پس از پنجاه سال (کتاب)

نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۱۱ توسط Shamloo (بحث | مشارکت‌ها)
سؤال

ایده اصلی کتاب پس از پنجاه سال دکتر سید جعفر شهیدی درباره قیام امام حسین(ع) چیست؟

پس از پنجاه سال
اطلاعات کتاب
نام‌های دیگرپس از پنجاه سال؛ پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع)
نویسندهسید جعفر شهیدی
درگاه‌ها
امام حسین.png


موضوع و ایده اصلی

نویسنده

سید جعفر شهیدی، مورخ، ادیب، مترجم و استاد زبان و ادب فارسی در دانشگاه تهران بود. او دارای نشان درجه یک علمی (۱۳۷۴ش) و سه بار، در سال‌های ۱۳۶۱ش برای تصحیح کتاب دره نادره، در سال ۱۳۶۲ش به‌خاطر تألیف کتاب زندگانی حضرت زهراء(س) و در سال ۱۳۶۹ش برای ترجمه نهج البلاغه برنده کتاب سال جمهوری اسلامی شد.[۱]

سید جعفر شهیدی در سال ۱۲۹۷ش در بروجرد به‌دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در بروجرد و تهران گذراند و در سال ۱۳۲۰ش برای گذراندن تحصیلات دینی به نجف رفت. در نجف، به درجه اجتهاد رسید، ولی در سال ۱۳۲۷ش به‌دلیل بیماری چشم مجبور به بازگشت به ایران شد. پس از بازگشت به ایران، به معلمی در دبیرستان‌ها پرداخت و ضمن آن تحصیلات دانشگاهی را پی گرفت و در سال ۱۳۳۵ش لیسانش زبان و ادب فارسی و در سال ۱۳۴۰ش به درجه دکتری در این رشته رسید. پس از اخذ مدرک دکتری در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت.[۲] شهیدی از همکاران دهخدا در نگارش لغت‌نامه بود و پس از مرگ محمد معین در سال ۱۳۵۰ش به ریاست مؤسسه لغت‌نامه دهخدا رسید.[۳]

از شهیدی آثار مختلفی در زمینه های تألیف، تصحیح، ترجمه بر جای مانده است. زندگانی علی بن الحسین(ع)، زندگانی حضرت زهرا(س)، پس از پنجاه سال، آشنایی با زندگانی امام صادق(ع)، تاریخ تحلیلی اسلام و ترجمه نهج‌البلاغه از جمله آثار شهیدی هستند.[۴] شهیدی در سال ۱۳۸۶ش درگذشت و در امامزاده عبدالله شهرری به خاک سپرده شد.[۵]

محتوا

کتاب پس از پنجاه سال از یک مقدمه و ۲۹ بخش تشکیل شده است؛ در بخش اول کتاب، شهیدی به بیان علل قیام امام حسین(ع) نزد پژوهشگران دیگر می‌پردازد و تحلیل آنان از این قیام را نابسنده می‌شمارد.[۶] در بخش دوم، نویسنده علت سکوت مسلمانان در قبال شهادت امام حسین(ع) را بررسی می‌کند[۷] و برای تحلیل علت این سکوت در بخش‌های بعدی بازگشت جامعه اسلامی به تعصبات قومی و قبیله‌ای قبل از اسلام را تحلیل می‌کند.[۸]

در بخش سیزدهم کتاب پس از پنجاه سال، نویسنده به جمع‌بندی وضعیت جامعه اسلامی پس از پنجاه سال از رحلت رسول خدا(ص) و در آستانه واقعه عاشورا در سال ۶۱ق می‌پردازد؛ از نظر شهیدی، در این دوره پنجاه‌ساله ارتباط جامعه اسلامی با روش سلوک فردی و اجتماعی و سیاسی رسول خدا(ص) به‌واسطه حکومت اشرافی معاویه منقطع شده بود و آنان روش اسلام در این زمینه‌ها را بیشتر در روش حکمرانی معاویه خلاصه می‌دیدند.[۹] شهیدی در زمینه این تحلیل، حوادث جامعه اسلامی از مرگ معاویه در سال ۶۰ق تا رخداد عاشورا را تحلیل می‌کند و کار خود را با ورود اسراء به شام و مرگ یزید به‌پایان می‌رساند.[۱۰]

منابع

  1. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر سید جعفر شهیدی، با مقدمه مهدی محقق، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۸۸ش، ص۲۴۹.
  2. نامه شهیدی (جشن‌نامه استاد دکتر سید جعفر شهیدی)، تهران، طرح نو، ۱۳۷۴ش، ص۱.
  3. افشار، ایرج، «شهیدی در قلمرو زبان فارسی»، در نامه شهیدی (جشن‌نامه استاد دکتر سید جعفر شهیدی)، تهران، طرح نو، ۱۳۷۴ش، ص۵۵-۵۶.
  4. نامه شهیدی، ص۲-۳.
  5. «اشک در فقدان استادی که برای مهجوری زبان فارسی می‌گریست»، در تارنمای خبرگزاری مهر، درج ۲۶ دی ۱۳۸۶ش، درج: ۲۶ تیر ۱۴۰۳ش.
  6. شهیدی، سید جعفر، پس از پنجاه سال پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۰ش، ص۹-۱۳.
  7. شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۱۴-۲۲.
  8. شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۲۳-۱۰۷.
  9. شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۱۰۷-۱۱۲.
  10. شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۱۱۲-۱۹۶.