دین جدید در زمان ظهور امام زمان(عج)

سؤال

در دعای ندبه آمده: «کجاست آن ذخيره برای تجديد واجبات و سنت‌ها» و در روایت نیز بیان شده که امام زمان(عج) دین جدید خواهد آورد، مراد از دین جدید چیست؟

دین جدید آوردن توسط امام زمان(عج) در دوران ظهور مسئله‌ای است که برخی آن را از فرازی از دعای ندبه و نیز از برخی روایات برداشت نموده‌اند؛ در توضیح این موضوع بیان شده که مراد از تجدید غیر از آوردن دین جدید است، بلکه منظور احیای صیحیح و کامل سنت‌های دینی است نه اینکه دین نباشد و امام آن را به شکلی جدید بیاورند؛ درباره روایات موجود در این‌باره نیز باید گفت که این روایات دلالت به روش امام زمان(عج) در احیای حکومت دینی و بازگرداندن جامعه به سنت‌های اصیل اسلامی و نبوی است.

تجدید واجبات در دعای ندبه

فرازی از دعای ندبه چنین بیان می‌کند: «أیْنَ المُدَّخَرُ لِتجدیدِ الفَرائِضِ و السُّنَنِ؛ کجاست آن ذخيره برای تجديد واجبات و سنت‌ها» منظور از تجدد در واجبات و یا امر جدید، دین و آوردن کتاب جدیدی مانند آن‌چه پیامبر(ص) عرضه کرد، نیست؛ این معنا با خاتمیت دین اسلام و نبوت پیامبر و این که قرآن آخرین و کامل‌ترین کتاب الهی است سازگاری ندارد؛ درباره فراز دعای ندبه باید توجه داشت که تجدید کننده غیر از چیز جدید آورنده است، تجدید یعنی چیزی که بوده و او می‌آید به تمام و کمال آن را اجرا می‌کند نه اینکه دین جدید بیاورد، همچنان کسی که وضو داشته باشد و برای نماز بعد دوباره وضو بگیرد، می‌گویند تجدید وضو کرد نه اینکه وضویش باطل بوده و دوباره وضو گرفت. در مورد امام زمان(عج) نیز این گونه است که با آمدنش تمام معارف الهی را زنده می‌کند و جهان به گونه دیگر خواهد شد.

اما درباره دین جدید، مراد این است که تبیین جدید و تفسیر تازه از دین و قرآن ارائه می‌دهد، که با تفسیرهای موجود که با عقل‌های بشری و غیر معصوم ارائه شده، فرق خواهد داشت. پیرایه‌هایی که بر دین و احکام بسته‌ شده، زدوده خواهد شد؛ لذا ممکن است این تفسیر جدید با خواسته‌ها و امیال بعضی سازگاری نداشته باشد و باعث مخالفت آنها با امام زمان(عج) شود.

روش امام زمان(عج) در روایات

روایاتی در موضوع روش امام زمان(عج) بیان شده که می‌تواند به توضیح این مطلب اشاره کند؛

• «در روایت آمده که حضرت به مخالفین ۳ روز مهلت می‌دهد و اگر برنگشتند با آنها می‌جنگد».

• پیامبر(ص) فرمود: «قائم از فرزندان من است، شیوه و سنت او سنت من است و مردم را بر اساس دین و شریعت من برپای می‌دارد و به کتاب خداوند عمل می‌کند».

• امام علی(ع) فرمود: «(مهدی) شیوه عدالت را به شما نشان می‌دهد و احکام از بین رفته کتاب و سنت را زنده می‌سازد».

• در روایت دیگری نیز امام علی(ع) فرمود: «هنگامی که مردم هدایت را تحت الشعاع هوای نفس خود قرار دهند (مهدی) خواسته نفسانی را تحت الشعاع هدایت قرار می‌دهد و هنگامی که مردم قرآن را بر اساس رأی و خواسته‌های خود تفسیر کنند (مهدی) آراء و نظریات را پیرو قرآن قرار می‌دهد».

• امام باقر(ع) فرمود: «چون قائم ما قیام کند، راه‌های اصلی را توسعه می‌دهد و هر مسجدی را که مانع راه باشد ویران می‌سازد و هر پنجره را که به سوی راه‌های عمومی گشوده باشد و نیز هر گونه ایوان و آب‌ریزگاه و ناودانی را که به طرف راه‌های عمومی باشد می‌بندد».

• امام باقر(ع) فرمود: «او (مهدی) آنچه را پیش از او بوده است درهم ریزد آن گونه که رسول خدا(ص) امور جاهلیت را درهم ریخت مهدی(ع) اسلام را به گونه‌ای تازه و جدید می‌آغازد». در متن عربی این حدیث کلمه «یستأنف» به کار رفته که می‌رساند حضرت اسلام را زنده می‌کند، نه این که دین جدید ارائه می‌دهد.

پس مراد این است که اسلام و قرآن آن چنان‌که در واقع بود عرضه می‌شود و مطابق سنت پیامبر(ص) رفتار می‌شود، نه این که دین جدید و قرآن جدید آورده شود چون با خاتمیت دین پیامبر سازگاری ندارد. همچنین روشن می‌شود که علمای دین به فراخور قدرتی که دارند دین را بر جامعه ارائه می‌دهند و از تحریف آن جلوگیری می‌کنند و اگر این کار علما نباشد، کل دین از بین می‌رود و این عمل است که زمینه‌ساز ظهور امام(ع) می‌گردد.