زیارت ائمه در روزهای هفته

از ویکی پاسخ
سؤال

زیاراتی که در مفاتیح با عنوان زیارت ائمه در روزهای هفته آمده، ازکدام معصوم نقل شده است؟


زیارت معصومین علیهم السلام در هر زمان و از هر مکانی مطلوب است لکن بعضی از زمانها و برخی از مکانها بر ثواب و اجر آن می‌افزاید و آن را دارای مزیتی بیشتر می‌کند به خصوص اگر زائر با زیارات مأثوره و رسیده از معصومین علیهم السلام آنها را زیارت کند لذا در منابع دینی زیارات مأثوره برای هر معصومی وجود دارد و نیز زیاراتی که در هر زمان و مکانی می‌توان آن را خواند و هم چنین زیاراتی که مخصوص ایام خاصی می‌باشد در کتب ادعیه و زیارات فراوان است که علماء و بزرگان دین آنها را جمع‌آوری کرده‌اند.

اما زیارات ایام هفته که در برخی از منابع برای معصومین ذکر شده از زیارات مأثوره نبوده و مستند نمی‌باشد این زیارات در بعضی از کتب زیارات بعد از روایتی ذکر شده که در آن شخصی به اسم صقر بن ابی دلف در سامرا خدمت امام هادی علیه السلام رسیده و از حضرت معنای حدیثی را که از پیامبر اکرم شنیده است، سؤال می‌کند او می‌گوید در زمانی که حضرت هادی در زندان متوکل به سر می‌برد خدمت حضرت رسیدم و عرض نمودم حدیثی به این مضمون که: «با روزها دشمنی نکنید که با شما دشمنی خواهد کرد» از پیامبر شنیده و معنای آن را نمی‌دانم حضرت هادی در پاسخ فرموده است: مراد از ایام ما هستیم مادامی که آسمان و زمین برپا است. آنگاه حضرت توضیح بیشتری می‌دهد و می‌فرماید روز شنبه اسم پیغمبر صلی الله علیه و آله و یکشنبه متعلق به امام علی و روز دوشنبه متعلق به امام حسن و امام حسین علیهما السلام می‌باشد و روز سه شنبه متعلق به امام سجاد علیه السلام و محمد بن علی و جعفر بن محمد است و روز چهارشنبه متعلق به امام موسی کاظم و امام جواد و من هست و روز پنجشنبه متعلق به فرزندم و روز جمعه متعلق به فرزند فرزندم می‌باشد.[۱]

این روایت که ایام هفته را بر معصومین علیهم السلام تقسیم کرده و هر روزی را متعلق به یک یا چند معصوم دانسته است به همین کیفیتی که ذکر شد در بسیاری از متون روائی آمده است و در ادامه آن مطلب دیگری وجود ندارد و زیارت به دنبال آن ذکر نشده ولی ارباب کتب ادعیه و زیارات، زیارت‌هایی را برای هر یکی از معصومین بعد از آوردن همین روایت آورده‌اند بدون آنکه سندی برای این زیارات ذکر نمایند.

ولی همانطوری که اشاره شد این زیارات مأثوره نیست زیرا در برخی از کتب ادعیه و زیارات مثل کامل الزیارات، المزار، مصباح الزائر، مصباح المتهجد و… اصلاً ذکری از این زیارتها به میان نیامده است و در برخی دیگر مثل «جمال الاسبوع» سید بن طاووس بدون سند آورده شده و لذا برخی‌ها تصریح کرده‌اند که چون این زیارت سند ندارد خوب است به قصد «رجا» خوانده شود.[۲] یعنی به امید ثواب و اینکه این زیارت برای خصوص این ایام از معصوم صادر شده خوانده شود.

البته از بین زیارات ایام هفته زیارت فاطمه زهرا سلام الله علیها در برخی از منابع با اندک اختلاف به‌طور مستند از محمد عریضی از امام محمد باقر علیه السلام روایت شده است.[۳]

و نیز زیارت پیغمبر صلی الله علیه و آله از معاویه بن وهب از امام صادق علیه السلام به‌طور مستند آمده است[۴] ولی با اندک تفاوت در برخی از تعبیرات آن، اما بقیه زیارات ایام هفته همان طوری که بدون سند می‌باشد از نظر عبارات نیز به گونه ای است که انسان نمی‌تواند بگوید چنین جملاتی از غیر معصوم صادر نمی‌شود مثل جملاتی که در آخر زیارت امام علی علیه السلام بعد از «هذا یوم الأحد» آمده است هم چنین جملاتی که در برخی زیارات بعد از «هذا یوم الاثنین» و «هذا یومکم و هو یوم الثلثاء» و «انا مولی لکم» آمده است و بالاخره در آخر برخی از این زیارات که زائر خود را مهمان حساب نموده و از او درخواستی می‌کند، عبارات به گونه ای نیست که انسان جزم پیدا کند به اینکه عبارت، عبارت غیرمعصوم نیست.


منابع

  1. ابن طاووس، السید علی بن موسی، جمال الأسبوع، چاپ اول، ۱۳۷۱ ش، بی نا. ص۳۵.
  2. مشکینی، میرزا علی، المصباح المنیر، قم، دفتر نشر الهادی، سوم، ۱۳۷۴. ص۶۳.
  3. علامه حلی، تذکره الفقهاء، ج۸، ص۴۵۲، قم، مؤسسه آل البیت، اول، ۱۴۱۷ و تهذیب الاحکام، ج۶، ص۱۰ و المزار، شیخ مفید، ص۱۷۸.
  4. وسائل الشیعه، ج۱۰، ص۲۶۶ و الحدائق الناظره، ج۸، ص۲۶۸ و ۵۳.