علت قیام نکردن امام حسین(ع) در زمان معاویه
 | این مقاله هماکنون به دست Shamloo در حال ویرایش است. |
چرا امام حسین(ع) در زمان معاویه قیام نکرد؟
امام حسین(ع) در زمان حکومت معاویه تنش‌های فراوانی با او داشت و همواره به سیاست‌های او اعتراض می کرد. امام به دلیل پایبندی به صلح امام حسن(ع)، موقعیت برتر معاویه در جامعه، سیاستمداری وی و شرایط زمانه که اقتضای قیام را نداشت، علیه معاویه قیام ننمود.
درباره علت عدم قیام امام حسین(ع) در زمان معاویه علت‌های متفاوتی بیان شده است:
- وجود صلح‌نامه: امام حسین(ع) در یکی از جواب‌های خود به نامه‌های معاویه خود را پایبند به صلح‌نامه معاویه با امام حسن(ع) می‌داند و اتهام نقض آن را از خود دور دانسته است.[۱]
- موقعیت معاویه: جایگاه معاویه نزد مردم آن زمان به‌گونه‌ای مثبت تلقی می‌شده است. همین امر قیام علیه او را مشکل می‌کرده است. مردم آن زمان معاویه را به‌عنوان صحابی پیامبر(ص)، کاتب وحی و برادر همسر پیامبر(ص) می‌شناختند. به نظر آنان معاویه نقش فراوانی در رواج اسلام در منطقه شام داشته است. معاويه در برخورد با امام حسن(ع) و امام حسین(ع) روی این موضوع تأکید می‌کرد.[۲]
- سیاستمداری معاویه: پس از انعقاد قرارداد صلح گر چه معاویه از هر فرصتی برای ضربه زدن به بنی‌هاشم، به ویژه خاندان علوی استفاده می‌کرد. اما در ظاهر چنین وانمود می‌کرد که به بهترین وجه ممکن با این خاندان به ویژه شخص امام حسین(ع) مدارا می‌کند و حرمت آنان را پاس می‌دارد.
این مدارا تا آن جا بود که در آستانه مرگ به فرزندش یزید سفارش امام(ع) را نموده و ضمن پیش‌بینی قیام او از یزید خواست که او را به قتل نرساند.[۳]
علّت در پیش گرفتن این سیاست روشن بود زیرا معاویه با انعقاد صلح با امام حسن(ع) حکومت خود را از بحران مشروعیت نجات داد و در بین مردم به عنوان خلیفه مشروع خود را معرفی کرد.
- شرایط زمانه: شرایط زمانی آن دوران به نفع معاویه بود. معاویه حاکم بلا منازع جامعه اسلامی بود و مبلغان او در هر گوشه‌ای از مناطق اسلامی سیاست‌های او را تبلیغ می‌کردند و از او چهره‌ای مثبت ساخته بودند. ثبات و استحکام قدرت مرکزی شام و تسلط کامل امویان بر مناطق حساس همچون کوفه، مدینه و سایر مناطق از دیگر نقاط قوت زمان حکومت معاویه می‌باشد که امام با در نظر گرفتن این عوامل به خوبی می‌دانست که در صورت قیام احتمال پیروزی در حد صفر بوده و هیچ گونه نتیجه معنوی در آینده و آن زمان نخواهد داشت.
امام خود به خوبی می‌دانست که در صورت قیام علیه معاویه به ویژه با توجه به سیاست‌های معاویه، افکار عمومی او را یاری نکرده و با توجه به ابزارهای تبلیغاتی حکومت، حق را به معاویه خواهند داد. در حالی که در هنگام قیام علیه حکومت یزید شرایط زمانه کاملاً بر عکس این شرایط بود.