استغفار برای دیگران
آیا پیامبر(ص) در قرآن برای دیگران استغفار کرده است؟
استغفار پیامبر(ص) برای دیگران در چند آیه قرآن به صراحت آمده است. خداوند به پیامبر(ص) سفارش می‌کند برای دیگران از جمله مؤمنان و گناهکاران استغفار و طلب بخشش کند. در قرآن، استغفار پیامبران برای خانواده و دیگران آمده است.
استغفار پیامبر(ص) برای دیگران در قرآن
خداوند در قرآن به حضرت محمد(ص) سفارش می‌کند برای دیگران استغفار کند:﴿اسْتَغْفِرْ لَهُمُ اللَّهَ ۚ؛ برايشان آمرزش بخواه﴾(نور:۶۲) و برای مؤمنان[۱] و برای گنهکاران نیز.[۲] و برای زنان مؤمنی که برای بیعت می‌آیند.[۳]
در جای دیگر قرآن از بی فایده بودن استغفار پیامبر(ص) برای منافقان سخن می‌کند.[۴] چون آنان خود به استغفار باوری ندارند.[۵] اما اگر همانان توبه کنند و پیامبر برایشان استغفار کنند خداوند آنان را می‌بخشد.[۶] زمانی که پیامبر برای دیگران استغفار کند و خود آنان هم از خداوند استغفار کنند، یقینا گناهان آنان بخشیده می‌شود.[۷]
مفسران استغفار پیامبر(ص) برای دیگران را کامل کردن شفقت و مهربانی پیامبر(ص) نسبت به مسلمانان می دانند.[۸] شیخ طوسی استغفار رسول اکرم(ص) برای مردمان را به معنی دعا و لطفی در حق آنان دانسته است که مغفرت و بخشایش خداوند را در پی خواهد داشت.[۹] مفسران شیعه این آیات را مؤید موضوع شفاعت می‌دانند.[۱۰]
در قرآن دعای پیامبر در حق توبه‌کنندگان هم آمده است.[۱۱]
استغفار پیامبران برای دیگران
پیامبران برای دیگران و اطرافیان خود طلب استغفار از خداوند کردند. حضرت ابراهیم(ع) برای پدر\عمو خود از خداوند طلب بخشش کرد.[۱۲] و در جای دیگر حضرت ابراهیم برای پدر و مادر خویش و جمیع مؤمنان استغفار می‌کند.[۱۳] استغفار حضرت موسی(ع) برای برادرش[۱۴] و عده‌ای از بنی اسرائیل[۱۵]، استغفار حضرت نوح(ع) برای فرزندش که از سوی خداوند اجابت نشد،[۱۶] و دعای مغفرتش برای پدر و مادر خویش و زنان و مردان مؤمن،[۱۷] استغفار حضرت یعقوب(ع) برای فرزندانش[۱۸] از موارد استغفار پیامبران برای دیگران است.
استغفار فرشتگان برای مؤمنان
استغفار فرشتگان برای بندگان در دو جای قرآن آمده است یک جا تنها از استغفار فرشتگان برای اهل ایمان سخن گفته شده است[۱۹] و در جای دیگر گفته شده است فرشتگان برای تمامی ساکنان زمین استغفار می‌گویند.[۲۰]
استغفار مؤمنان برای یکدیگر
در قرآن تابعین برای یکدیگر دعا می‌کنند و طلب استغفار دارند.[۲۱] این آیه عمومیت دارد و شامل همه مسلمانان می‌شود.[۲۲] در روایات هم استغفار مؤمنان برای یکدیگر آمده است. امام علی(ع) برای دیگران استفغار می‌کرد.[۲۳]
منابع
- ↑ آیه ۱۹ سوره محمد
- ↑ آیه ۱۵۹ سوره آل عمران
- ↑ آیه ۱۲ سوره ممتحنه
- ↑ آیه ۸۰ و ۱۱۳ سوره توبه، آیه ۵و ۶ سوره منافقون،
- ↑ آیه ۱۱ سوره فتح
- ↑ آیه ۶۰ سوره نساء
- ↑ آیه ۶۴ سوره نساء
- ↑ طبرسی، ترجمه تفسیر جوامع الجامع، ج۱، ص۵۶۰
- ↑ دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ص۶۷۹
- ↑ اخلاق فاضل، فاضل لنكرانى، محمد، ج۱، ص۲۵۹
- ↑ آیه ۱۰۳ سوره توبه
- ↑ آیه ۴ سوره ممتحنه، آیه ۸۶ سوره شعراء، آیه ۴۷ سوره مریم.
- ↑ آیه ۴۱ سوره ابراهیم، آیه ۵ سوره ممتحنه
- ↑ آیه ۱۵۱ سوره اعراف
- ↑ آیه ۱۵۵ سوره اعراف
- ↑ آیات ۴۵ تا ۴۷ سوره هود
- ↑ آیه ۲۸ سوره نوح
- ↑ آیه ۹۷ و ۹۸ سوره یوسف
- ↑ آیه ۷ سوره غافر
- ↑ آیه ۵ سوره شوری
- ↑ آیه ۱۰ سوره حشر
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، ج۲۳، ص: ۵۲۲
- ↑ خطبه ۱۹۷ نهج البلاغه، به نقل از مقاله استغفار در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ص۶۷۹