غسل‌دهنده و کفن‌کننده پیامبر(ص) در منابع اهل‌سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} اهل سنت ادعا دارند که کار تجهيز و تدفين پيکر مطهر پيامبر- ص...» ایجاد کرد)
 
 
(۴۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
اهل سنت ادعا دارند که کار تجهيز و تدفين پيکر مطهر پيامبر- صلی الله علیه و آله - را ابوبکر انجام داده و حضرت علي-(ع) - در آن زمان از شدت غم مدهوش شده بودند، آیا این ادعا واقعیت دارد یا خیر؟
اهل‌سنت ادعا دارند که کار تجهیز و تدفین پیکر پیامبر اسلام(ص) را ابوبکر انجام داده و حضرت علی(ع) در آن زمان از شدت غم مدهوش شده بودند، آیا این ادعا واقعیت دارد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
پيامبر اکرم(ص) بعد از بیست و سه سال تبليغ رسالت و دعوت مردم به يکتاپرستي و تقوا و ابلاغ دين اسلام در تمام جزيره العرب، روز دوشنبه بیست و هشتم صفر سال يازدهم هجري در سن شصت و سه سالگي از این جهان رحلت فرمودند. بر اساس روايات تاريخي که از اهل سنت نقل شده است پيامبر اکرم(ص) در حالي جان به جان آفرين تسليم کردند که سرشان روی سينه علي(ع) قرار داشت و مراسم تجهيز و تکفين و تدفين و نماز آن حضرت را علي بن ابي طالب-(ع) - با کمک چند نفر ديگر از بني هاشم انجام دادند.
منابع معتبر [[اهل سنت|اهل‌سنت]]، انجام [[غسل]]، کفن، دفن و نخستین [[نماز میت|نماز]] بر جنازه [[پیامبر اسلام(ص)]] را توسط [[امام علی(ع)]] دانسته‌اند و افراد دیگری مانند [[عباس بن عبدالمطلب]] عموی پیامبر و فرزندانش قُثَم و فضل به امام علی(ع) کمک کردند. عالمان و مورخان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] از جمله ابن‌هشام در السیره النبویه، ابن‌سعد در الطبقات الکبری، ابن‌کثیر در البدایه و النهایه،‌ دفن و کفن پیامبر را بر عهده علی(ع) دانسته‌اند و همچنین اسامی کسانی که در این امور به علی(ع) کمک کردند را نیز آورده‌اند. در منابع، نامی از [[ابوبکر]] به عنوان غسل‌دهنده پیامبر ذکر نشده است.


ابن سعد روايت مي کند: کعب الاحبار روزي از خليفه دوم (عمر) سوال کرد پيامبر اکرم(ص) در موقع احتضار (آخرين لحظات عمرشان) چه فرمودند: عمر به علي(ع) که در آن مجلس حضور داشت اشاره کرد و گفت از او بپرسيد. حضرت فرمود: پيامبر اکرم(ص) در حالي که سرشان بر روي شانه من بود، مي فرمود: الصلاه الصلاه... کعب دوباره سوال کرد که چه کسي پيامبر اکرم(ص) را غسل داد، عمر گفت از علي بپرس؛ حضرت فرمود: من پيامبر را غسل دادم در حالي که عباس نشسته بود و اسامه و شقران آب مي ريختند.<ref>ابن سعد، محمّد، الطبقات الکبري، بيروت، دارالکتب العلميه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۰۲.</ref>
== غسل پیامبر(ص) در منابع اهل‌سنت ==
ابن‌سعد، مشهور به کاتب واقدی مورخ و سیره‌نویس مشهور قرن دوم و سوم قمری، در کتاب الطبقات الکبری داستانی را از کعب الاحبار نقل می‌کند. [[کعب الاحبار]] از [[خلیفه دوم]] سؤال کرد که [[پیامبر(ص)]] در [[احتضار]] (آخرین لحظات عمر) چه فرمود؟ عمر به علی(ع)، اشاره کرد و گفت از او بپرسید. علی(ع): پیامبر اکرم(ص) در حالی که سرشان روی شانه من بود، می‌فرمود: الصلاة، الصلاة (نماز، نماز) … کعب: چه کسی پیامبر اکرم(ص) را غسل داد؟ عمر گفت از علی بپرس و علی(ع) گفت من پیامبر را غسل دادم در حالی که عباس نشسته بود و [[اسامة بن زید]] از اصحاب پیامبر(ص) و [[شقران صالح]]؛ غلام پیامبر، آب می‌ریخت.<ref>ابن سعد، محمّد، الطبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۰۲.</ref>


ابن هشام مي نويسد: کساني که متصدي غسل بدن آن حضرت شدند عبارت بودند از علي بن ابي طالب، عباس بن عبدالمطلب، فضل بن عباس، قثم بن عباس، اسامه بن زيد و شقران، غلام پيامبر اکرم(ص) و اوس بن خولي نيز که يکي از انصار بود، فرياد زد: يا علي تو را به خدا سوگند ما را هم در اين افتخار شريک کن، علي(ع) فرمود: داخل خانه شو و او نيز وارد شده در کناري نشست و کيفيت غسل آن حضرت بدين ترتيب بود که علي(ع) جنازه پيامبر اکرم(ص) را بر سينه خود گذارده بود و عباس و فضل و قثم در حرکت دادن و چپ و راست کردن بدن به او کمک مي کردند و اسامه و شقران هم آب مي ريختند و علي بن ابي طالب-(ع) – پيامبر- صلی الله علیه و آله - را از زير پيراهن غسل مي داد و مي گفت: پدر و مادرم به فدایت که چه اندازه در زندگي و پس از مرگت پاکيزه اي و چون از غسل فارغ شدند او را با سه پارچه «صحاري» و يک پارچه بُرد «حبره» کفن کردند.<ref>ابن هشام، عبدالملک، السيره النبويه، بيروت، دارالمعرفه، بي تا، ج۲، ص۶۲۲ - ۶۶۳.</ref>
ابن‌هشام مورخ قرن سوم قمری و تدوین‌کننده مشهورترین کتاب درباره سیره پیامبر، علی بن ابی‌طالب، [[عباس بن عبدالمطلب]]، فضل بن عباس، قثم بن عباس، اسامه بن زید و شقران صالح و اوس بن خولی که یکی از [[انصار]] بود را غسل‌دهنده‌های پیامبر دانسته است. او غسل پیامبر را چنین دانسته که علی(ع) جنازه پیامبر اکرم(ص) را بر سینه خود گذارده بود و عباس عموی پیامبر و فرزندانش فضل و قُثَم در حرکت دادن و چپ و راست کردن بدن به او کمک می‌کردند و اسامه و شقران هم آب می‌ریختند و علی بن ابی‌طالب(ع)، پیامبر(ص) را از زیر پیراهن غسل می‌داد.<ref>ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دارالمعرفه، بی تا، ج۲، ص۶۲۲–۶۶۳.</ref>


درباره کيفيت دفن پيامبر- صلی الله علیه و آله - نيز مي نويسد: «اما کساني که متولي دفن آن حضرت شدند و وارد قبر پيامبر(ص) شدند عبارتند از: علي بن ابي طالب و فضل بن عباس و قثم بن عباس و شقران».<ref>همان، ص۶۶۴.</ref>
== دفن پیامبر(ص) در منابع اهل‌سنت ==
ابن‌هشام، شخصیت‌هایی مانند علی بن ابی‌طالب(ع)، فضل و قثم فرزندان عباس عموی پیامبر و شقران را متولی دفن پیامبر دانسته که وارد قبر پیامبر(ص) شدند.<ref>ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دارالمعرفه، بی تا، ج۲، ص۶۶۴.</ref> ابن‌اثیر جزری در اسد الغابه،<ref>ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> ابن‌کثیر در البدایه و النهایه<ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۶۹.</ref> بیهقی در دلائل النبوه<ref>بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوه و معرفه احوال صاحب الشریعه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۵ق، ج۷، ص۲۵۴.</ref> و بسیاری منابع دیگر اهل‌سنت به این رویداد اشاره داشته‌اند که کسی جز علی(ع) و همراهان او در تدفین پیامبر(ص) شرکت نداشته‌اند.


علاوه بر کتاب هاي ذکر شده که از کتب معتبر و قديم اهل سنت در زمينه تاريخ پيامبر- صلی الله علیه و آله - و صحابي آن حضرت محسوب مي شوند، ابن اثير جزری در اسد الغابه،<ref>ابن اثير جزری، علی بن محمد، اسد الغابه في معرفه الصحابه، بيروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۸۸.</ref> ابن کثير در البدايه و النهايه<ref>ابن کثير، اسماعيل بن عمر، البدايه و النهايه، بيروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۶۹.</ref> و بيهقي در دلائل النبوه<ref>بيهقي، احمد بن حسين، دلائل النبوه و معرفه احوال صاحب الشریعه، بيروت، دارالکتب العلميه، ۱۴۰۵ق، ج۷، ص۲۵۴.</ref> و دهها منبع ديگر از اهل سنت به اين امر اشاره دارند که کسي جز علي(ع) و همراهان آن حضرت در تجهيز و تدفين آن حضرت شرکت نداشته است.
طبری (درگذشت ۳۱۰ق) مورخ مشهور اهل‌سنت در کتاب خود [[اعتبار تاریخ طبری|تاریخ الامم و الملوک]] نقل می‌کند که در مورد محل دفن پیامبر اکرم(ص)، اختلاف شد، برخی [[قبرستان بقیع|بقیع]] را پیشنهاد دادند، برخی گفتند: در کنار [[مسجد]] و برخی نیز گفتند: در منزل حضرت، ایشان را دفن کنیم. در نهایت تصمیم بر این شد که جنازه را در همان حجره‌ای که حضرت [[رحلت پیامبر(ص)|رحلت]] نمود، به خاک بسپارند. قبر آن حضرت توسط [[ابو عبیده جراح]] از [[صحابه پیامبر(ص)|صحابه]] و [[ابوطلحه انصاری|اَبوطَلْحه انصاری]] از [[انصار]] آماده گردید و مراسم دفن به وسیله علی(ع) به کمک عباس عموی پیامبر و فرزندانش فضل و قثم انجام گرفت.<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، مؤسسه الاعلمی، بی تا، ج۲، ص۴۵۲.</ref>


نخستين کسي که بر پيامبر گرامي- صلی الله علیه و آله - نماز گزارد، امير مؤمنان علي بن ابي طالب(ع) بود سپس ياران و اصحاب آن حضرت دسته دسته بر جنازه آن حضرت نماز گزاردند.
== اقامه نماز بر پیکر پیامبر(ص) ==
منابع اهل‌سنت همچنین نوشته‌اند؛ علی بن ابی‌طالب(ع) نخستین کسی بود که بر پیامبر(ص) نماز گزارد و سپس، یاران و اصحاب پیامبر(ص)، گروه گروه، بر جنازه ایشان نماز خواندند. ابن‌کثیر مورخ اهل‌سنت نقل کرده که پیامبر(ص) وصیت کرد بدن او را مردان اهل‌بیتش غسل دهند و کفن کنند و بعد بر جنازه آن حضرت نماز بگزارند. سپس مردم بر آن حضرت نماز بگزارند و بعد از مردان، زنان بر جسد آن حضرت نماز بخوانند.<ref>ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۶۶.</ref>


چنانچه ابن کثر از ابن مسعود نقل مي کند: که در وصيت پيامبر اکرم(ص) آمده است که آن حضرت را مردان اهل بيتش غسل دهند و کفن کنند و بعد بر جنازه آن حضرت نماز بگزارند سپس مردم بر آن حضرت نماز بگزارند و بعد از مردان زنان بر جسد آن حضرت نماز بخوانند.<ref>ابن کثير، پیشین، ج۵، ص۲۶۴۵ ـ ۲۶۶.</ref>
== منابع ==
 
{{پانویس|۲}}
سپس در محل دفن پيامبر اکرم(ص) اختلاف در بين مردم به وجود آمد برخي گفتند: در بقيع دفن کنيم و برخي گفتند: در کنار مسجد و برخي نيز گفتند: در منزل حضرت، ايشان را دفن کنيم؛ در نهايت تصميم بر اين شد که جنازه حضرت را در همان حجره اي که حضرت رحلت نموده بودند به خاک بسپارند. قبر آن حضرت توسط ابو عبيده جراح و زيد بن سهل آماده گرديد و مراسم دفن به وسيله امير مؤمنان به کمک فضل و عباس و قثم انجام گرفت.<ref>طبری، محمد بن جرير، تاريخ الامم و الملوک، بيروت، موسسه الاعلمي، بي تا، ج۲، ص۴۵۲.</ref>
 
بنابراين مشاهده مي شود که اکثر قريب به اتفاق منابع تاريخي و روایی اهل سنت که تعدادشان به دهها عنوان کتاب مي رسد و توسط نويسندگان قديمي نوشته شده است و امروزه نيز موجود است و حتي به تواتر و شهرت نيز رسيده است که کسي جز علي(ع) متولي تجهيز، تکفين و تدفين پيامبر اکرم(ص) نبوده و اگر رواياتي هم بر خلاف اين نقل شود مخالف فرموده رسول خدا(ص) است که قبلا ذکر شد و يا اين که از سر عناد و دشمني با علي بن ابي طالب-(ع) - چنين مطلبي را نقل مي کنند.
 
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
 
1- سیره صحیح پیامبر اسلام،ترجمه دکتر سپهری
2-
3- فروغ ابدیت،آیه الله ،سبحانی.
4-
5- تاریخ تحقیقی اسلام ،یوسفی غروی.
6-
==منابع==
<references />
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =تاریخ
|شاخه فرعی۱ =  
|شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =سیره نبوی
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =شد
  | تیترها =  
  | تیترها =شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =ب
  | کیفیت =  
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۸:۵۴

سؤال

اهل‌سنت ادعا دارند که کار تجهیز و تدفین پیکر پیامبر اسلام(ص) را ابوبکر انجام داده و حضرت علی(ع) در آن زمان از شدت غم مدهوش شده بودند، آیا این ادعا واقعیت دارد؟

منابع معتبر اهل‌سنت، انجام غسل، کفن، دفن و نخستین نماز بر جنازه پیامبر اسلام(ص) را توسط امام علی(ع) دانسته‌اند و افراد دیگری مانند عباس بن عبدالمطلب عموی پیامبر و فرزندانش قُثَم و فضل به امام علی(ع) کمک کردند. عالمان و مورخان اهل‌سنت از جمله ابن‌هشام در السیره النبویه، ابن‌سعد در الطبقات الکبری، ابن‌کثیر در البدایه و النهایه،‌ دفن و کفن پیامبر را بر عهده علی(ع) دانسته‌اند و همچنین اسامی کسانی که در این امور به علی(ع) کمک کردند را نیز آورده‌اند. در منابع، نامی از ابوبکر به عنوان غسل‌دهنده پیامبر ذکر نشده است.

غسل پیامبر(ص) در منابع اهل‌سنت

ابن‌سعد، مشهور به کاتب واقدی مورخ و سیره‌نویس مشهور قرن دوم و سوم قمری، در کتاب الطبقات الکبری داستانی را از کعب الاحبار نقل می‌کند. کعب الاحبار از خلیفه دوم سؤال کرد که پیامبر(ص) در احتضار (آخرین لحظات عمر) چه فرمود؟ عمر به علی(ع)، اشاره کرد و گفت از او بپرسید. علی(ع): پیامبر اکرم(ص) در حالی که سرشان روی شانه من بود، می‌فرمود: الصلاة، الصلاة (نماز، نماز) … کعب: چه کسی پیامبر اکرم(ص) را غسل داد؟ عمر گفت از علی بپرس و علی(ع) گفت من پیامبر را غسل دادم در حالی که عباس نشسته بود و اسامة بن زید از اصحاب پیامبر(ص) و شقران صالح؛ غلام پیامبر، آب می‌ریخت.[۱]

ابن‌هشام مورخ قرن سوم قمری و تدوین‌کننده مشهورترین کتاب درباره سیره پیامبر، علی بن ابی‌طالب، عباس بن عبدالمطلب، فضل بن عباس، قثم بن عباس، اسامه بن زید و شقران صالح و اوس بن خولی که یکی از انصار بود را غسل‌دهنده‌های پیامبر دانسته است. او غسل پیامبر را چنین دانسته که علی(ع) جنازه پیامبر اکرم(ص) را بر سینه خود گذارده بود و عباس عموی پیامبر و فرزندانش فضل و قُثَم در حرکت دادن و چپ و راست کردن بدن به او کمک می‌کردند و اسامه و شقران هم آب می‌ریختند و علی بن ابی‌طالب(ع)، پیامبر(ص) را از زیر پیراهن غسل می‌داد.[۲]

دفن پیامبر(ص) در منابع اهل‌سنت

ابن‌هشام، شخصیت‌هایی مانند علی بن ابی‌طالب(ع)، فضل و قثم فرزندان عباس عموی پیامبر و شقران را متولی دفن پیامبر دانسته که وارد قبر پیامبر(ص) شدند.[۳] ابن‌اثیر جزری در اسد الغابه،[۴] ابن‌کثیر در البدایه و النهایه[۵] بیهقی در دلائل النبوه[۶] و بسیاری منابع دیگر اهل‌سنت به این رویداد اشاره داشته‌اند که کسی جز علی(ع) و همراهان او در تدفین پیامبر(ص) شرکت نداشته‌اند.

طبری (درگذشت ۳۱۰ق) مورخ مشهور اهل‌سنت در کتاب خود تاریخ الامم و الملوک نقل می‌کند که در مورد محل دفن پیامبر اکرم(ص)، اختلاف شد، برخی بقیع را پیشنهاد دادند، برخی گفتند: در کنار مسجد و برخی نیز گفتند: در منزل حضرت، ایشان را دفن کنیم. در نهایت تصمیم بر این شد که جنازه را در همان حجره‌ای که حضرت رحلت نمود، به خاک بسپارند. قبر آن حضرت توسط ابو عبیده جراح از صحابه و اَبوطَلْحه انصاری از انصار آماده گردید و مراسم دفن به وسیله علی(ع) به کمک عباس عموی پیامبر و فرزندانش فضل و قثم انجام گرفت.[۷]

اقامه نماز بر پیکر پیامبر(ص)

منابع اهل‌سنت همچنین نوشته‌اند؛ علی بن ابی‌طالب(ع) نخستین کسی بود که بر پیامبر(ص) نماز گزارد و سپس، یاران و اصحاب پیامبر(ص)، گروه گروه، بر جنازه ایشان نماز خواندند. ابن‌کثیر مورخ اهل‌سنت نقل کرده که پیامبر(ص) وصیت کرد بدن او را مردان اهل‌بیتش غسل دهند و کفن کنند و بعد بر جنازه آن حضرت نماز بگزارند. سپس مردم بر آن حضرت نماز بگزارند و بعد از مردان، زنان بر جسد آن حضرت نماز بخوانند.[۸]

منابع

  1. ابن سعد، محمّد، الطبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۰۲.
  2. ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دارالمعرفه، بی تا، ج۲، ص۶۲۲–۶۶۳.
  3. ابن هشام، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دارالمعرفه، بی تا، ج۲، ص۶۶۴.
  4. ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۸۸.
  5. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۶۹.
  6. بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوه و معرفه احوال صاحب الشریعه، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۵ق، ج۷، ص۲۵۴.
  7. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، مؤسسه الاعلمی، بی تا، ج۲، ص۴۵۲.
  8. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۲۶۶.