سرنوشت فرزندان پیامبر اسلام(ص)

نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۰۳ توسط Rezapour (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
سؤال

پیامبر چند فرزند داشت و سرنوشت آنان چه شد؟

پیامبر(ص) سه پسر و چهار دختر داشت. همه فرزندان جز ابراهیم از حضرت خدیجه بودند. پسران پیامبر، قاسم، عبدالله و ابراهیم نام داشتند که هر سه در زمان پیامبر(ص) و در سنین کم درگذشتند. قاسم و عبدالله فرزندان خدیجه بودند که در مکه وفات نمودند. ابراهیم سومین پسر پیامبر از ماریه قبطیه در سن ۱۸ ماهگی و در مدینه از دنیا رفت و در بقیع دفن گردید.

چهار دختر پیامبر(ص) به نام‌های زینب، رقیه، ام‌کلثوم و فاطمه(س) بودند. زینب در سال هشتم هجرت، رقیه در سال دوم هجرت، ام‌کلثوم در سال نهم هجرت و حضرت فاطمه(س) پس از وفات رسول اکرم درگذشت. برخی معتقدند تنها حضرت فاطمه فرزند دختر پیامبر اسلام بوده و مابقی دختران پیامبر نبودند.

فرزندان دختر

چهار دختر پیامبر(ص) به نام‌های زینب، رقیه، ام‌کلثوم و فاطمه(س) بودند که همه آن‌ها جز حضرت فاطمه در زمان حیات پیامبر اسلام درگذشتند. سید جعفر مرتضی عاملی از محققان شیعه و ابوالقاسم کوفی عالم شیعی قرن چهارم بر این باورند که زینب، رقیه و ام کلثوم فرزندان رسول خدا(ص) و خدیجه نبوده‌اند؛ بلکه دخترخوانده‌های آن‌ها بوده‌اند.[۱] جعفر مرتضی کتاب بنات النبی اَم رَبائبُه؟ (دختران پیامبر یا دخترخوانده‌های او؟) را برای اثبات همین مطلب نوشته است.[۲]

زینب

زینب دختر بزرگ رسول خدا، بعد از قاسم، در سی سالگی پیامبر تولد یافت. وی پیش از اسلام، به ازدواج پسر خاله خود «ابوالعاص بن ربیع» درآمد و پس از جنگ بدر به مدینه هجرت کرد و در سال هشتم هجرت در مدینه وفات یافت.[۳]

رقیه

رقیه پیش از اسلام و پس از زینب متولد شد. پیش از اسلام به عقد عُتبه بن ابی‌لهب درآمد و سپس از او جدا شد و به عقد «عثمان بن عَفّان» درآمد. رقیه در سال دوم هجرت وفات یافت.[۴]

ام کلثوم

ام کلثوم در مکه متولد شد و پیش از اسلام به عقد عُتیبه بن ابی لهب درآمد و مانند خواهرش پیش از عروسی از عتیبه جدا شد و در سال سوم هجرت به ازدواج عثمان بن عفان درآمد و در سال نهم هجرت وفات نمود.[۵]

فاطمه

حضرت فاطمه(س) ظاهرا در حدود پنج سال پیش از بعثت تولد یافت و در مدینه به ازدواج امام علی درآمد.[۶] مورخان شهادت حضرت زهرا(س) را در سال یازدهم هجرت و ۷۵ یا ۹۵ روز پس از رحلت پیامبر(ص) می‌دانند.[۷]

فرزندان پسر

قاسم

قاسم نخستین فرزند رسول خدا است و پیش از بعثت در مکه تولد یافت.[۸] به جهت همین فرزند، کنیه پیامبر(ص) «ابوالقاسم‏» شد. قاسم در دو سالگی[۹] در مکه وفات یافت.[۱۰] این فرزند از فرزندان خدیجه بود.[۱۱]

عبدالله

عبدالله پس از بعثت رسول خدا در مکه متولد شد و به «طیب‏» و «طاهر» لقب یافت.[۱۲] و در مکه در دوران کودکی وفات کرد.[۱۳] پس از وفات او عاص بن وائل سهمی رسول خدا را «ابتر» خواند و سوره کوثر در پاسخ وی نازل گردید.[۱۴] عبداللّه از فرزندان خدیجه بود.[۱۵]

ابراهیم

ابراهیم که مادرش ماریهٔ قبطیه بود،[۱۶] در هجدهم ماه رجب سال دهم هجری، در شیرخوارگی در سن ۱۸ ماهگی در مدینه[۱۷] از دنیا رفت و در بقیع دفن گردید.[۱۸]

منابع

  1. عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۲۱۸؛ عاملی، بنات النبی اَم ربائبه؟، ۱۴۱۳ق، ص۷۷-۷۹؛ کوفی الاستغاثه، ج۱، ص۶۸.
  2. نگاه کنید به عاملی، بنات النبی اَم ربائبه؟، ۱۴۱۳ق.
  3. آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۹۱ش، ص۶۰.
  4. آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۹۱ش، ص۶۰.
  5. آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۹۱ش، ص۶۱.
  6. ابن‌سعد، الطبقات الکبری، دارصادر، ج۱، ص۱۳۳. ج۸، ص۱۹؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۴۰۳؛ آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۹۱ش، ص۶۱.
  7. دانشنامه فاطمی، زیر نظر علی اکبر رشاد، ج۱، ص۳۳۵
  8. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۲۹.
  9. آیتی، محمدابراهیم، تاریخ پیامبر اسلام، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۹۱ش، ص۶۰؛ «فرزندان رسول خدا از خدیجه»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی، بازدید: ۷ دی ۱۴۰۲ش.
  10. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۲۹.
  11. محمودپور، محمد، «خدیجه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۵، ذیل مدخل.
  12. زریاب خویی، عباس، سیره رسول الله، تهران، سروش، ۱۳۸۸ش، ص۹۶.
  13. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۲۹.
  14. «فرزندان رسول خدا از خدیجه»، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی، بازدید: ۷ دی ۱۴۰۲ش.
  15. محمودپور، محمد، «خدیجه»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش، ج۱۵، ذیل مدخل.
  16. مرادی، عبدالحمید، «خدیجه»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، بی‌تا، ج۲۲، ذیل مدخل.
  17. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۲۹.
  18. ذاکری، علی اکبر، «ماریه همسر پیامبر(ص) مادر ابراهیم»، پیام زن، مرداد ۱۳۸۷ش، شماره ۱۹۷.