سازگاری شهادت فجیع امام حسین(ع) با مقام او نزد خداوند

سؤال

چرا خدا با این که امام حسین «ع» را خیلی بیشتر از ما انسان‌های معمولی دوست دارد و امام حسین یک پدیده میان انسان هاست، اما آن حضرت با این وضع و عذاب از دنیا رفت؟

اگر کسی دنیا را جدای از قبل و بعد آن در نظر بگیرد، فلسفه مصائب دنیا بر او پوشیده خواهد شد اما اگر کسی بداند انسان برای چه خلق شده، و دنیا چه نقشی در وصول انسان به کمال نهائی اش دارد متوجه می‌شود گاهی هر چه بلاء سنگین تر باشد اوج‌گیری انسان بیشتر خواهد بود چنان‌که نقل شده است در روز عاشورا هر چه شدت مصیبت بیشتر می‌شد چهره سیدالشهدا نورانی تر می‌شد.

غرض از فرستادن انسان به دنیا

خداوند متعال دنیا را برای پرورش و رشد انسان‌ها و دستیابی به ترفیع ظرفیت‌های وجودی او قرارداده است تا به کمال نهایی خود نزدیک شود، بنابراین دنیا محل راحتی و آسایش برای انسان نیست بلکه کارخانه هستی است، محلی است برای رشد و شکوفایی؛ و رشد محقق نمی‌شود مگر با بلا و امتحانات

خداوند با عدل تکوینی بر اساس تعین و تحقق وجودی هرکس و به مقتضای ظرفیت‌های شخصیتی، او را به بلاها و سختیها دچار می‌کند تا با صبر بر آن مصائب به اجر و پاداش اخروی وترفیع درجه شخصیتی برسد. خداوند برای تسلی خاطر پیامبر در ناملایمات می‌فرماید:

-به راستی که انسان را در رنج آفریدم.

-پس (بدان که) با دشواری آسانی است. آری، با دشواری آسانی است.

بله این به این معنا است که ارزانی نعمات الهی بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نتیجه صبر و استقامت در برابر ناملایمات در راه خطیر رسالت است وبهشت بدون تحمل شداید در راه ایفای رسالت الهی وانسانی محال است. امیر المومنین(ع) می‌فرمایند: دنیا خانه ای ست پیچیده به بلا و معروف به خیانت.از رسول اکرم مکرر نقل شده است:بهشت پیچیده به سختی‌ها و دوزخ آمیخته به شهوات است.لذا امام سجاد(ع) برای یزید که در مجلس شام آیه ۳۰ سوره شوری را خواند و جسارت کرد که اصحاب امام حسین(ع) مصداق آن آیه اند فرمودند: امام و اصحابشان در صبر بر مصائب مصداق این آیه اند:حادثه ناگواری در زمین و زندگی شما رخ نمی‌دهد مگر این که از پیش در کتابی نوشته شده است، این کار بر خدا آسان است. فلسفه آن این است تا:[شما را بیاموزد] بر آنچه از دست می‌دهید افسوس نخوردید و بر آنچه به دست می‌آورید شادمان نباشید.

معیار محبت الهی

محبوبیت در درگاه الهی با عمل هرشخص سنجیده می‌شود. قرآن کریم می‌فرماید:واینکه برای انسان جز حاصل تلاش او نیست.در روایتی آمده است: رسول خدا فرمودند: ای فاطمه دختر رسول خدا عمل خیر انجام بده که روز قیامت من برای تو در دادگاه عدل الهی هیچ سودی ندارم.

قرآن کریم در سوره مبارکه سجده دو عنصر مهم در اعمال انسان را معرفی می‌کند: صبر، یقین

-وچون شکیبایی کردند وبه آیات ما یقین داشتند، برخی از آنان را پیشوایانی قراردادیم که به فرمان ما (مردم را) هدایت می‌کردند.

به بیان آیات و روایات ملاک امتیازهای معنوی سربلندی در امتحانات سخت الهی است برای مثال امامت حضرت ابراهیم را ارمغان پیروزی در ابتلائات سختی چون پرتاب در آتش، تنها گذاشتن زن و فرزند نوزاد در بیابان بی آب وعلف، ذبح فرزند و… است، بنابراین بر اساس این آیات هرچه عمل انسان میزان بیشتری از صبر و یقین را دارا باشد و هرچه که این دو عنصردرجات بالاتری داشته باشند محبوب درگاه الهی خواهد بود؛ پس محبوب‌ترین افراد در درگاه الهی کسی است که همواره زندگی اش پوشیده از صبر و یقین باشد که لازمه آن ابتلا به بلاها و مصائب بسیار است واگر کسی مصون از هرگونه بلائی باشد درواقع به عذاب استدراجدچار شده است.

- امام صادق(ع) می‌فرمایند: انسان نزد خداوند مقامی دارد که از طریق اعمال نیک به آن نمی‌رسد، خداوند او را به بلیه ای در جسم، یا مال و فرزندش گرفتار می‌کند، هرگاه صبور باشد به آن مقام خواهد رسید.

-امام سجاد در پاسخ به اسحاق بن عمار می‌فرمایند: ای اسحاق حادثه ناگواری را که به آن صبر می‌کنی و مستوجب پاداش می‌شوی مصیبت نخوان، مصیبت آن حادثه ای است که انسان به آن صبر ننماید و از اجر آن محروم گردد.

عمومیت بلای امام حسین(ع)

در روایتی از پیامبراکرم صلی الله علیه وآله سلم نقل شده است اگر امکان ظهور سخاوت بود، در قالب امام حسین(ع) ظاهر می‌شد.زیرا امام(ع) سخاوت مندانه همه آنچه که در عالم هستی داشتنداز مال وخانواده تاجان مبارک خودرا در طبق اخلاص به پروردگار تقدیم نمودند؛ این همان امتحانی است که به نوعی همهٔ انسان‌ها به آن دچار می‌شوند اما برخی خیلی سخت در لحظه جان دادن از آن عبور می‌کنند و برخی آسان‌تر. اما سید الشهدا سلام الله علیه به بهترین شکل ممکن به انتخاب خود آنها را به پروردگار تقدیم نمودند و اجر عظیم در یافت نمودند.

تفاوت این تقدیم کردن و آن از دست دادن مانند شهید است و کسی که به مرگ طبیعی می‌میرد. شهدا جان خود را به پروردگار عالم می‌فروشند ودر قبال آن بهشت را دریافت می‌کنند و نزد پروردگارشان روزی می‌گیرند اما سایر افراد به سختی از لحظات جان دادن عبور می‌کنند در روایتی از سلمان فارسی نقل شده است که در ییماری که به مرگ وی منجر شد ایشان به زیارت اهل قبور رفتند پس از سه بار سلام دادن به اهل قبور یکی از اموات جواب ایشان را داد سلمان به وی گفت مرگ را برایم توصیف کن وایشان گفتند من به رحمت خدا اهل بهشتم ودر دنیا اهل کار حرام ولقمه حرام نبوده‌ام اما با این حال مرگ برایم مانند آن بود که از فرق سر تا پایم را قیچی کردند واگربارهاو بارها شمشیر بخوری بهتر از لحظات مرگ است.

معیار برتری اهل بیت سلام الله علیهم

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به دلیل آنکه بالاترین مقام صبر و یقین را دارا بودند دنیا به سخت‌ترین امتحانات الهی وارد شدند و به بالاترین درجات قرب ورضا الهی رسیدند. برای مثال صبردر ابتلائات الهی دقیقاً همان چیزی است که روایات ما برای حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مطرح می‌کنند:ای امتحان پس داده به طورحتم تو را امتحان کرد کسیکه تو را تو را به دینا آورد پیش از آنکه تو را به دنیا بیاورد پس تو را صابر یافت. وبه همین دلیل است که اهل بیت سلام الله علیهم محبوب‌ترین افراد در درگاه الهی هستند، زیرا با ابتلاء به سخت‌ترین بلاها به بالاترین درجه صبر ویقین دست یافته‌اند. در روز عاشورا نقل شده است که هرچه ظهر عاشورا نزدیک تر می‌شد ومصائب شدید تر می‌شد چهره سید الشهدا افروخته تر و نورانی تر می‌شد و آرامش آن نفس مطمئنه نمود بیشتری میافت. حدیث اخلاقی:

آخرین نامه سید الشهدا:فکان الدنیا لم تکن و لآخره لم تضل

گویا اصلاً دنیایی نبوده وآخرت همیشه بوده است.

مطالعه بیشتر

۱. عقاید استدلالی، ربانی گلپایگانی، علی، نشرهاجر، قم، درس ۲۵. صفحه۲۱۷تا۲۲۶

۲. عدل الهی، مطهری، مرتضی،انتشارات صدرا، تهران، بخش سوم تاششم، صفحات۱۳۸تا۲۵۶

۳. انسان ۲۵۰ساله، حسینی خامنه ای، سید علی،انتشاراتموسسه ایمان جهادی، بخش ششم، صفحات۱۶۳تا۱۸۷