حیدر
حَیْدَرَة یا حِیْدَر، لقب امام علی(ع)[۱] و به معنای شیر است.[۲] بر اساس روایات[۳] و نقل‌های تاریخی،[۴] حیدره نامی بوده که فاطمه بنت اسد، مادر امام علی(ع)، برای او انتخاب کرده است. امام علی(ع) در جنگ خیبر هنگام مواجهه با مرحب، رجزی خواند و در آن خودش را کسی معرفی کرد که مادرش او را حیدرة نامیده است.[۵]
او در خطبه‌ای که در کوفه و پس از جنگ نهروان ایراد کرد، پس از ذکر نام‌هایش در انجیل، توارت و زبور، نامی که مادرش برایش گذاشته را، حیدره دانست.[۶] بر اساس برخی روایات، نام او در انجیل به صورت «هیدرا» آمده، که همان حیدر شمرده شده است.[۷]
گاهی لقب حیدر برای امام علی(ع) همراه با کَرّار و به صورت «حیدر کرار» استفاده می‌شود و به معنای «شیری که پیوسته حمله می‌کند» دانسته شده است.[۸] بر اساس روایاتی، پیامبر(ص) در جنگ خیبر به امام علی(ع) لقب «کَرّار» را داد.[۹]
| رجز امام علی(ع) در جنگ با مرحب | ||
| اَنَا الَّذی سَمَّتْنی اُمّی حَيْدَرَة | لَيْثٌ لِغاباتٍ شَديدٌ قَسْوَرَة[۱۰] | |
| من همانم که مادرم مرا حیدر نامید شیر بیشه‌ها هستم که خشمش شدید است | ||
منابع
- ↑ صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد(ص)، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ج۱ ص۹۹؛ اربلی، علی، کشف الغمه فی معرفه الأئمه، تبریز، چاپ اول، ۱۳۸۱ق، ج۱، ص۶۵.
- ↑ الجوهری الفارابی، ابی نصر اسماعیل، الصحاح، بیروت، دارالاحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق، ج۲ ص۵۴۳؛ صاحب بن عباد، اسماعیل، المحیط فی اللغه، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۳۶.
- ↑ شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹؛ شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹.
- ↑ شیخ مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۷.
- ↑ شیخ مفید، محمد، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۲۷.
- ↑ شیخ صدوق، محمد، معانی الأخبار، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۴۰۳ق، ص۵۹.
- ↑ شیخ حر عاملی، محمد، إثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۵ ق، ج۳؛ ص۱۱۳.
- ↑ طسوجی تبریزی، عبداللطیف، هزار و یکی شب الف لیلة و لیلة، تهران، دنیای کتاب، بی‌تا، ج۵، ص۵۰۹.
- ↑ ابن شعبه حرانی، محمدحسن، تحف العقول، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، جماعة المدرسین قم، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۴۶۰.
- ↑ شیخ، مفید، محمد، ترجمه ارشاد شیخ مفید، سیره ائمه اطهار، قم، سرور، ۱۳۸۸ش، ص۱۱۴.