خاتم النبیین در آیه ۴۰ سوره احزاب

(تغییرمسیر از خاتم الانبیا)
سؤال
کلمهٔ خاتم النبیین در قرآن کریم چند مرتبه در قرآن آمده است؟

خاتم النّبیین، یک بار در قرآن، در آیه ۴۰ سوره احزاب آمده است. خاتم النبیین به معنای «آخرین پیامبر» تصریح دارد که حضرت محمد(ص) آخرین پیامبر و خاتم نبوت است.

متن آیه

خاتم النبیین

«خاتَم» (به فتح تاء) به معنای نگین انگشتر است که در قدیم با حک کردن نام خود بر روی آن، پایانِ دستورها و نامه‌ها را با آن مُهر می‌کردند‏.[۱] قُراء در قرائت خاتم اختلاف کردند. برخی آن را به فتح تا می‌خوانند و برخی به کسره که به معنای تمام‌کننده است که هر دو یک معنا را می‌رساند.[۲]

آیه ۴۰ سوره احزاب، تنها آیه‌ای است که هم نام پیامبر(ص) و هم رسالت او را در قالب دو عنوان ذکر کرده است: «رَسُولَ اللَّهِ»، «خاتَمَ النَّبِیِّینَ».[۳] مراد از «خاتَمَ النَّبِیِّینَ» این است که نبوت با حضرت محمد(ص) ختم شده، و بعد از او دیگر نبوتی نخواهد بود.[۴] خاتم بودن، فضیلت مخصوص و مختص به پیامبر(ص) است که خداوند او را در میان تمام پیامبران مختص فرموده است.[۵] بنابراین شریعت او تا روز قیامت پایدار و باقی است.[۶] مسلمانان همگی وحدت نظر دارند بر این‌که پس از حضرت محمد(ص) به کسی وحی نمی‌شود.[۷]

برخی مفسران گفته‌اند اینکه فرزندان ذکور پیامبر(ص) در حیات او وفات یافتند، علت این است که اگر زنده می‌ماندند، به جهت مزیت و شرافت رتبه، لیاقت نبوت داشتند و منصب نبوت به آنان می‌رسید.[۸]


مطالعه بیشتر

  • تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، ج۱۷، ص۳۳۶ تا ۳۴۹.
  • تفسیر المیزان، تألیف علامه طباطبائی، ترجمه سید محمد باقر همدانی، ج۱۶، ص۵۰۷ تا ۵۱۱.


منابع

  1. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج۷، ص۳۷۵.
  2. ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ج۱۵، ص: ۴۳۲
  3. قرائتی، محسن، تفسیر نور، جلد ۷، ص۳۷۶.
  4. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۶، ص۳۲۵.
  5. طبرسی، ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج۲۰، ص۱۳۳.
  6. طبرسی، ترجمه تفسیر جوامع الجامع، ج۵، ص۱۳۴.
  7. مغنیه، تفسیر کاشف، ج۶، ص۲۲۵.
  8. کاشانی، ملا فتح‌الله، منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، ج۷، ص۲۹۹.