لهوف
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
از جملهٔ معتبرترین کتابهایی که در زمینه مقتل امام حسین(ع) معرفی می‌شود «لهوف ابن طاووس» می‌باشد و بنده با مطالعه این کتاب (البته با شناختی که از مقام رفیع امامت و مخصوصاً حضرت سید الشهدا و هدف او از قیام دارم) به مطالبی برخوردم که قبول آنها دشوار است و در جاهایی حتی اغراق مشهود است؛ البته از مطالب کتاب لهوف می‌توان فهمید که نویسنده محترم این کتاب بیشتر نقل قول می‌کند و منظور بنده هم مضمون بعضی از روایات کتاب می‌باشد؛ حال با توجه به این مطالب چگونه می‌توان به حقیقت و صحت یا کذب این روایات پی برد؟
کتاب «اللهوف» اثر سید بن طاووس، مانند بسیاری از دیگر کتب تاریخی، روایت‌هایش به صورت مرسل بوده و تنها آخرین راوی یا آخرین کتابی که از آن نقل شده، ذکر شده است. این کتاب از منابع تقریبا معتبر شیعه است اما گزارش‌ها و نقل‌هایی در آن وجود دارد که پیش از آن در هیچ منبعی ذکر نشده است.
زندگی‌نامه سید ابن طاووس
رضی الدین ابوالقاسم بن طاووس معروف به سید ابن طاووس (متوفای ۶۶۴ قمری) متولد حله عراق، از عالمان مشهور شیعه قرن هفتم قمری است. او تألیفات زیادی تا حدود پنجاه اثر عمدتا در رابطه با زیارت و دعا و دارد. از جمله کتاب لهوف و فلاح السائل و اقبال الاعمال. از شاگردان او می‌توان از علامه حلی نام برد.
اعتبار کتاب لهوف
ساختار تدوین لهوف مانند مثیر الاحزان ابن‌نمای حلی است. کتاب سه بخش کلی دارد. بخش ابتدایی امور پیش از جنگ؛ بخش دوم امور جنگ و شهادت امام و بخش آخر حوادث پس از شهادت، که این بخش از کتاب از منابع پیشین و فصول دیگر لهوف مفصل تر است.[۱]
سید بن طاووس این کتاب را در دوران جوانی نوشته است و قاعدتا وی در آن زمان احاطه و تسلطی بر تاریخ و منابع نداشته است. او در این کتاب سند حدیث را نقل نمی‌کند.مهمترین منبع لهوف، کتاب ضعیف مقتل خوارزمی است که او نیز بیشتر مطالب خود را الفتوح ابن اَعثم گرفته است. در لهوف اخباری وجود دارد که تا قبل از آن در هیچ کدام از کتب و منابع تاریخی و حدیثی اعم از معتبر و غیرمعتبر دیده نمی‌شود و ابن طاووس هم برای آنها منبعی ذکر نمی‌کند و با فاصله هفتصد سال آنها را انتساب می‌دهد. مانند حدیث نزول فرشتگان و تسلیت به پیامبر اکرم(ص) در یک سالگی امام حسین(ع) یا بازگشت اسرا در اربعین امام حسین(ع) به کربلا نیز اولین بار در لهوف مطرح شده است که خود او در کتاب اقبال بازگشت اسرا به کربلا را بعید می‌داند و رد می‌کند.[۲]
غالب گزارش‌ها و نقل‌های کتاب لهوف معتبر و قابل اعتماد است و از منابع معتبر پیشین خود اخذ کرده است. اما چند خبر غیرمعتبر و غیرکهن از منابعی مجهول و ضعیف نقل کرده و چندین تحلیل سست و غیرعلمی نیز در کتابش آورده و دیگر اخبار کتاب را نیز به صورت مسند و مستند نقل نکرده است.[۳]