سند نشانه‌های مومن در روایت امام حسن عسکری(ع)

سؤال

آیا سند این حدیث معتبر و صحیح است: «نشانه‌های مؤمن پنج چیز است: اول: ۵۱ رکعت نماز (واجب و نافله در طول شبانه روز). دوم: زیارت اربعین حضرت سیدالشهداء. سوم: انگشتر در دست راست کردن. چهارم: پیشانی بر خاک گذاردن. پنجم: بلند گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم»؟


از امام حسن عسکری(ع) نقل شده است که فرمود:

شیخ مفید،[۲] شیخ طوسی[۳] و سید بن طاووس[۴] این روایت را بدون سلسله سند و با لفظ «رُوِیَ؛ روایت شده است». آورده‌اند. سند حدیث مرسل است و معتبر نیست.

محتوای حدیث امام حسن عسکری(ع) در روایات اسلامی آمده است از جمله:

  1. ۵۱ رکعت نماز (روزانه ۱۷رکعت نماز به عنوان نمازهای یومیه واجب و ۳۴رکعت نافله‌های نماز) در کتاب‌های معتبر آمده است.[۵]
  2. زیارت اربعین را شیخ طوسی،[۶] ابن مشهدی،[۷]شهید اول[۸] و دیگران[۹] نقل کرده‌اند.
  3. یکی از نشانه‌های خشوع برای خدا این است که انسان بر خاک سجده کند و خود را در مقابل حق خوار و ناتوان بداند. در روایات اسلامی به سجده بر خاک تأکید شده است.[۱۰]
  4. در روایات اسلامی انگشتر به دست راست کردن توصیه شده است.[۱۱]
  5. بلند خواندن «بسم الله الرحمن الرحیم» در نماز ظهر و عصر یکی از مستحبات مورد تأکید است.[۱۲]

با توجه به اینکه روایات اسلامی محتوای روایت نقل شده از امام حسن عسکری(ع) را نقل کرده است، می‌توان با استناد به آن روایات، به این روایت نیز استناد کرد هر چند اصل روایت، سند معتبری ندارد.

منابع

  1. مفید، محمد، کتاب المزار، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، باب ۲۳، باب فضل زیاره الأربعین‏، ص۵۳، حدیث۱.
  2. مفید، محمد، کتاب المزار، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، باب ۲۳، باب فضل زیاره الأربعین‏، ص۵۳، حدیث۱.
  3. طوسی، محمد، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق، ج‏۲، ص۷۸۸. طوسی، محمد، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۵۲.
  4. ابن طاووس، علی، إقبال الأعمال، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق، ج‏۲، ص۵۸۹.
  5. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۴۴۳، باب صلاه النوافل. طوسی، محمد بن الحسن، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج‏۲، ص۳، باب۱بَابُ الْمَسْنُونِ مِنَ الصَّلَوَات.
  6. طوسی، محمد بن الحسن، تهذیب الأحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۱۱۳. طوسی، محمد بن الحسن، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۸۸.
  7. ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ص۵۱۴.
  8. شهید اول، محمد بن مکی، المزار، قم، مدرسه امام مهدی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ص۱۸۵.
  9. کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی، المصباح (جنه الأمان الواقیه)، قم، دار الرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق، ص۴۸۹. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۱۴، ص۴۷۸.
  10. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق. ج۲، ص۹۸. ج۲، ص۱۲۳. ج۴، ص۲۶۱. ابن بابویه، محمد بن علی، فضائل الأشهر الثلاثه، قم، چاپ اول، ۱۳۹۶ق، ص۶۲.
  11. شیخ صدوق، علل الشرایع، قم، انتشارات مؤمنین، چاپ سوم، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۵۲۵.
  12. طوسی، محمد بن الحسن، الإستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ اول، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۳۱۰، باب۱۷۰- بَابُ الْجَهْرِ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم‏.