قاتل امام حسین(ع)
بسیاری از مقاتل و کتاب‌های تاریخی، سنان بن انس را قاتل امام حسین(ع) دانسته‌اند. اما در برخی مقاتل دیگر، شمر بن ذی‌الجوشن، قاتل امام دانسته شده است. کدام یک قاتل امام حسین(ع) بوده‌اند؟
قاتل امام حسین(ع) در منابع، افراد مختلفی از جمله سنان بن انس، شمر بن ذی‌الجوشن و برخی دیگر ذکر شده‌اند.[۱]
سنان بن انس
طبری مورخ قرن سوم، در کتاب خود، سنان بن انس نخعی را قاتل امام حسین(ع) دانسته است.[۲] ابن‌جوزی نیز در تذکره الخواص قول صحیح را قاتل بودن سنان بن انس دانسته و معتقد است شمر با او در این امر مشارکت داشت.[۳]
از یوسف بن حاتم شامی، معاصر سید بن طاووس، نقل شده که عمر بن سعد، به شَبَث بن رٍبعی دستور داد سر حسین بن علی را جدا کند. او نپذیرفت. سپس سنان بن انس را برای بریدن سر حسین(ع) فرستاد. سنان رفت و خطاب به امام حسین(ع) گفت: «قسم به خدا! من سرت را جدا می‌سازم، در حالی که می‌دانم تو فرزند رسول خدا هستی و بهترین مردم از طرف پدر و مادر می‌باشی».[۴]
ابوالفرج اصفهانی از علمای قرن سوم هجری نیز در کتاب مقاتل الطالبین، قاتل امام حسین(ع) را سنان بن انس ذکر می‌کند و می‌گوید که دیگران نیز در قتل مشارکت داشتند.[۵] ابن‌عبدالبر مورخ قرن پنجم در کتاب «استیعاب» قاتل امام حسین(ع) را سنان بن انس معرفی می‌کند.[۶]
ابن‌اثیر مورخ قرن هفتم در کتاب «اسد الغابه»، قاتل را سنان بن انس نخعی دانسته و معتقد است گفتار افرادی که شمر و عمر بن سعد را قاتل دانسته‌اند، به خاطر این است که شمر مردم را تشویق به قتل می‌کرد و عمر بن سعد هم فرمانده سپاه مخالف امام بود.[۷]
شمر بن ذی‌الجوشن
شیخ مفید از عالمان شیعه در قرن چهارم در کتاب «إرشاد» نقل کرده که خولی بن یزید از اسب پیاده شد تا سر امام حسین(ع) را جدا کند، اما ترسید. شمر به او ناسزا گفته و خود به سوی امام رفت و سر امام را جدا نمود.[۸] از خلیفه بن‌خیاط مورخ قرن سوم نیز نقل شده شمر بن ذی‌الجوشن، امیر لشکر عمر بن سعد، حسین بن علی را به شهادت رساند.[۹]
اربلی عالم شیعی قرن هفتم در کتاب کشف الغمه، شمر بن ذی‌الجوشن را قاتل امام حسین(ع) دانسته است.[۱۰] علامه مجلسی به واقعه شهادت امام حسین(ع) توسط شمر بن ذی‌الجوشن پرداخته است.[۱۱]
منابع
- ↑ فرهاد میرزا، قمقام زخار و صمصام بتار، ناشر کتابفروشی اسلامیه، تهران، سال ۱۳۷۷ هـ ق، ج۱، ص۴۶۳ – ۴۶۵.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ج۳، ص۳۴۳.
- ↑ سبط بن الجوزی، تذکره الخواص، ص۱۴۴.
- ↑ فرهاد میرزا، قمقام زخار و صمصام بتار، ج۱، ص۴۶۳ – ۴۶۵.
- ↑ أبوالفرج إصفهانی،مقاتل الطالبيين، ص۱۱۸، تحقيق سيد احمد صقر، بيروت، دارالمعرفة، بى‌تا.
- ↑ ابن‌عبدالبر، الاستيعاب، ج۱، ص۳۹۳، تحقيق على محمد البجاوى، بيروت، دارالجيل، ۱۹۹۲م.
- ↑ ابن‌اثیر، أسد الغابة، ج۱، ص۴۹۸، بيروت، دارالفكر، ۱۹۸۹م.
- ↑ شیخ مفید، ارشاد، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۱۱۲.
- ↑ ابن‌عبدالبر، الاستیعاب، قاهره، الفجاله، ج۱، ص۳۹۵.
- ↑ اربلی، کشف الغمه، انتشارات بنی هاشمی، تبریز، ج۲، ص۵۱.
- ↑ مجلسی، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت، ج۴۵، ص۵۶.