برابری زیارت عبدالعظیم حسنی(ع) با زیارت امام حسین(ع)

سؤال

حدیث امام هادی(ع): «مَن زارَ عَبدالعَظیمِ الحَسَنی(ع) بِرِی کَمَن زارَ الحُسَین(ع) بِکَربَلا» را توضیح دهید؟

روایتی آمده است که ثواب زیارت قبر عبدالعظیم حسنی برابر ثواب زیارت امام حسین(ع) در کربلا بیان شده است. عبدالعظیم حسنی جزء یاران امام رضا(ع) و امام جواد(ع) و خواص امام هادی(ع) بوده است. وی با وجود فشارهای حکومت عباسی از مدینه خارج شده و به حضور امام هادی(ع) در سامرا می‌رسد و از آنجا به ری مهاجرت می‌کند. عبدالعظیم حسنی دین خود را به امام هادی عرضه کرده و امام آن را تایید نموده است.

جایگاه عبدالعظم حسنی نزد امام هادی(ع)

شخصی از شیعیان ری به حضور امام هادی(ع) رسید، حضرت به او فرمود: کجا بودی؟ او گفت: به زیارت امام حسین(ع) رفته بودم. امام فرمودند: «أما اِنّک لو زُرتَ قبر عبدالعظیم عندکم، لکُنتَ کمن زار الحسین؛ اگر قبر عبدالعظیم را که در جوار شماست، زیارت کنید، مانند آن است که قبر حسین(ع) را زیارت کرده باشید.» محققان در مورد اینکه چرا امام معصوم زیارت یک امامزاده را برابر با زیارت امام حسین(ع) دانسته، مواردی را ذکر کرده‌اند:

• این روایت را تجلیلی دانسته‌اند از مقام عبدالعظیم حسنی تا جایگاهش نزد مخاطبان و سایر شیعیان، بالاتر رود.
• این تشبیه را به‌جهت تشکیل پایگاه و مرکز تبلیغ دانسته‌اند؛ ائمه اطهار(ع) خواستار نشر احکام دینی توسط شیعیان بودند و با مهم جلوه دادن عبدالعظیم حسنی، سعی در شکل‌دهی پایگاه و محل تجمعی برای این امر بودند.
• برخی معتقدند برابری زیارت عبدالعظیم(ع) و امام حسین(ع) به‌جهت فضای سیاسی خاص آن دوران بوده است. امام هادی(ع) به منظور پیشگیری از خطرهایی که زیارت امام حسین(ع) از طرف حکومت‌های وقت، شیعیان را تهدید می‌کرد، زیارت عبدالعظیم را سفارش می‌کرد.