سندیت ثواب‌های منسوب به ادعیه و زیارت‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی') |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
احادیث، ادعیه و زیارت‌های بسیاری در «مفاتیح الجنان» موجود است که میزان ثوابی را برای آن ذکر نموده‌اند، مانند بخشش ۷۰ سال گناه یا ثواب ۱۰۰۰ حج و عمره یا اشک بر سیدالشدا(ع) و ثواب خاص آن، آیا این احادیث درست است و با آیات سوره زلزال تطبیق دارد؟ | احادیث، ادعیه و زیارت‌های بسیاری در «مفاتیح الجنان» موجود است که میزان ثوابی را برای آن ذکر نموده‌اند، مانند بخشش ۷۰ سال گناه یا ثواب ۱۰۰۰ حج و عمره یا اشک بر سیدالشدا (ع) و ثواب خاص آن، آیا این احادیث درست است و با آیات سوره زلزال تطبیق دارد؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
در کتاب‌هایی چون مفاتیح‌الجنان روایاتی نقل | در کتاب‌هایی چون [[مفاتیح‌الجنان]] روایاتی نقل شده است که انجام برخی اعمال موجب بخشش گناهان یا ثواب بسیار زیادی می‌شود. در مقابل آیات [[سوره زلزال]] بیان کننده مشاهده تمام اعمال در روز حسابرسی است؛ این دو موضوع با توجه به صحت احادیث این‌گونه بیان شده است که تمام اعمال فردای قیامت به شخص نمایش داده می‌شود؛ اما در صورت [[توبه]] واقعی، گناهان بخشیده و با انجام اعمال ذکر شده [[ثواب]] آنها برای او ثبت می‌گردد. | ||
== | == ثواب دعاها و رابطه آن با توبه == | ||
ثواب دعاهایی که در برخی کتاب‌های ادعیه نقل شده با بحث توبه و دوری از گناه ارتباط مستقیم دارد. بر پایه دلایل قطعی عقلی و نقلی (آیات و روایات) توبه و پذیرش آن دارای شرایطی است که در صورت نبودن آن شرایط، توبه حقیقی محقق نخواهد شد.<ref>امینی، ابراهیم، خودسازی، بی‌جا، انتشارات شفق، چاپ هشتم، ۱۳۷۵ش، ص۱۷۵.</ref> | |||
بر پایه دلایل قطعی عقلی و نقلی (آیات و روایات) توبه و پذیرش آن دارای شرایطی است که در صورت نبودن آن شرایط، توبه حقیقی محقق نخواهد شد.<ref> | |||
دربارهٔ بخشش گناهان بوسیله ادعیه و اذکار توجه به چند نکته ضروری است: | |||
* صحت این‌گونه احادیث؛ | * صحت این‌گونه احادیث؛ | ||
* تطبیق این احادیث با آیات سوره زلزال؛ | * تطبیق این احادیث با آیات سوره زلزال؛ | ||
* شرایط توبه واقعی. | * شرایط توبه واقعی. | ||
== بررسی صحت احادیث == | == بررسی صحت احادیث دربارهٔ ثواب دعا == | ||
احادیث و روایات [[ائمه(ع)]] هم‌چون گفتگوهای تمام انسان‌ها انواع و اقسامی دارند. بعضی از آنها در صدد بیان تمام جزئیات و شرایطند. مانند قانون‌گذاری که این‌گونه موارد تمام شرایط و جزئیات مورد دقت قرار می‌گیرد. | |||
برخی دیگر از آنها فقط در مقام تشویق یا امید دادن هستند؛ در این‌گونه موارد شرایط و جزئیات ذکر نمی‌شود. البته احادیثی که برای امید دادن وارد شده صحیح بوده نه اینکه صرفاً به دلیل امید دادن بیان شده باشند.<ref>مظفر، محمدرضا، اصول الفقه، تحقیق صادق حسن‌زاده، انتشارات فیروزآبادی، چاپ اول، ص۱۰۲–۱۰۳.</ref> از این رو این احادیث ثواب واقعی آن اعمال را بیان می‌کنند. | |||
برخی دیگر | == تطبیق احادیث ثواب دعاها با آیات سوره زلزال == | ||
بعضی اعمال و گناهان هستند که موجب از بین رفتن اعمال خوب می‌شوند که این را حبط عمل می‌گویند. برخی اعمال خوب نیز باعث پوشاندن گناهان و کارهای زشت انسان می‌شوند.<ref>طباطبایی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ج۲، ص۲۵۰ الی ۲۸۳.</ref> با توجه به این مطلب اعمال خوبی که به موجب اعمال بد از بین می‌روند و حبط می‌شوند دیگر وجود ندارند، تا اینکه در قیامت آنها مشاهده شوند و همین‌طور است اعمال بدی که توسط بعضی اعمال خوب از بین می‌روند و به اصطلاح تکفیر می‌شوند.<ref>تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۵۸۴.</ref> | |||
از [[پیامبر(ص)]] نقل شده: کسی که [[سبحان الله]] بگوید خداوند درختی در بهشت برایش می‌کارد. مردی از قریش برخاست و عرض کرد: پس ما در بهشت درختان زیادی داریم؟ حضرت فرمود: آری؛ ولی بترسید از این که آتشی بسوی آنها بفرستید و همه را بسوزانید.<ref>دستغیب، گناهان کبیره، انتشارات جهان، چاپ ششم، ج۱، ص۷.</ref> | |||
از پیامبر | |||
== شرایط توبه واقعی == | == شرایط توبه واقعی == | ||
از رسول خدا(ص) نقل شده: ندامت و پشیمانی توبه است. در روایات معصومین(ع) نیز بیان | از رسول خدا(ص) نقل شده: ندامت و پشیمانی توبه است. در روایات [[معصومین(ع)]] نیز بیان شده‌است که خدا توبه را می‌پذیرد و گناهان را می‌آمرزد، اما مجرد گفتن «استغفرالله» یا اظهار پشیمانی یا حتی گریه را نمی‌توان دلیل توبه واقعی دانست، بلکه با وجود سه علامت، می‌توان توبه را واقعی و حقیقی دانست: | ||
* قلباً از گناهان گذشته بیزار و متنفر و در قلب و جان خود اندوهناک و پشیمان و شرمنده باشد؛ | * قلباً از گناهان گذشته بیزار و متنفر و در قلب و جان خود اندوهناک و پشیمان و شرمنده باشد؛ | ||
* تصمیم جدی داشته باشد که در آینده مرتکب گناه نشود؛ | * تصمیم جدی داشته باشد که در آینده مرتکب گناه نشود؛ | ||
* اگر در اثر گناه، کاری را انجام داده که قابل جبران است، تصمیم بگیرد آن را تلافی و جبران کند.<ref>دستغیب، خودسازی، ص۱۷۵.</ref> | |||
بنابراین احادیث ذکر شده در سؤال و احادیثی از این دست، تقریباً همگی صحیح بوده و در مقام بیان ثواب واقعی می‌باشند؛ و از طرفی نیز این گونه روایات با آیات سوره زلزال و نشان داده شدن اعمال، فردای قیامت، هیچ منافاتی ندارند. | |||
بنابراین احادیث ذکر شده در سؤال و احادیثی از این دست، تقریباً همگی صحیح بوده و در مقام بیان ثواب واقعی می‌باشند؛ و از طرفی نیز این گونه روایات با آیات سوره زلزال و نشان داده شدن | |||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
== | == برای مطالعهٔ بیشتر == | ||
* تفسیر تسنیم، آیت الله جوادی آملی، ج۱، ص۳۱ الی ۵۲. | * تفسیر تسنیم، آیت الله جوادی آملی، ج۱، ص۳۱ الی ۵۲. | ||
{{پایان مطالعه بیشتر}} | {{پایان مطالعه بیشتر}} | ||
| خط ۶۱: | خط ۴۸: | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه =شد | ||
| تیترها = | | تیترها =شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش =شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی =شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | | بازبینی نویسنده = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت =ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت =ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ ۲۹ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۰۲
احادیث، ادعیه و زیارت‌های بسیاری در «مفاتیح الجنان» موجود است که میزان ثوابی را برای آن ذکر نموده‌اند، مانند بخشش ۷۰ سال گناه یا ثواب ۱۰۰۰ حج و عمره یا اشک بر سیدالشدا (ع) و ثواب خاص آن، آیا این احادیث درست است و با آیات سوره زلزال تطبیق دارد؟
در کتاب‌هایی چون مفاتیح‌الجنان روایاتی نقل شده است که انجام برخی اعمال موجب بخشش گناهان یا ثواب بسیار زیادی می‌شود. در مقابل آیات سوره زلزال بیان کننده مشاهده تمام اعمال در روز حسابرسی است؛ این دو موضوع با توجه به صحت احادیث این‌گونه بیان شده است که تمام اعمال فردای قیامت به شخص نمایش داده می‌شود؛ اما در صورت توبه واقعی، گناهان بخشیده و با انجام اعمال ذکر شده ثواب آنها برای او ثبت می‌گردد.
ثواب دعاها و رابطه آن با توبه
ثواب دعاهایی که در برخی کتاب‌های ادعیه نقل شده با بحث توبه و دوری از گناه ارتباط مستقیم دارد. بر پایه دلایل قطعی عقلی و نقلی (آیات و روایات) توبه و پذیرش آن دارای شرایطی است که در صورت نبودن آن شرایط، توبه حقیقی محقق نخواهد شد.[۱]
دربارهٔ بخشش گناهان بوسیله ادعیه و اذکار توجه به چند نکته ضروری است:
- صحت این‌گونه احادیث؛
- تطبیق این احادیث با آیات سوره زلزال؛
- شرایط توبه واقعی.
بررسی صحت احادیث دربارهٔ ثواب دعا
احادیث و روایات ائمه(ع) هم‌چون گفتگوهای تمام انسان‌ها انواع و اقسامی دارند. بعضی از آنها در صدد بیان تمام جزئیات و شرایطند. مانند قانون‌گذاری که این‌گونه موارد تمام شرایط و جزئیات مورد دقت قرار می‌گیرد.
برخی دیگر از آنها فقط در مقام تشویق یا امید دادن هستند؛ در این‌گونه موارد شرایط و جزئیات ذکر نمی‌شود. البته احادیثی که برای امید دادن وارد شده صحیح بوده نه اینکه صرفاً به دلیل امید دادن بیان شده باشند.[۲] از این رو این احادیث ثواب واقعی آن اعمال را بیان می‌کنند.
تطبیق احادیث ثواب دعاها با آیات سوره زلزال
بعضی اعمال و گناهان هستند که موجب از بین رفتن اعمال خوب می‌شوند که این را حبط عمل می‌گویند. برخی اعمال خوب نیز باعث پوشاندن گناهان و کارهای زشت انسان می‌شوند.[۳] با توجه به این مطلب اعمال خوبی که به موجب اعمال بد از بین می‌روند و حبط می‌شوند دیگر وجود ندارند، تا اینکه در قیامت آنها مشاهده شوند و همین‌طور است اعمال بدی که توسط بعضی اعمال خوب از بین می‌روند و به اصطلاح تکفیر می‌شوند.[۴]
از پیامبر(ص) نقل شده: کسی که سبحان الله بگوید خداوند درختی در بهشت برایش می‌کارد. مردی از قریش برخاست و عرض کرد: پس ما در بهشت درختان زیادی داریم؟ حضرت فرمود: آری؛ ولی بترسید از این که آتشی بسوی آنها بفرستید و همه را بسوزانید.[۵]
شرایط توبه واقعی
از رسول خدا(ص) نقل شده: ندامت و پشیمانی توبه است. در روایات معصومین(ع) نیز بیان شده‌است که خدا توبه را می‌پذیرد و گناهان را می‌آمرزد، اما مجرد گفتن «استغفرالله» یا اظهار پشیمانی یا حتی گریه را نمی‌توان دلیل توبه واقعی دانست، بلکه با وجود سه علامت، می‌توان توبه را واقعی و حقیقی دانست:
- قلباً از گناهان گذشته بیزار و متنفر و در قلب و جان خود اندوهناک و پشیمان و شرمنده باشد؛
- تصمیم جدی داشته باشد که در آینده مرتکب گناه نشود؛
- اگر در اثر گناه، کاری را انجام داده که قابل جبران است، تصمیم بگیرد آن را تلافی و جبران کند.[۶]
بنابراین احادیث ذکر شده در سؤال و احادیثی از این دست، تقریباً همگی صحیح بوده و در مقام بیان ثواب واقعی می‌باشند؛ و از طرفی نیز این گونه روایات با آیات سوره زلزال و نشان داده شدن اعمال، فردای قیامت، هیچ منافاتی ندارند.
برای مطالعهٔ بیشتر
- تفسیر تسنیم، آیت الله جوادی آملی، ج۱، ص۳۱ الی ۵۲.
منابع
- ↑ امینی، ابراهیم، خودسازی، بی‌جا، انتشارات شفق، چاپ هشتم، ۱۳۷۵ش، ص۱۷۵.
- ↑ مظفر، محمدرضا، اصول الفقه، تحقیق صادق حسن‌زاده، انتشارات فیروزآبادی، چاپ اول، ص۱۰۲–۱۰۳.
- ↑ طباطبایی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ج۲، ص۲۵۰ الی ۲۸۳.
- ↑ تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۵۸۴.
- ↑ دستغیب، گناهان کبیره، انتشارات جهان، چاپ ششم، ج۱، ص۷.
- ↑ دستغیب، خودسازی، ص۱۷۵.