عدم حضور ابوبکر و عمر در غسل و کفن پیامبر(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۴۱

سؤال

آیا از مدارک اهل سنت می‌توان اثبات کرد که ابوبکر و عمر در غسل و دفن پیامبر شرکت نداشته‌اند؟

با توجه به منابع اهل سنت ابوبکر و عمر هنگام غسل دادن پیامبر حضور نداشته و در سقیفه بنی ساعده مشغول تعیین خلیفه بعد از پیامبر(ص) بودند. امام علی(ع) به همراه چند نفر دیگر به غسل و کفن پیامبر(ص) پرداختند. از منابع اهل‎‌سنت چنین برداشت شده است که این دو، هنگام دفن پیامبر(ص) حضور داشتند؛ زیرا دفن پیامبر یک روز پس از رحلت و با پایان یافتن تعیین خلیفه صورت گرفته است.

عدم حضور در غسل و کفن

طبق مدارک و منابع تاریخی اهل سنت، ابوبکر و عمر هنگام وفات پیامبر اسلام(ص) برای تعیین جانشینی، به سقیفه رفته و در مراسم غسل و کفن حضور نداشتند. امام علی(ع) به همراه چند نفر دیگر چون اسامه بن زید، عباس و پسرانش فضل و قثم به تکفین رسول خدا(ص) پرداختند. سپس او را در دو قطعه پارچه صحاری و یک قطعه برد نرم پیچیدند». به نظر می‌رسد ابوبکر و عمر و بقیه مسلمانان در هنگام دفن پیامبر(ص) حاضر بوده‌اند.^[۱]

طبری از مورخان مشهور اهل سنت در بیان جزئیات حادثه آورده است که عمر وفات پیامبر را انکار کرده کسانی را که به وفات پیامبر(ص) اشاره می کردند را تهدید به کشتن کرد. تا اینکه با سخنان ابوبکر، وفات پیامبر را پذیرفت. در آن هنگام ابوبکر و عمر متوجه حضور انصار در سقیفه بنی ساعده شده و به همراه ابو عبیده جراح به سقیفه رفتند^[۲] محققان معتقدند که این نقل، نشان از عدم حضور ابوبکر و عمر هنگام غسل و کفن پیامبر است. طبری نیز به این مطلب اشاره کرده است. وی به نقل از ابن عباس می‌نویسد: «علی بن ابی‌طالب، عباس بن عبد المطلب و فضل و قثم بن عباس و اسامه بن زید و شقران عهده‌دار غسل پیامبر بودند.»^[۳] ابن سعد در طبقات الکبری به اسناد مختلف روایت کرده است که پیامبر اکرم(ص) را علی(ع) با کمک عباس و فضل و قثم و اسامه غسل دادند.^[۴]

حضور در مراسم دفن

منابع اهل سنت امام علی(ع) و عباس را عهده‌دار گذاردن پیامبر(ص) در قبر ذکر کرده‌اند. ابن سعد آورده است که علی(ع)، عباس و فضل و... پیامبر(ص) را غسل دادند و همان‌ها پیامبر را در قبر گذاشتند^[۵] چنانکه در جای دیگر گفته است که علی، عباس، فضل، قثم و شقران برای دفن پیامبر به آرامگاه داخل شدند.^[۶] برخی معتقدند که این مطلب دلیل بر این نیست که ابوبکر و عمر در مراسم تدفین نیز حضور نداشتند؛ چنانکه بر طبق روایتی که ابن سعد ذکر کرده است، هنگام دفن پیامبر(ص) ابوبکر حضور داشت و حتی پیشنهاد مکان دفن پیامبر را طبق روایتی از خود پیامبر مطرح کرد.^[۷] همین مطلب را ابن خلدون^[۸] و دیگران نیز ذکر کرده‌اند. طبق شواهد تاریخی، دفن پیامبر(ص) بلافاصله پس از غسل ایشان نبوده بلکه بدن رسول خدا(ص) یک روز بر بستری نهاده و مردم گروه گروه بر حضرت نماز می‌خواندند.^[۹]

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

۱ـ الطبقات الکبری، ابن سعد

۲ـ تاریخ طبری، محمد بن جریر الطبری ج۴.

منابع

↑ برای نمونه نگاه کنید به: ابن خلدون، العبر، ترجمه، آیتی، عبد المحمد، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳، چاپ اول، ج۱، ص۴۷۰.
↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ترجمه پاینده، ابو القاسم، تهران، اساطیر ۱۳۷۵ چاپ ۵، ج۴، ص۱۳۲۸ ـ ۱۳۲۷.
↑ همان، ص۱۳۳۸.
↑ محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ترجمه مهدوی دامغانی، محمود، تهران، فرهنگ و اندیشه، ۱۳۴۷، ج۲، ص۲۷۰ ـ ۲۴۸.
↑ همان، ص۲۶۳.
↑ همان، ص۲۷۳ ـ ۲۷۲.
↑ همان، ص۲۷۴.
↑ ابن خلدون، پیشین، ج۱، ص۴۷۰.
↑ ابن سعد، پیشین، ص۲۷۰.

[1] برای نمونه نگاه کنید به: ابن خلدون، العبر، ترجمه، آیتی، عبد المحمد، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳، چاپ اول، ج۱، ص۴۷۰.

[2] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ترجمه پاینده، ابو القاسم، تهران، اساطیر ۱۳۷۵ چاپ ۵، ج۴، ص۱۳۲۸ ـ ۱۳۲۷.

[3] همان، ص۱۳۳۸.

[4] محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ترجمه مهدوی دامغانی، محمود، تهران، فرهنگ و اندیشه، ۱۳۴۷، ج۲، ص۲۷۰ ـ ۲۴۸.

[5] همان، ص۲۶۳.

[6] همان، ص۲۷۳ ـ ۲۷۲.

[7] همان، ص۲۷۴.

[8] ابن خلدون، پیشین، ج۱، ص۴۷۰.

[9] ابن سعد، پیشین، ص۲۷۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۳: / خط ۳: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-با توجه به منابع اهل سنت ابوبکر و عمر هنگام غسل دادن پیامبر حضور نداشته‌اند بلکه در سقیفه بنی ساعده مشغول تعیین خلیفه بودند. اما هنگام دفن به نظر می‌رسد حضور داشته‌اند. و یا حداقل نمی‌توان اثبات کرد که حضور نداشته‌اند چون دفن پیامبر یک روز پس از رحلت و پایان یافتن تعیین خلیفه صورت گرفته است. اما قبل از دفن و تکفین پیامبر با توجه به این که پیامبر جانشین خود را انتخاب کرده بود اجتماع آن‌ها در سقیفه بدعت بود و مورد اذیت روح پیامبر و بی احترامی به آن حضرت.
+با توجه به منابع اهل سنت ابوبکر و عمر هنگام غسل دادن پیامبر حضور نداشته و در سقیفه بنی ساعده مشغول تعیین خلیفه بعد از پیامبر(ص) بودند. امام علی(ع) به همراه چند نفر دیگر به غسل و کفن پیامبر(ص) پرداختند. از منابع اهل‎‌سنت چنین برداشت شده است که این دو، هنگام دفن پیامبر(ص) حضور داشتند؛ زیرا دفن پیامبر یک روز پس از رحلت و با پایان یافتن تعیین خلیفه صورت گرفته است.
 == عدم حضور در غسل و کفن ==
-<nowiki>وجود مقدس نبی گرامی اسلام پس از سال ها مجاهده و تبلیغ دین اسلام سرانجام در سن ۶۳ سالگی در سال یازدهم هجری وفات یافت.}}</nowiki><ref>محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ترجمه مهدوی دامغانی، محمود، تهران، فرهنگ و اندیشه، ۱۳۷۴، ج۲، ص۲۵۷.</ref> با توجه به منابع تاریخی و مدارک اهل سنت ابوبکر و عمر هنگام غسل دادن پیامبر به سقیفه رفته بودند و علی(ع) و چند نفر دیگر آن حضرت را غسل دادند. اما به نظر می‌رسد این دو نفر و بقیه مسلمانان در هنگام دفن پیامبر حاضر بوده‌اند.
+طبق مدارک و منابع تاریخی اهل سنت، ابوبکر و عمر هنگام وفات پیامبر اسلام(ص) برای تعیین جانشینی، به سقیفه رفته و در مراسم غسل و کفن حضور نداشتند. امام علی(ع) به همراه چند نفر دیگر چون اسامه بن زید، عباس و پسرانش فضل و قثم به تکفین رسول خدا(ص) پرداختند. سپس او را در دو قطعه پارچه صحاری و یک قطعه برد نرم پیچیدند». به نظر می‌رسد ابوبکر و عمر و بقیه مسلمانان در هنگام دفن پیامبر(ص) حاضر بوده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن خلدون، العبر، ترجمه، آیتی، عبد المحمد، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳، چاپ اول، ج۱، ص۴۷۰.</ref>
-ابن خلدون از مورخان سنی مذهب می‌نویسد: «پس از رحلت پیامبر عمر می‌گفت: مردانی از منافقین می‌پندارند که رسول خدا(ص) نمرده است. ابوبکر آمد و این آیه را خواند: «وَ مَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ انقَلَبْتُمْ عَلَی أَعْقَابِکُمْ...<ref>آل عمران / ۱۴۴.</ref> محمد جز فرستاده‌ای که پیش از او نیز فرستادگانی آمده‌اند نیست آیا اگر بمیرد یا کشته شود شما به دین پیشینیان خویش بازمی‌گردید.» عمر می‌گوید: وقتی ابوبکر این آیه را خواند دانستم که پیامبر مرده است».<ref>ابن خلدون، العبر، ترجمه، آیتی، عبد المحمد، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳، چاپ اول، ج۱، ص۴۷۰.</ref> ابن خلدون در ادامه می‌نویسد: «در این حال مردی دوان دوان بیامد و خبر داد که انصار در سقیفه بنی ساعده گرد آمده‌اند. پس ابوبکر و عمر و جماعتی از مهاجرین بدان جا رفتند و علی و عباس و پسران او فضل و قثم و اسامه بن زید به تکفین رسول خدا(ص) پرداختند. سپس او را در دو قطعه پارچه صحاری و یک قطعه برد نرم پیچیدند».<ref>همان.</ref> طبری نیز می‌نویسد: «عمر می‌گفت پیامبر نمرده است و کسانی را که این سخن گفته بودند به کشتن تهدید می‌کرد... ابوبکر گفت: هر که خدا را می‌پرستید خدا زنده است و هر که محمد را می‌پرستید محمد مرده است.در آن هنگام انصار در سقیفه بنی ساعده گِرد هم آمده بودند. ابوبکر خبر یافت و با عمر و ابو عبیده جراح به سوی آنها رفت»<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ترجمه پاینده، ابو القاسم، تهران، اساطیر ۱۳۷۵ چاپ ۵، ج۴، ص۱۳۲۸ ـ ۱۳۲۷.</ref> این نقل نیز نشان دهنده این است که ابوبکر و عمر هنگام غسل دادن پیامبر و تکفین حضرت حضور نداشته‌اند. طبری خود به این مطلب اشاره کرده است. وی به نقل از ابن عباس می‌نویسد: «علی بن ابیطالب، عباس بن عبد المطلب و فضل و قثم بن عباس و اسامه بن زید و شقران عهده دار غسل پیامبر بودند.»<ref>همان، ص۱۳۳۸.</ref> ابن سعد در طبقات الکبری به اسناد مختلف روایت کرده است که پیامبر اکرم(ص) را علی(ع) با کمک عباس و فضل و قثم و اسامه غسل دادند.<ref>محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ترجمه مهدوی دامغانی، محمود، تهران، فرهنگ و اندیشه، ۱۳۴۷، ج۲، ص۲۷۰ ـ ۲۴۸.</ref>
+طبری از مورخان مشهور اهل سنت در بیان جزئیات حادثه آورده است که عمر وفات پیامبر را انکار کرده  کسانی را که به وفات پیامبر(ص) اشاره می کردند را تهدید به کشتن کرد. تا اینکه با سخنان ابوبکر، وفات پیامبر را پذیرفت. در آن هنگام ابوبکر و عمر متوجه حضور انصار در سقیفه بنی ساعده شده و به همراه ابو عبیده جراح به سقیفه رفتند<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ترجمه پاینده، ابو القاسم، تهران، اساطیر ۱۳۷۵ چاپ ۵، ج۴، ص۱۳۲۸ ـ ۱۳۲۷.</ref> محققان معتقدند که این نقل، نشان از عدم حضور ابوبکر و عمر هنگام غسل و کفن پیامبر است. طبری نیز به این مطلب اشاره کرده است. وی به نقل از ابن عباس می‌نویسد: «علی بن ابی‌طالب، عباس بن عبد المطلب و فضل و قثم بن عباس و اسامه بن زید و شقران عهده‌دار غسل پیامبر بودند.»<ref>همان، ص۱۳۳۸.</ref> ابن سعد در طبقات الکبری به اسناد مختلف روایت کرده است که پیامبر اکرم(ص) را علی(ع) با کمک عباس و فضل و قثم و اسامه غسل دادند.<ref>محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ترجمه مهدوی دامغانی، محمود، تهران، فرهنگ و اندیشه، ۱۳۴۷، ج۲، ص۲۷۰ ـ ۲۴۸.</ref>
 == حضور در مراسم دفن ==
-منابع اهل سنت حضرت علی ـ(ع) ـ و عباس و... را عهده دار گذاردن پیامبر در قبر نیز ذکر کرده‌اند. ابن سعد می‌نویسد: «پیامبر را علی و عباس و فضل و... غسل دادند و در مرقد آن حضرت نیز همان‌ها برای دفن آمدند.»<ref>همان، ص۲۶۳.</ref> درجای دیگر می‌نویسد: «علی، عباس، فضل، قثم و شقران به آرامگاه داخل شدند برای دفن پیامبر.»<ref>همان، ص۲۷۳ ـ ۲۷۲.</ref> از این عبارات نیز ثابت می‌شود که علی ـ(ع) ـ و عباس و افراد دیگری که نام آن‌ها ذکر شد، کسانی بودند که پیامبر(ص) را وارد قبر کردند، اما این مطلب دلیل بر این نیست که ابوبکر و عمر حضور نداشته‌اند. ابن سعد روایتی را ذکر کرده است که دلالت بر این دارد که هنگام دفن پیامبر ابوبکر حضور داشته است. وی می‌نویسد: «مردم در این که پیامبر را در مسجدش دفن کنند یا در خانه اش اختلاف کردند ابوبکر گفت: از پیامبر شنیدم که می‌گفت: هر پیامبری را در همان جا که جان داده دفن می‌کنند.»<ref>همان، ص۲۷۴.</ref> همین مطلب را ابن خلدون<ref>ابن خلدون، پیشین، ج۱، ص۴۷۰.</ref> و دیگران نیز ذکر کرده‌اند این نشان دهنده این است که ابوبکر آن جا حاضر بوده که چنین سخنی را گفته است. علاوه بر این به این نکته نیز باید توجه داشت که دفن پیامبر بلا فاصله پس از غسل ایشان نبوده بلکه بدن مطهر رسول خدا(ص) یک روز بر بستری نهاده بودند و مردم گروه گروه بر حضرت نماز می‌خواندند و می‌رفتند.<ref>ابن سعد، پیشین، ص۲۷۰.</ref>
+منابع اهل سنت امام علی(ع) و عباس را عهده‌دار گذاردن پیامبر(ص) در قبر ذکر کرده‌اند. ابن سعد آورده است که علی(ع)، عباس و فضل و... پیامبر(ص) را غسل دادند و همان‌ها پیامبر را در قبر گذاشتند<ref>همان، ص۲۶۳.</ref> چنانکه در جای دیگر گفته است که علی، عباس، فضل، قثم و شقران برای دفن پیامبر به آرامگاه داخل شدند.<ref>همان، ص۲۷۳ ـ ۲۷۲.</ref> برخی معتقدند که این مطلب دلیل بر این نیست که ابوبکر و عمر در مراسم تدفین نیز حضور نداشتند؛ چنانکه بر طبق روایتی که ابن سعد ذکر کرده است، هنگام دفن پیامبر(ص) ابوبکر حضور داشت و حتی پیشنهاد مکان دفن پیامبر را طبق روایتی از خود پیامبر مطرح کرد.<ref>همان، ص۲۷۴.</ref> همین مطلب را ابن خلدون<ref>ابن خلدون، پیشین، ج۱، ص۴۷۰.</ref> و دیگران نیز ذکر کرده‌اند. طبق شواهد تاریخی، دفن پیامبر(ص) بلافاصله پس از غسل ایشان نبوده بلکه بدن رسول خدا(ص) یک روز بر بستری نهاده و مردم گروه گروه بر حضرت نماز می‌خواندند.<ref>ابن سعد، پیشین، ص۲۷۰.</ref>
 {{پایان پاسخ}}