دین پیامبر اسلام پیش از بعثت

سؤال

پیامبر اسلام قبل از بعثت و در میان مردم مشرک عربستان، از چه دینی پیروی می‌کرده است؟

درباره دین پیامبر اسلام پیش از نبوت، دیدگاه‌های گوناگونی وجود داشته و گزینه‌هایی چون یهودیت، مسیحیت، دین حنیف و دین اسلام مطرح شده است. به اعتقاد شیعیان، پیامبر یکتاپرست بوده و همیشه از بت‌ها بیزاری می‌جسته است. برای این ادعا به مواردی استدلال شده است:

• رسول خدا(ص) به گواهی تاریخ و تأکید روایات، دارای نیاکانی یکتاپرست بوده و اجداد ایشان پیرو دین حنیف و تابع حضرت ابراهیم (ع) به شمار می‌آمدند.
• امیرالمؤمنین بارها در برابر مردمی که با سرگذشت پیامبر خدا آشنا بودند، بر عصمت وی از خردسالی و پیراستگی او از شرک و گناه تأکید می‌ورزید و پیشینه درخشان او و خاندانش را یادآور می‌شد امام در یکی از خطبه‌های نهج البلاغه چنین فرموده است: «وَ لَقَدْ قَرَنَ اللّه بِهِ مِنْ لَدُنْ أَنْ کَانَ فَطِیماً أَعْظَمَ مَلَک مِنْ مَلَائِکَتِهِ یَسْلُکُ بِهِ طَرِیقَ الْمَکَارِمِ وَ مَحَاسِنَ أَخْلَاقِ الْعَالَمِ لَیْلَهُ وَ نَهَارَهُ» ; هنگامی که از شیر گرفته شد، خدا بزرگترین فرشته از فرشتگانش را شب و روز هم‌نشین او فرمود تا راه‌های بزرگواری را پیمود و خوی‌های نیکوی جهان را فراهم نمود.
• پیامبر(ص) در سنین خردسالی در سفری به شام، با راهبی به نام بَحیرا برخورد نمود. وقتی بحیرای راهب نشانه‌های پیامبری را در سیمای محمد نوجوان مشاهده کرد، برای آزمودنش او را به دو بت لات و عزّی سوگند داد، پیامبر در جواب بحیرا فرمود: «لا تَسألنی بِهِما، فَوَ اللّه ما اَبغضتُ شَیئَاً بُغضهما» مرا به این دو بت سوگند مده، به خدا قسم هیچگاه چیزی نزد من منفورتر از آن دو نبوده است.
• در منابع تاریخی از اعمال عبادی رسول اکرم(ص) که پیش از بعثت انجام می‌گرفته همچون نماز، روزه، حج و طواف خانهٔ خدا سخن به میان آمده و عزلت گزینی در غار حرا، از عادت‌های دیرینه حضرت به شمار رفته‌است. پاره‌ای از مشرکان نیز خانه کعبه را محترم شمرده، کارهایی را به عنوان اعمال حج انجام می‌دادند؛ اما حج پیامبر با عادات آنان، که با شعار شرک قرین بود، همخوانی نداشت و سازگاری آن با حج ابراهیمی در مناسکی چون وقوف در عرفات آشکار می‌گشت.