ناراحتی حضرت زهرا(س) در بارداری و تولد امام حسین(ع)

سؤال

بر اساس روایتی از معتبرترین کتب شیعه(=اصول کافی) امام سوم شیعیان تنها پس از ۶ ماه حاملگی مادرش بدنیا آمد و مادر ایشان یعنی فاطمه زهرا هنگام حاملگی و وضع حمل از کودک خود نفرت داشته است (حملته کرها و وضعته کرها). آیا این روایت درست است؟

درگاه‌ها

سخن نادرست نفرت حضرت زهرا(س) از بارداری امام حسین(ع) بر پایه ترجمه غلط روایتی از کتاب کافی است که «کُرها» را نفرت معنا کرده است که معنای درست آن، سختی و مشقت است. و این روایت چندان هم معتبر نیست زیرا که به اصطلاح مرفوع است؛ به این معنا که راویان آن مشخص نیست. بخشی از این روایت هم عین عبارت قرآن در آیه ۱۵ سوره احقاف است که دلالت بیشتری بر نادرستی این روایت دارد.

متن روایت

در روایتی مرفوع (عدم ذکر راوی) عمرو زیات از امام صادق(ع) گزارش می‌کند: «...پس به ناخوشی او را آبستن شد و به ناخوشی زائید و از آبستن شدن تا از شیر گرفتنش سی ماه بود.... و امام حسین (ع) از فاطمه (س) و از هیچ زن دیگر شیر نخورد، بلکه او را خدمت پیغمبر (ص) می‌آوردند و آن حضرت انگشت شَستش را در دهان او می‌گذارد و او به اندازه‌ای که دو روز و سه روزش را کفایت کند، از آن می‌مکید. پس گوشت حسین (ع) از گوشت و خون رسول خدا (ص) روئید. و فرزندی شش‌ماهه متولد نشد، جز عیسی بن مریم(ع) و حسین بن علی (ع).

بررسی سندی

تعدادی از راویان در سلسله این حدیث ذکر نشده‌اند؛ لذا به این حدیث مرفوع گفته می‌شود و در نگاه اهل فن از اعتبار برخوردار نبوده و حجت نیست؛ زیرا در روایت آمده، مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَی عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرو الزَّیَّاتِ «عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِنَا» عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع، در این حدیث برخی از راویان حدیث با تعبیر عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع)، گزارش شده‌اند.

بر این اساس با توجه به این‌که در سلسله سند این روایت برخی از راویان آن حذف شده‌اند، به این روایت در اصطلاح علم رجال حدیث مرفوع گفته می‌شود؛ نتیجه آن‌که این حدیث از جهت سند ضعیف می‌باشد و قابل استناد و حجت نیست.

معنای (حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کُرْهاً وَ وَضَعَتْهُ کُرْهاً) در روایت

یکی از مستندات شبهه، استفاده نادرست از عبارت «حملته کرها و وضعته کرها» می‌باشد که ترجمه شده با حالت تنفر و اجبار آن را حمل کرده است که چنین برداشتی با توجه به لغت و کاربرد آن در قرآن کاملاً نادرست می‌باشد.

الف) در فرق بین دو کلمه «کره» (به ضم کاف) و «کره» (به فتح آن) بعضی معتقدند که اولی به معنای مشقت و دومی به معنای کراهت و بی‌میلی است و این دو با هم ملازمه ندارند چه بسا چیزی را انسان دوست دارد ولی برایش مشقت دارد و چه بسا چیزی بی‌مشقت است ولی انسان آن را دوست ندارد.

با توجه به این‌که «کره» در این آیه شریفه به ضم کاف آمده لذا به معنای مشقت و دشواری است.

ب) اساساً این متنی که در حدیث به کار رفته عین متن قرآنی است و حالت حاملگی و وضع حمل تمام مادران را بازگو می‌کند که در سوره احقاف بیان شده‌ است.

﴿وَوَصَّینَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَیهِ إِحْسَانًا ۖ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ کرْ‌هًا وَوَضَعَتْهُ کرْ‌هًا ۖ وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرً‌ا ۚ حَتَّیٰ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْ‌بَعِینَ سَنَةً قَالَ رَ‌بِّ أَوْزِعْنِی أَنْ أَشْکرَ‌ نِعْمَتَک الَّتِی أَنْعَمْتَ عَلَی وَعَلَیٰ وَالِدَی وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْ‌ضَاهُ وَأَصْلِحْ لِی فِی ذُرِّ‌یتِی ۖ إِنِّی تُبْتُ إِلَیک وَإِنِّی مِنَ الْمُسْلِمِینَ؛ و انسان را [نسبت‌] به پدر و مادرش به احسان سفارش کردیم. مادرش با تحمّل رنج به او باردار شد و با تحمّل رنج او را به دنیا آورد. و باربرداشتن و از شیرگرفتن او سی ماه است، تا آنگاه که به رشد کامل خود برسد و به چهل سال برسد، می‌گوید: «پروردگارا، بر دلم بیفکن تا نعمتی را که به من و به پدر و مادرم ارزانی داشته‌ای سپاس گویم و کار شایسته‌ای انجام دهم که آن را خوش داری، و فرزندانم را برایم شایسته گردان؛ در حقیقت، من به درگاه تو توبه آوردم و من از فرمان‌پذیرانم.»﴾(احقاف:۱۵)