تشنگی امام حسین(ع) و همراهانش در کربلا

سؤال

پس از هفتم محرم، وضعیت آب در خیمه‌های امام حسین(ع) چگونه بوده است؟

درگاه‌ها
امام حسین.png


جایگاه و سابقه

در منابع تاریخی، تشنگی کاروان امام حسین(ع) و منع آب از سوی دشمنان آنها از مسائل جدی آن رخداد برشمرده شده است.[۱] از نظر محققان، در واقعه کربلا، نبود آب و تشنگى از اهمیتی ویژه‌اى برخوردار بوده، چنان که تا حدى دیگر وقایع این رخداد را تحت تأثیر خود قرار داده و بخش قابل توجهى از گفت‌وگوهای میان دو سپاه بر سر آب بوده است. اهمیت آب در کربلا چنان بوده که حتى نزاع بر سر آن، چند روزى قبل از عاشورا آغاز شده و تا پایان جنگ در روز عاشورا ادامه داشته است.[۲]

در واقعه کربلا، از آب به‌عنوان حربه‌ای نظامی از سوی لشکریان کوفه علیه کاروان امام حسین(ع) استفاده شد.[۳] استفاده از آب به عنوان حربه نظامی در برخی درگیری‌های تاریخ اسلام، از جمله در جریان جنگ بدر، در رخداد محاصره خانه خلیفه سوم و در جریان جنگ صفین، سابقه داشته است.

عمر بن‌سعد به دستور ابن‌زیاد، آب را بر امام حسین(ع) و یارانش بست.[۴]

شمر بن ذی‌الجوشن، نامه ابن زیاد را به عمربن‌سعد رسانید که در این نامه آمده بود:‏ ای پسر سعد! با رسیدن نامه، میان حسین و اصحابش و فرات، مانع شده ... چنان‌که با عثمان بن عفان چنین کردند.[۵]

براساس این دستور، عمر بن سعد، عمرو بن حجاج زبیدی را مأمور کرد تا آب فرات را بر حسین(ع) ببندد و پانصد سوار از جنگجویان را نیز تحت امر او قرار داد تا از آب، مراقبت کنند.[۶]

امام حسین(ع) به پشت خیمه‌های زنان رفت و به فاصله نوزده قدم، زمین را کند، آب گوارا و شیرینی پیدا شد، همگی آب نوشیدند و مشک‌ها را پر کرده، ذخیره نمودند؛ سپس آب فرورفته و دیگر اثری از آن دیده نشد.[۷]

امام در عصر تاسوعا دستور داد که آب برای خیمه‌ها بیاورند. حضرت عباس(ع) با سی نفر سوار و بیست و پنج نفر پیاده، بیست مشک را همراه برده و شبانه به سوی شریعه فرات رهسپار شدند. حضرت عباس پرچم را به دست نافع بن هلال جملی داد و به شریعه نزدیک شدند. در نهایت، پس از درگیری‌هایی، مشک آب به خیمه‌ها رسید.[۸]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ابن اعثم کوفی، محمد بن علی، الفتوح، تحقیق علی شیری، دار الأضواء، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۹۲؛ نیز: مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۲۱۷.
  2. فروغی ابری، اصغر، «مسئله آب در کربلا»، تاریخ در آیینه پژوهش، شماره ۴، ۱۳۸۲ش، ص۱۳۳.
  3. فروغی ابری، «مسئله آب در کربلا»، ص۱۳۴.
  4. مقتل ابی مخنف، مؤسسه امام خمینی، قم، ص۱۲۹.
  5. مقتل ابی مخنف، مؤسسه امام خمینی، قم، ص۱۲۹.
  6. مقتل خوارزمی، تحقیق علامه شیخ محمد سماوی، ج۱، ص۳۴۷، چاپ اول، مطبعه مهر، انتشارات انوار الهدی.
  7. مقتل خوارزمی، ج۱، ص۳۴۶.
  8. مقتل ابی مخنف، ص۱۲۹.