جمع‌آوری قرآن توسط خلیفه اول
جریان جمع‌آوری قرآن توسط خلیفهٔ اول چگونه بوده است؟
ابوبکر در نخستین اقدام، اعلام کرد هر کس هر چه از قرآن نزد خود دارد، بیاورد. سپس با تشکیل گروهی کار جمع‌آوری آیات و سوره‌ها را آغاز نمود تا آن را از پراکندگی و خطر از بین رفتن نجات دهد. هر سوره‌ای که کامل می‌شد، در صندوقچه‌ای به نام «رَبعه» قرار داده می‌شد.[۱]
این صحیفه‌ها که نام سوره‌های قرآن بر آنها نگاشته شده بود، پس از اتمام، به ابوبکر و بعد از او به عمر سپرده شد و سپس نزد دخترش «حفصه» نگهداری شد. عثمان هنگام یکسان کردن مصحف‌ها آن را به امانت گرفت تا نسخهٔ دیگر قرآن را با آن مقابله کند و سپس آن را به حفصه بازگرداند. بعد از مرگ حفصه، مروان که از جانب معاویه حاکم مدینه بود، آن را از ورثه حفصه گرفت و از بین برد.[۲]
زید بن ثابت نقل می‌کند که ابوبکر خلیفه اول او را فراخواند و پس از مشاوره با عمر، گفت بسیاری از قاریان و حافظان قرآن، در جنگ یمامه شهید شده‌اند و بیم آن می‌رود که در موارد دیگر، دیگر حافظان نیز کشته شوند و بخشی از قرآن از بین برود. سپس موضوع جمع‌آوری قرآن را مطرح ساخت و من قرآن را که بر صفحاتی از سنگ و چوب نوشته شده بود، جمع‌آوری کردم.[۳]
امام علی(ع) پس از رحلت پیامبر اسلام(ص) به جمع‌آوری قرآن پرداخت، اما به دلایلی پذیرفته نشد.[۴]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ معرفت، محمدهادى، التمهيد في علوم القرآن، قم، مركز مديريت حوزه علمیه قم، چاپ سوم، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۳۴۷.
- ↑ غانم القدوری الحمد، رسم‌الخط المصحف، ترجمهٔ یعقوب جعفری، ص۹۰–۹۵.
- ↑ سجستانی، أبو بكر بن أبي داود، المصاحف، مصر- قاهره، الفاروق الحديثة، چاپ اول، ۱۴۲۳ق، ص۴۸.
- ↑ محمود راميار، تاريخ قرآن، تهران، انتشارات اميركبير، ص۴۱۰.