عدم حضور ابوبکر و عمر در غسل و کفن پیامبر(ص)

نسخهٔ تاریخ ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۱ توسط Golpoor (بحث | مشارکت‌ها)
سؤال

آیا از مدارک اهل سنت می‌توان اثبات کرد که ابوبکر و عمر در غسل و دفن پیامبر شرکت نداشته‌اند؟

با توجه به منابع اهل سنت ابوبکر و عمر هنگام غسل دادن پیامبر حضور نداشته و در سقیفه بنی ساعده مشغول تعیین خلیفه بعد از پیامبر(ص) بودند. امام علی(ع) به همراه چند نفر دیگر به غسل و کفن پیامبر(ص) پرداختند. از منابع اهل‎‌سنت چنین برداشت شده است که این دو، هنگام دفن پیامبر(ص) حضور داشتند؛ زیرا دفن پیامبر یک روز پس از رحلت و با پایان یافتن تعیین خلیفه صورت گرفته است.

عدم حضور در غسل و کفن

طبق مدارک و منابع تاریخی اهل سنت، ابوبکر و عمر هنگام وفات پیامبر اسلام(ص) برای تعیین جانشینی، به سقیفه رفته و در مراسم غسل و کفن حضور نداشتند. امام علی(ع) به همراه چند نفر دیگر چون اسامه بن زید، عباس و پسرانش فضل و قثم به تکفین رسول خدا(ص) پرداختند. سپس او را در دو قطعه پارچه صحاری و یک قطعه برد نرم پیچیدند». به نظر می‌رسد ابوبکر و عمر و بقیه مسلمانان در هنگام دفن پیامبر(ص) حاضر بوده‌اند.[۱]

طبری از مورخان مشهور اهل سنت در بیان جزئیات حادثه آورده است که عمر وفات پیامبر را انکار کرده کسانی را که به وفات پیامبر(ص) اشاره می کردند را تهدید به کشتن کرد. تا اینکه با سخنان ابوبکر، وفات پیامبر را پذیرفت. در آن هنگام ابوبکر و عمر متوجه حضور انصار در سقیفه بنی ساعده شده و به همراه ابو عبیده جراح به سقیفه رفتند[۲] محققان معتقدند که این نقل، نشان از عدم حضور ابوبکر و عمر هنگام غسل و کفن پیامبر است. طبری نیز به این مطلب اشاره کرده است. وی به نقل از ابن عباس می‌نویسد: «علی بن ابی‌طالب، عباس بن عبد المطلب و فضل و قثم بن عباس و اسامه بن زید و شقران عهده‌دار غسل پیامبر بودند.»[۳] ابن سعد در طبقات الکبری به اسناد مختلف روایت کرده است که پیامبر اکرم(ص) را علی(ع) با کمک عباس و فضل و قثم و اسامه غسل دادند.[۴]

حضور در مراسم دفن

منابع اهل سنت امام علی(ع) و عباس را عهده‌دار گذاردن پیامبر(ص) در قبر ذکر کرده‌اند. ابن سعد آورده است که علی(ع)، عباس و فضل و... پیامبر(ص) را غسل دادند و همان‌ها پیامبر را در قبر گذاشتند[۵] چنانکه در جای دیگر گفته است که علی، عباس، فضل، قثم و شقران برای دفن پیامبر به آرامگاه داخل شدند.[۶] برخی معتقدند که این مطلب دلیل بر این نیست که ابوبکر و عمر در مراسم تدفین نیز حضور نداشتند؛ چنانکه بر طبق روایتی که ابن سعد ذکر کرده است، هنگام دفن پیامبر(ص) ابوبکر حضور داشت و حتی پیشنهاد مکان دفن پیامبر را طبق روایتی از خود پیامبر مطرح کرد.[۷] همین مطلب را ابن خلدون[۸] و دیگران نیز ذکر کرده‌اند. طبق شواهد تاریخی، دفن پیامبر(ص) بلافاصله پس از غسل ایشان نبوده بلکه بدن رسول خدا(ص) یک روز بر بستری نهاده و مردم گروه گروه بر حضرت نماز می‌خواندند.[۹]


معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

۱ـ الطبقات الکبری، ابن سعد

۲ـ تاریخ طبری، محمد بن جریر الطبری ج۴.


منابع

  1. برای نمونه نگاه کنید به: ابن خلدون، العبر، ترجمه، آیتی، عبد المحمد، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳، چاپ اول، ج۱، ص۴۷۰.
  2. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ترجمه پاینده، ابو القاسم، تهران، اساطیر ۱۳۷۵ چاپ ۵، ج۴، ص۱۳۲۸ ـ ۱۳۲۷.
  3. همان، ص۱۳۳۸.
  4. محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ترجمه مهدوی دامغانی، محمود، تهران، فرهنگ و اندیشه، ۱۳۴۷، ج۲، ص۲۷۰ ـ ۲۴۸.
  5. همان، ص۲۶۳.
  6. همان، ص۲۷۳ ـ ۲۷۲.
  7. همان، ص۲۷۴.
  8. ابن خلدون، پیشین، ج۱، ص۴۷۰.
  9. ابن سعد، پیشین، ص۲۷۰.