منبع روایت «الناس عبید الدنیا»

سؤال

منبع این سخن امام حسین(ع) که «مردم بندگان دنیایند» کجاست؟

درگاه‌ها

منبع روایت «الناس عبید الدنیا» کتاب تحف العقول ابن شعبه حرانی و برخی دیگر از منابع تاریخی مانند مقتل الحسین خوارزمی است. ابن شعبه این عبارت را در ضمن خطبه امام حسین(ع) در منزل ذو حسم آورده است. این عبارت در منابع تاریخی، مانند تاریخ طبری، که این خطبه را نقل کرده‌اند نیامده است.

متن حدیث

« إنَّ النّاسَ عَبيدُ الدُّنيا وَا لدّينُ لَعقٌ عَلى ألسِنَتِهِم، يَحوطونَهُ ما دَرَّت مَعائِشُهُم، فَإِذا مُحِّصوا بِالبَلاءِ قَلَّ الدَّيّانونَ

مردم بنده دنيا هستند و دين لقلقه زبان آنان است. از دین هوادارى مى‌كنند تا لوزام زندگى‌شان فراوان گردد، و چون در آزمونِ بلا قرار گيرند دينداران اندک‌شمار مى‌شوند

»

منبع حدیث

قدیمی‌ترین منبع روایی که روایت «الناس عبید الدنیا» در آن آمده کتاب تحف العقول،‌ نوشته ابن‌ شعبه حرانی (درگذشته ۳۸۱ق) است. این روایت در منابع تاریخی هم نقل شده است؛ از جمله در مقتل الحسین نوشته خوارزمی (درگذشته ۵۶۸ق). این عبارت را ابن شعبه در ضمن خطبه امام حسین(ع) در منزل ذو حسم و پس از مواجهه با سپاه حر بن یزید ریاحی آورده است. این خطبه در منابع تاریخی، مانند تاریخ طبری و تاریخ دمشق ابن‌ عساکر آمده است، ولی این عبارت در آن موجود نیست.