حدیث پوشاندن امام حسن(ع) با پارچه زرد پس از تولد

از ویکی پاسخ
نسخهٔ تاریخ ‏۱۲ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۵۷ توسط A.ahmadi (بحث | مشارکت‌ها)
سؤال
بر اساس روایتی، امام حسن(ع) پس از تولد پیجیده شده در پارچه‌ای زرد به پیامبر(ص) داده شد و او از پیچیدن نوزاد با پارچه زرد نهی کرد. آیا این روایت صحیح است؟ آیا با عصمت حضرت فاطمه(س) سازگار است؟


پوشاندن امام حسن(ع) با پارچه زرد پس از تولد، مضمون دسته‌ای از روایات است که بر اساس آنها امام حسن(ع) پس از تولد، پیچیده به پارچه‌ای زرد تحویل پیامبر(ص) داده شد و او از این کار نهی کرد. این روایات از نظر سند ضعیف است و برخی از آنها از نظر محتوا نیز دارای اشکال است.

گذشته از ضعیف بودن سند روایات،‌ در هیچ کدام از آنها تصریح نشده که حضرت فاطمه(س) پارچه را به دور امام حسن(ع) پیچید؛ بنابراین با عصمت وی ناسازگاری ندارد.

حدیث در امالی صدوق

«لَمَّا وَلَدَتْ فَاطِمَةُ الْحَسَنَ قَالَتْ لِعَلِيٍّ(ع) سَمِّهِ فَقَالَ مَا كُنْتُ لِأَسْبِقَ بِاسْمِهِ رَسُولَ اللَّهِ(ص). فَجَاءَ رَسُولُ اللَّهِ فَأُخْرِجَ إِلَيْهِ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ. فَقَالَ: أَ لَمْ أَنْهَكُمْ أَنْ تَلُفُّوهُ فِي صَفْرَاءَ ثُمَّ رَمَى بِهَا وَ أَخَذَ خِرْقَةً بَيْضَاءَ فَلَفَّهُ فِيهَا...»[۱]

ضعف سند

این روایت را شیخ صدوق در کتاب الامالی از امام سجاد(ع) نقل کرده است. [۱] أحمد بن حسن قَطّان راوی نخست این حدیث، مذهب او مشخص نبوده و نامش در کتاب‌های اولیه رجال شیعه نیامده است.[۲] حسن بن علی سُکَّری، عباس بن بکار و حرب بن میمون نیز مجهول و ناشناخته هستند.[نیازمند منبع]بنابراین این حدیث از نظر سند ضعیف است.

این حدیث در کتاب علل الشرائع نیز با سه سند ذکر شده که سند یکی از آنها با سند کتاب الامالی صدوق یکی است.[۳] سند دو روایت دیگر نیز به دلیل وجود راویانی ناشناخته یا مهملی (توثیق یا تضعیف نشده)، مانند علی بن حکیم جحدری، ربیع بن عبدالله، اسحاق بن جعفر بن محمد و شعیب بن واقد ضعیف است.[نیازمند منبع]

حدیث پیچیده شدن امام حسن(ع) با پارچه زرد در کتاب معانی الاخبار با دو سند ذکر شده است.[۴] وجود راویانی ناشناخته مانند عباس بن بکار در این دو سند، باعث ضعیف بودن آن شده است.[نیازمند منبع]

این حدیث همچنین در کتاب عیون اخبار الرضا(ع) با سه سند آمده است.[۵] این روایات نیز، به دلیل وجود محمد بن علی بن شاه فقیه مروزی (مجهول)، ابومنصور احمد بن ابراهیم بن بکر خوری (مهمل) و داود بن سلیمان فرا (مهمل) قابل استناد نیستند.[نیازمند منبع]

حدیث در امالی طوسی

متن حدیث

«ِ...ِعَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ(ع)، قَالَ: حَدَّثَتْنِي أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَيْسٍ الْخَثْعَمِيَّةُّ... قَالَتْ: فَلَمَّا وَلَدَتِ الْحَسَنَ(ع) جَاءَ النَّبِيُّ(ص) فَقَالَ: يَا أَسْمَاءُ هَاتِي ابْنِي... فَدَفَعْتُهُ إِلَيْهِ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ، فَرَمَى بِهَا وَ قَالَ: أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُنَّ أَلَّا تَلُفُّوا الْمَوْلُودَ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ، وَ دَعَا بِخِرْقَةٍ بَيْضَاءَ فَلَفَّهُ فِيهَا...‏»

[۶]

ضعف سند و اشکال در محتوا

شیخ طوسی این حدیث را در کتاب الامالی ذکر کرده است.[۶] این روایت از نظر سند ضعیف است و از نظر محتوا نیز دارای اشکال است؛ زیرا اسماء بنت عمیس در زمان ولادت امام حسن(ع) و امام حسین(ع) با شوهرش جعفر بن طیار در حبشه بود.[نیازمند منبع]

حدیث در کفایة الاثر

متن حدیث

«...عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ(ع) عَنْ عَمَّتِهِ زَيْنَبَ بِنْتِ عَلِيٍّ(ع‏) عَنْ فَاطِمَةَ(س) قَالَتْ: كَانَ دَخَلَ إِلَيَّ رَسُولُ اللَّهِ(ص) عِنْدَ وِلَادَتِي الْحُسَيْنَ(ع)، فَنَاوَلْتُهُ إِيَّاهُ فِي خِرْقَةٍ صَفْرَاءَ فَرَمَى بِهَا وَ أَخَذَ خِرْقَةً بَيْضَاءَ وَ لَفَّهُ فِيهَا...»

[۷]

ضعف سند و تفاوت در محتوا

این روایت را علی بن محمد بن علی خزاز قمی از فقیهان و راویان شیعه (درگذشت حدود ۴۰۰ق)، در کتاب کفایة الاثر فی النص علی الائمة الاثنی عشر با دو سند آورده است.[۷] هر دو سند به دلیل وجود راویان مجهول در سلسله‌سند، ضعیف بوده و قابل اعتماد نیست.[نیازمند منبع]

در این روایت بر خلاف دیگر روایات مشابه به جای امام حسن(ع)، امام حسین(ع) ذکر شده است. همچنین به نهی پیامبر(ص) از پیچیدن پارچه زرد اشاره نشده است.[۷]

حکم فقهی پیچیدن نوزاد در پارچه زرد

هیچ کدام از فقیهان به حرام بودن پوشاندن نوزاد با پارچه زرد فتوا نداده‌اند.[نیازمند منبع] شیخ صدوق نیز، که این حدیث را در کتاب الامالی ذکر کرده، در کتاب من لا یحضره الفقیه، که کتاب فتوایی او است نیاورده است.[نیازمند منبع]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ابن بابویه، محمد، الامالی، مجلس ۲۸، ص۱۳۴، حدیث۳.
  2. خوئی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی جا، بی نا، ج۲، ص۸۶.
  3. ابن بابویه، محمد، علل الشرائع، ج۱، ص۱۳۷، باب ۱۱۶ باب العله آلتی من أجلها سمی الأکرمون علی الله تعالی محمدا و علیا و فاطمه و الحسن و الحسین صلوات الله علیهم، حدیث۵.
  4. ابن بابویه، محمد، معانی الاخبار، باب معانی أسماء محمد و علی و فاطمه و الحسن و الحسین و الأئمه، ص۵۷، حدیث۶.
  5. ابن بابویه، محمد، عیون اخبار الرضا، ج۲، ص۲۵، باب ۳۱ باب فیما جاء عن الرضا ع من الأخبار المجموعه، حدیث۵.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ طوسی، محمد، الأمالی، قم، دار الثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۳۶۷.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ خزاز رازی، علی، کفایه الأثر فی النصّ علی الأئمه الإثنی عشر، قم، بیدار، ۱۴۰۱ ق، باب ما جاء عن فاطمه صعن النبی صفی النصوص علی الأئمه الاثنی عشر، ص۱۹۳ و ص۱۹۷.