مرقد بی‌بی شهربانو در شهر ری
آیا قبر بی‌بی شهربانو در نزدیکی شهر ری وجود دارد؟
مرقد بی‌بی شهربانو در نزدیکی شهر ری که منسوب به شهربانو همسر امام حسین(ع) است. محققان این انتساب را نادرست دانسته‌اند. حسین کریمان (۱۲۹۲-۱۳۷۲)، مورخ و تهران‌شناس، در کتاب «ری باستان»، با ذکر دلایل و شواهدی، در انتساب این محل به شهربانو تردید کرده است.[۱]
شیخ صدوق در کتاب عیون اخبار الرضا به درگذشت مادر امام سجاد(ع) در هنگام زایمان تصریح کرده است.[۲] انتساب این مکان به بی‌بی شهربانو در کتاب‌های تاریخ و رجال ذکر نشده است.[۳] همچنین، در منابع معتبر، مطلبی دال بر مدفون‌بودن بی‌بی شهربانو در شهر ری نیامده است. در کتاب النقض، عبدالجلیل رازی (قرن ششم قمری)، که به اماکن مقدس شهر ری پرداخته شده، نامی از بقعه بی‌بی شهربانو نیامده است.
نویسنده کتاب «جنة النعیم» که کتاب خود را به تحقیق در مورد حضرت عبدالعظیم اختصاص داده و به مناسبت از شخصیت‌های مذهبی مدفون، سخن گفته، از محل دفن بی‌بی شهربانو در این شهر یادی نکرده است.[۴]
نویسندهٔ کتاب «ری باستان»، با توجه به قرائن و شواهد، چنین نتیجه‌گیری می‌کند:
| « | «این محل دخمه‌ای از بزرگان زرتشتی بوده است، و برای آن‌که مسلمانان آن‌جا را خراب نکنند، آن را به عروس ایرانی خاندان نبوت نسبت داده‌اند ... . وجود دخمهٔ گبرها در آن نزدیکی در شمال مؤید این نظر است».[۵] | » |
نویسنده کتاب ناسخ التواریخ شاهد دیگری بر عدم انتساب این مکان به بی‌بی شهربانو نقل کرده است. وی داستان یکی از سادات را بیان می‌کند که با خواندن نوشتهٔ مبهم روی صندوق مقبره به این نتیجه رسیده که مقبره یاد شده، آرامگاه یکی از دختران اشراف آن منطقه به‌نام شهربانو بوده است.[۶]
منابع
- ↑ کریمان، حسین، ری باستان، تهران، دانشگاه شهيد بهشتی، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۵۳۷.
- ↑ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا، بی‌جا، منشورات جهان، بی‌تا، ج۲، ص۱۲۸.
- ↑ ری باستان، ج۱، ص۴۰۳چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه ملی، ۱۳۴۵ ش.
- ↑ کریمان، ری باستان، ج۱، ص۴۱۲.
- ↑ کریمان، ری باستان، ج۱، ص۴۱۴–۴۱۵.
- ↑ سپهر، عباسقلی‌خان، ناسخ التواریخ، تصحیح محمد باقر بهبودی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۶۴ ش.ج۸، ص۳۷–۳۸.