روح‌القرآن در توحید و مکارم اخلاق انسان (کتاب)
روح القرآن در توحید و مکارم اخلاق انسان از کیست و چه مضمون و محتوایی دارد؟
| روح القرآن در توحید و مکارم اخلاق انسان | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کتاب | |
| نویسنده | محمدجواد مشکور |
| موضوع | قرآن |
| زبان | فارسی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | بنیاد قرآن، سنگلج |
روح‌القرآن در توحید و مکارم اخلاق انسان کتابی در زمینه اخلاق در قرآن و مباحث توحید و تاریخ قرآن است. این کتاب نوشته محمدجواد مشکور(۱۲۹۷ش ـ ۱۳۷۴ش) مورخ، پژوهشگر دینی و ادیب است.
روح القرآن دارای چهار بخش است. بخش اول تاریخ قرآن را دربردارد. بخش دوم توحید و اخلاق در قرآن نام دارد و بخش سوم گزیده‌ای از آیات قرآن با ترجمه‌ای شیوا است و بخش چهارم فهرست‌ها و تعلیقات است.
این کتاب اولین بار در سوی بنیاد قرآن در تهران در سال ۱۳۶۱ش به چاپ رسید و در سالهای بعد توسط انتشارات سنگلج منتشر شد.
معرفی
کتاب «روح‌القرآن در توحید و مکارم اخلاق انسان» تألیف محمدجواد مشکور است. این کتاب در ۳۸۸ صفحه در سال ۱۳۶۱ش از سوی بنیاد قرآن در تهران به چاپ رسید.[۱] این کتاب توسط انتشارات سنگلج نیز در سال ۱۴۰۲ش منتشر شد.[۲]
روح‌القرآن در موضوع اخلاق و توحید در قرآن و تاریخ قرآن پژوهشی نو و ابتکاری شمرده می‌شود.[۳]
نویسنده
محمدجواد مشکور مورخ اسلام و ایران و پژوهشگر موضوعات دینی و استاد ادبیات فارسی و عربی است. وی در ۱۲۹۷ خورشیدی در تهران متولد شد. وی در خانواده‌ای اهل علم پرورش یافت. پدر او، علاءالدین نواده شیخ علی ارموی از علمای بزرگ ارومیه بود که در نجف اشرف در محضر عالمان بزرگ روزگار مانند آخوند خراسانی و آقا ضیاءالدین عراقی به تحصیل پرداخت.[۴]
این مورخ برجسته در دوره دکتری تاریخ، راهی دانشگاه سوربن فرانسه شد و نزد استادان برجسته‌ای چون لویی ماسینیون، هانری کربن تحصیل کرد و درباره تاریخ و فرهنگ خاورمیانه از سده نهم پیش از میلاد تا سده نهم میلادی به تحقیق پرداخت و در ۱۳۳۶ خورشیدی موفق به اخذ مدرک دکتری در تاریخ اسلام و خاورمیانه شد. مشکور در ۱۳۵۳ خورشیدی به عنوان رایزن فرهنگی ایران عازم سوریه شد. وی ضمن تدریس تاریخ فرقه‌های اسلامی به ویژه شیعه در دوره فوق لیسانس در دمشق، موفق به تأسیس ۲ کرسی زبان و ادبیات فارسی در۲ دانشگاه دمشق و حلب شد و کتابخانه‌ای مربوط به کتب ایران و اسلام در مرکز رایزنی و کتابخانه‌ای مربوط به ایران‌شناسی در کتابخانه مرکزی دانشگاه دمشق دایر کرد. یکی از مهم‌ترین موفقیت‌های وی در آنجا مشخص کردن قبر ابونصر فارابی در باب الصغیر و شهاب‌الدین سهروردی در باب البرید بود. این استاد فرهیخته بیش از ۵۰ کتاب در زمینه تاریخ ایران و اسلام، دستور زبان فارسی و عربی و ادبیات عرب، تصحیح متون معتبر فارسی، طیف وسیعی از فرهنگ اسلامی و ایرانی، مطالعات فرقه‌شناسی، کلام اسلام و فرق و نحل به رشته تحریر درآورده است. محمدجواد مشکور در ۲۵ فروردین ۱۳۷۴ خورشیدی وفات یافت.[۵]
محتوا
کتاب روح‌القرآن در توحید و مکارم اخلاق انسان دارای چهار بخش است:
بخش اول: «نگاهی به تاریخ قرآن» شرح موجزی از تاریخ قرآن را دربردارد و از نام‌های قرآن، نزول قرآن، فهرست ترتیب سور برحسب نزول، قرآن در عهد رسول خدا، جمع قرآن در زمان ابوبکر، قرآن در زمان عمر، جمع آوری قرآن در زمان عثمان، انجمن جمع قرآن، نسخ قرآن عثمانی، فهرست ترتیب سوره‌های مصحف عثمانی، و معانی سور، اعراب و نقطه‌گذاری در قرآن، اصلاحات حجاج در کتابت قرآن و قراء سبعه، فواتح سور، رأی علمای اسلام درباره فواتح سور، آراء خاورشناسان در این باب، ناسخ و منسوخ، احکام قرآن و محکمات و مشتشابهات بحث می‌کند.[۶]
بخش دوم: «توحید و اخلاق در قرآن» است که مبحث توحید آن بیشتر مباحث کلامی است و به بررسی دلایل توحید می‌پردازد و مبحث اخلاق آن از روش قرآن در تعلیم مکارم اخلاق و نظر قرآن درباره بعض ملکات فاضله و رذایل اخلاقی سخن می‌گوید.[۷]
بخش سوم و اصلی کتاب که «روح القرآن» نام دارد، نخبه‌ای از آیات قرآن در زمینه‌های مختلف همراه با ترجمه‌ای شیواست و شباهت به جواهرالقرآن امام محمد غزالی دارد.[۸]
در بخش چهارم فهرست‌ها و تعلیقات، فهرست مندرجات و اعلام و اصطلاحات مقدمه و فهرست سوره‌ها و فهرست الفبایی مطالب ترجمه و در پیوست نهایی کتاب، وجه تسمیه تمامی سوره‌های قرآن در ۱۲ صفحه بیان گردیده است.[۹]
منابع
- ↑ معینی، محسن، «روح القرآن در توحید ومکارم اخلاق انسان»، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۹۳ش، ص۱۱۲۶.
- ↑ «کتاب روح القرآن»، ایران کتاب، بازدید: ۲۳ آذر ۱۴۰۳ش.
- ↑ «کتاب روح القرآن»، ایران کتاب، بازدید: ۲۳ آذر ۱۴۰۳ش.
- ↑ «درباره محمد جواد مشکور»، ایرنا، بازدید: ۲۳ آذر ۱۴۰۳ش.
- ↑ «درباره محمد جواد مشکور»، ایرنا، بازدید: ۲۳ آذر ۱۴۰۳ش.
- ↑ معینی، محسن، «روح القرآن در توحید ومکارم اخلاق انسان»، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۹۳ش، ص۱۱۲۶.
- ↑ معینی، محسن، «روح القرآن در توحید ومکارم اخلاق انسان»، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۹۳ش، ص۱۱۲۶.
- ↑ معینی، محسن، «روح القرآن در توحید ومکارم اخلاق انسان»، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۹۳ش، ص۱۱۲۶.
- ↑ معینی، محسن، «روح القرآن در توحید ومکارم اخلاق انسان»، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان و ناهید، ۱۳۹۳ش، ص۱۱۲۶.