ترتیب سوره‌های قرآن توسط صحابه
آیا ترتیب سوره‌های قرآن توسط صحابه صورت گرفته است؟
بسیاری از مفسران و دانشمندان علوم قرآنی معتقدند، ترتیب سوره‌های قرآن به اجتهاد و نظر صحابه بوده است.
علامه طباطبایی نویسنده تفسیر المیزان، معتقد است ترتیب سوره‌ها توسط صحابه بود؛ زیرا عثمان خلیفه سوم، سوره برائت را بعد از سوره انفال قرار داد.[۱] همچنین مصحف‌های قرآن در ترتیب، با یکدیگر، اختلاف و مغایرت داشتند.[۱] روایت شده مصحف امام علی(ع) براساس نزول بوده و نخستین سوره آن، سوره علق و سپس سوره مدثر و … بوده است.[۱]
جلال‌الدین سیوطی از مفسران و عالمان اهل‌سنت نیز ترتیب سوره‌های قرآن را به اجتهاد صحابه دانسته و می‌گوید: «عموم علما معتقدند که ترتیب سوره‌ها به اجتهاد صحابه است».[۲]
در مقابل برخی معتقدند ترتیب سوره‌های قرآن، توقیفی است و پیامبر اسلام از طریق وحی، سوره‌ها را مرتب نموده و در ادامه نیز سوره‌ها بر همین اساس مرتب شدند.[۳]
سيد مرتضي علم الهدي، آیت‌الله خویی و دیگران معتقدند كه سوره‌هاي قرآن كريم به همين ترتيب كنوني در زمان حيات پيامبر و به دستور ایشان، مرتب شده است. این افراد بعيد می‌دانند پيامبر مسأله‌اي با این اهمیت، به حال خود رها كرده باشد، تا پس از ايشان، ديگران نظم و ترتيب دهند.[۴]
آیت‌الله خویی معتقد است، اجتهادی بودن ترتیب آیات و سوره‌ها توسط صحابه، امری اشتباه است و با قرآن، سنت، اجماع و عقل مخالف است؛ زیرا عظمت قرآن، اهمیت دادن پیامبر به حفظ و جمع آن و تلاش مسلمانان به توصیه‌ها با اجتهادی بودن ترتیب آیات و سوره‌ها به دست صحابه منافات دارد.[۵] قاضی ابوبکر باقلانی معتقد است مردم ترتیب آیات هر سوره به آنچه پیامبر فرموده بود، ثبت نمودند.