه را با سابقه‌ترین معبدی خوانده‌اند که در روی زمین وجود دارد و هیچ مرکزی پیش از آن، مرکز نیایش و پرستش پروردگار نبوده است.
بنای کعبه
روایات بسیاری، تاریخ بنای کعبه را پیش از ابراهیم(ع)، در دوره آدم(ع)[۱] و حتی قبل از خلقتِ حضرت آدم و همزمان با آفرینش زمین دانسته‌اند.[۲] مشهور عالمان شیعه نیز بنای کعبه را پیش از حضرت ابراهیم دانسته‌اند.[۳] این بنا تا زمان طوفان حضرت نوح باقی بود و سپس در طوفان از بین رفت.[۴] حضرت ابراهیم به همراه فرزندش اسماعیل، کعبه را براساس همان پایه‌هایی که داشت، تجدید بنا کردند.[۵] برخلاف این نظریه، علامه طباطبایی، بنای کعبه را توسط ابراهیم(ع) و نه پیش از آن، دانسته است.[۶]
محمدجواد مغنیه از مفسران معاصر شیعه، روایت‌های بنای کعبه قبل از آدم را خبر واحد دانسته و نمی‌پذیرد.[۷] او معتقد است مسئولیت و تکلیفی بر دانستن تاریخ بنای کعبه نداریم.[۸] شیخ طوسی نیز نظری در این مسئله نمی‌دهد و تنها به ذکر اختلافی بودن آن، اکتفا کرده است.[۹]
اولین خانه عبادت
قرآن در سوره آل‌عمران، کعبه را اولین خانه معرفی می‌کند: ﴿إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذی بِبَکَّةَ مُبارَکاً وَ هُدیً لِلْعالَمین؛ نخستین خانه‌ای که برای مردم قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که پر برکت، و مایه هدایت جهانیان است.﴾(آل‌عمران:۹۶)
آیت الله مکارم شیرازی از مفسران شیعه در تفسیر این آیه، کعبه نخستین خانه توحید و با سابقه‌ترین معبدی دانسته که در روی زمین وجود دارد. به اعتقاد او، هیچ مرکزی پیش از آن، مرکز نیایش و پرستش پروردگار نبوده است.[۱۰]
از نگاه مفسران، کعبه اولین بنای مسکونی بر روی زمین نیست بلکه اولین خانه‌ای است که به منظور عبادت و پرستش برای مردم ساخته شد.[۱۱] روایتی از حضرت علی(ع) این نکته را تأیید می‌کند که کعبه اولین خانه‌ای است که برای عبادت بنا شد.[۱۲]
منابع
- ↑ امام، «کعبه و بررسی تاریخ بنای آن در قرآن»، ص۶۰.
- ↑ شیخ صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۴۱.
- ↑ امام، «کعبه و بررسی تاریخ بنای آن در قرآن»، ص۶۱.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۴۵۵.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۴۵۵.
- ↑ طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۳۹۰ق، ج۳، ص۳۵۰.
- ↑ مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، قم، دارکتاب الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۲۰۳.
- ↑ مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، قم، دارکتاب الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۲۰۳.
- ↑ شیخ طوسی، محمد بن الحسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، بی‌تا، ج۱، ص۴۶۲.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۹.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۳، ص۱۱.
- ↑ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، بی‌تا، ج۲، ص۵۳۵.