سند روایت ما عرفناک حق معرفتک

سؤال

آیا حدیث «ما عرفناک حق معرفتک و ما عبدناک حق عبادتک» مستند است؟

حدیث مذکور در برخی از کتاب‌های شیعه و نیز اهل سنت آمده‌است که فقط منسوب کرده‌اند به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم. ولی در هیچ‌یک از این کتاب‌ها سندی برای حدیث ذکر نکرده‌اند.

کتاب‌هایی که این حدیث را آوره اند عبارتند از:

الف: کتاب‌های شیعه: علامه مجلسی در بحار الانوار؛ ابن ابی جمهور احسائی در عوالی اللئالی؛ سید نعمه الله جزائری در نور البراهین؛ سید علی خان مدنی شیرازی در ریاض السالکین فی شرح صحیفه سید الساجدین.

ب: کتاب‌های اهل سنت: مناوی در فیض القدیر فی شرح الجامع الصغیر؛ تفسیر آلوسی ج۴.

لذا می‌توان گفت به چنددلیل این حدیث معتبر نمی‌باشد:

• حدیث سند ندارد.

• حدیث در کتاب‌های اصلی وتمام معتبر شیعه و سنی وجود ندارد.

• برخی در درستی این حدیث تشکیک کرده‌اند.