اللهم
(تغییرمسیر از تجزیه کلمه اللهم)
سؤال
کلمه «اللّهم» از چه کلماتی تشکیل شده است؟
درگاه‌ها
کلمه اللهم چندین بار در قرآن آمده است.[۱]
مفسران در اصل و ریشه کلمه اللهمّ دو دیدگاه دارند:
- یا الله: اللهم در اصل يا اللّه بود؛ دو حرف(ی ا) را از اول آن برداشته و دو حرف(م م) به آخرش اضافه کردند و در هم ادغام شدند و اللهمّ شد. [۲] حرف «یا» در اول کلمه «الله» حرف ندا بود. [۳]
- یا الله امّ: از «فرّاء» عالم ادبیات عرب نقل شده که «اللّهم» در اصل «یا الله أمّ» بوده است. همزه «أمّ» حذف شده و تبدیل به «یا اللّهم» شده و سپس حرف «یاء» افتاده و کلمه «اللهم» مانده است. [۴]
منابع
- ↑ سوره آل عمران، آیه۲۶: ﴿قُلِ اللَّهُمَّ مالِكَ الْمُلْكِ...﴾ سوره مائده، آیه۱۱۴: ﴿قالَ عيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنا ...﴾ سوره انفال، آیه۳۲: ﴿وَ إِذْ قالُوا اللَّهُمَّ ...﴾ سوره يونس، آیه۱۰: ﴿دَعْواهُمْ فيها سُبْحانَكَ اللَّهُمَّ ...﴾ سوره زمر، آیه۴۶: ﴿قُلِ اللَّهُمَّ فاطِرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ...﴾
- ↑ نحاس، احمد بن محمد، اعراب القرآن، بیروت، دار الكتب العلميه، منشورات محمد علي بيضون، چاپ اول، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۵۰ و ص۲۸۹. قشيرى، عبدالكريم بن هوازن، لطائف الاشارات: تفسير صوفى كامل للقرآن الكريم، مصر - قاهره ، الهيئه المصريه العامه للكتاب، چاپ سوم، ۲۰۰۰ م، ج۱، ص۲۳۰.
- ↑ طوسى، محمد بن حسن، التبيان في تفسير القرآن، بیروت، دار إحياء التراث العربي، چاپ اول، ج۲، ص۴۲۸. ج۵، ص۳۴۴.
- ↑ طوسى، محمد بن حسن، التبيان في تفسير القرآن، بیروت، دار إحياء التراث العربي، چاپ اول، ج۲، ص۴۲۸. جرجانى، عبدالقاهر بن عبدالرحمن، درج الدرر فى تفسير القرآن العظيم، اردن - عمان ، دار الفكر، چاپ اول، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۳۸۸.