پیشگویی‌های پیامبر(ص) درباره امام علی(ع)
آیا پیامبر(ص) در مورد علی(ع) پیشگویی کرده است؟
پیامبر اسلام(ص) در مقاطع و مواقع مختلف با بیان پیشگویی‌هایی، جایگاه امام علی(ع) را به مردم می‌شناساند. یکی از ویژگی‌ها و فضیلت‌های امام علی(ع) تربیت و پرورش در دامان پیامبر اسلام(ص) است؛ از این رو رسول اکرم(ص) از آن جائی که به واسطه پیامبری و به اذن خداوند از آینده و گذشته مطلع بود، در مواقع و مقاطع مختلف برای جا افتادن جانشینی حضرت علی(ع) رفتار ویژه‌ای با آن حضرت داشت که در این زمینه روایات زیادی نقل شده است. در برخی از این بیانات به اتفاقات و حوادث بعد از رحلت پیامبر(ص) مانند واقعه غصب خلافت، جنگ نهروان، واقعه صفین و صلح با معاویه و شهادت حضرت علی(ع) در ماه رمضان و... اشاره شده است.
غصب خلافت
برخی از روایات رسول خدا(ص)، بیانگر اطلاع آن حضرت از وقایع بعد از رحلت و رفتار بد قریش با خاندان نبوت است که حضرت علی(ع) را به صبر دعوت می‌کند. از سلمان فارسی صحابه پیامبر(ص) نقل شده است که پیامبر(ص) در آخرین لحظات عمر، علی(ع) را فراخواند و فرمود: یا علی، قریش در حق تو ظلم خواهند کرد. اگر اعوان و انصاری یافتی با آن‌ها برای گرفتن حقت مبارزه و مجاهده کن؛ اما اگر یار و انصاری نیافتی، صبر پیشه کن و دست نگه‌دار و خودت را به کشتن نده.[۱] در روایت دیگر نقل شده است، پیامبر(ص) در اواخر حیات خود خبر داد که برخی افراد هم پیمان شده‌اند که نگذارند حکومت به دست امام علی(ع) برسد. امیرمؤمنان از پیامبر(ص) خواست که تکلیف را در آن زمان بیان کند. حضرت فرمودند: «اگر یارانی یافتی با آنان بجنگ و در غیر این صورت بیعت کن و خون خود را حفظ کن».[۲]
صلح با معاویه
سال ششم هجری در جریان صلح حدیبیه که بین پیامبر(ص) و مشرکان مکه منعقد شد؛ نماینده قریش، سهیل بن عمرو، برای انعقاد قرارداد صلح آمد و علی(ع) قرارداد را می‌نوشت. وقتی که به نام پیامبر(ص) رسید، نماینده قریش با نوشتن نام پیامبر به عنوان رسول خدا مخالفت کرد و گفت: اگر ما به نبوت محمد اقرار داشتیم که کار به این‌جا نمی‌کشید، پس نام محمد و پدرش را بنویس. امام علی(ص) بر نوشتن عنوان رسول الله پافشاری کرد. پیامبر(ص) با دستان خود، لفظ رسول الله را پاک کرد و به امام فرمود: علی جان روزی را می‌بینم که عده‌ای با تو چنین برخوردی می‌کنند. بعد از گذشت سالیان متمادی در جریان جنگ صفین امام علی(ع) با ساده لوحی گروهی از یاران خود، مجبور به صلح با معاویه شد و قرار شد صلح‌نامه نوشته شود. کاتب نوشت این صلح‌نامه بین علی امیر المؤمنین(ع) و معاویه بن ابی سفیان منعقد می‌گردد که در این لحظه عمرو بن عاص با نوشتن علی با عنوان امیرالمومنین به مخالفت برخاست و نگذاشت که این عنوان کنار نام علی(ع) نوشته شود.[۳]
جنگ نهروان
از ابو سعید خدری نقل شده است: پیامبر(ص) بعد از جنگ حنین مشغول تقسیم غنائم جنگی میان اصحاب بود که فردی به نام ذوالخویصره تمیمی به حضرت اعتراض کرد که چرا عدالت را رعایت نمی‌کند! در این زمان عده‌ای از اصحاب از پیامبر(ص) خواستند که اجازه بدهد تا گردن این شخص را بزنند؛ اما حضرت اجازه نداد و فرمودند: رهایش کنید و به حال خود واگذارید. من روزی را می‌بینم که اصحاب و پیروان این مرد در حالی که نماز می‌خوانند و قرآن قرائت می‌کنند، بسان تیری که از کمان خارج می‌شود، از دین خارج می‌شوند و در برابر بهترین مسلمین قرار می‌گیرند. ابو سعید می‌گوید: من شاهد بودم همان‌گونه که پیامبر(ص) فرموده بود، این عده در زمان خلافت علی(ع) با همان خصوصیات که پیامبر فرموده بود در برابر علی(ع) قرار گرفتند و جنگ نهروان را به‌راه انداختند.[۴]
شهادت امام علی(ع)
پیامبر(ص) در یکی از خطبه‌هایش که معروف به خطبه شعبانیه است به اوصاف روزه‌داران اشاره کرده و اعمال این ماه را تشریح نمودند. امیرمؤمنان(ع) از پیامبر(ص) سؤال کرد: یا رسول الله، بهترین اعمال در این ماه چیست؟ حضرت فرمودند: بهترین اعمال در این ماه دوری جستن از محرمات الهی است. بعد از بیان این جمله پیامبر(ص) گریه کرد و فرمود: یا علی در این ماه پیش آمدی ناگوار بر تو وارد می‌شود؛ گویا می‌بینم که تو مشغول به نماز هستی و شقی‌ترین (پست‌ترین) فرد از اولین و آخرین، برادر و هم ردیف پی‌کننده (کشنده) شتر صالح، ضربتی بر جلوی سرت می‌زند که محاسن تو را به خون سرت رنگین می‌نماید.[۵] حدود سی سال بعد از رحلت پیامبر(ص) در ۱۹ رمضان سال چهلم هجری قمری در مسجد کوفه این پیشگویی پیامبر اکرم(ص) در مورد علی(ع) تحقق یافت.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
فروغ ولایت، جعفر سبحانی.
منابع
- ↑ هلالی، کتاب سلیم بن قیس هلالی، تحقیق محمد باقر انصاری زنجانی، ص۱۳۲.
- ↑ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، تحقیق بهادری، ابراهیم، تهران، اسوه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۱۵.
- ↑ ابن اثیر، عز الدین، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق، ج۳، ص۳۲۰ و شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد، قم، مهر، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۰ ۱۲۱.
- ↑ ابن اثیر، عز الدین، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۲۰.
- ↑ شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، تحقیق حسین اعلمی، بیروت، موسسه اعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۶۶.