مراد از ضعیف بودن بنده در دعای کمیل: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''دعای کمیل'''، نیایش [[امام علی(ع)]] است که با خواندن آن می‌توان به مفهوم عشق و [[عرفان]] پی برد. در جمله «أَنَا عَبْدُکَ الضَّعِیفُ» امام می‌فرماید: من بنده ضعیف و ناتوان تو هستم. منظور از ضعیف بودن انسان در این جمله را  شاید بتوان گفت این کلام امام علی(ع) اشاره به آیه {{قرآن|وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا|سوره=نساء |آیه=۲۸|ترجمه=انسان ضعیف خلق شده‌ است}} دارد. انسان ضعیف است زیرا [[قوای شهوانی]] را که خداوند در او قرار داده‌ است، همیشه با خواسته‌های او در ستیز و کشمکش است و او را به سوی آنها برمی‌انگیزد و خداوند با قرار دادن [[ازدواج]] از شدت شهوت او کاسته و تحمل سختی آن را، آسان کرده‌ است.<ref>علامه طباطبائی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه صالحی کرمانی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی، ج۴، ص۴۳۳.</ref>
تعبیر «أَنَا عَبْدُکَ الضَّعِیفُ» در دعای کمیل توسط امام علی(ع)‌ را در اشاره به آیه {{قرآن|وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا|سوره=نساء |آیه=۲۸|ترجمه=انسان ضعیف خلق شده‌ است}} دانسته‌اند. انسان ضعیف است زیرا [[قوای شهوانی]] را که خداوند در او قرار داده‌ است، همیشه با خواسته‌های او در ستیز و کشمکش است.<ref>علامه طباطبائی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه صالحی کرمانی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی، ج۴، ص۴۳۳.</ref> امام علی(ع) در این دعا مراتب ناتوانی خود را در کنار [[مقام بندگی]] ابراز می‌کند: {{متن عربی|أَنَا عَبْدُکَ}}. این مقام بندگی، مرتبه‌ای است بزرگ که کسی به آن مقام نمی‌رسد مگر آن که دارای [[قلب سلیم]] باشد و خود را در هر حال در مرتبه رضا و تسلیم قرار دهد.


اما موضوع جالب توجه در این دعا این است که امام علی(ع) در عین حال که مراتب ضعف و ناتوانی خود را ابراز می‌کند، [[مقام بندگی]] {{متن عربی|أَنَا عَبْدُکَ}} خود را نیز به پیشگاه پروردگار عرضه می‌دارد و این مقام بندگی، مرتبه‌ای است بزرگ که کسی به آن مقام نمی‌رسد مگر آن که دارای [[قلب سلیم]] باشد و خود را در هر حال در مرتبه رضا و تسلیم قرار دهد. بنابر این علی(ع) است که می‌تواند در پیشگاه خدا بگوید: {{متن عربی|أَنَا عَبْدُکَ الضَّعِیفُ}} نه اینکه به ادعا گفته شود در حالی که شرایط بندگی به جا آورده نشده است.
مقصود از ضعیف بودن انسان، این است او در مقابل خواهش‌های نفسانی و شهوات، ضعیف و ناتوان است. و امام(ع) در این فراز از [[دعای کمیل]] با اظهار به [[مقام عبودیت]] و با اطمینان به مرتبه بندگی خود، ابراز ضعف و ناتوانی کرده و شدت نیازمندی خود به خداوند را اشاره کرده‌ است.


[[امام سجاد(ع)]] در [[دعای ابو حمزه ثمالی]] می‌فرماید: {{متن عربی|اِلي مَنْ يذْهَبُ الْعَبْدُ اِلاّ اِلي مَوْلاهُ|ترجمه=کجا برود بنده غیر از در خانه آقای خود.}} سپس امام(ع) بلافاصله متوجه این امر شده که شاید در مقام بندگی قصوری حاصل شده باشد، به دنبال گفتارش می‌فرماید: {{متن عربی|وَ اِلي مَنْ يلْتَجِئُ الْمَخْلوُِ اِلاّ اِلي خالِقِهِ|ترجمه=و به کجا پناه برد مخلوق، جز به درگاه خالق خود.}} اشاره به این است که خدایا اگر شایستگی مقام بندگی در من نیست و حق بندگی را بجای نیاوردم و مرا به بندگی خود، نپذیری! پس من از مخلوق و آفریدگان تو خارج نیستم.<ref>زمردیان، احمد، علی(ع) و کمیل، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم، ۱۳۶۱ش، ص۲۷۵.</ref>
[[امام سجاد(ع)]] در [[دعای ابو حمزه ثمالی]] می‌فرماید: {{متن عربی|اِلي مَنْ يذْهَبُ الْعَبْدُ اِلاّ اِلي مَوْلاهُ|ترجمه=کجا برود بنده غیر از در خانه آقای خود.}} سپس امام(ع) بلافاصله متوجه این امر شده که شاید در مقام بندگی قصوری حاصل شده باشد، به دنبال گفتارش می‌فرماید: {{متن عربی|وَ اِلي مَنْ يلْتَجِئُ الْمَخْلوُِق اِلاّ اِلي خالِقِهِ|ترجمه=و به کجا پناه برد مخلوق، جز به درگاه خالق خود}}<ref>طوسى، محمد بن الحسن‏، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت، مؤسسة فقه الشيعة، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۹۰.</ref>
 
بنابر این مراد از ضعیف بودن انسان، این است او در مقابل خواهش‌های نفسانی و شهوات، ضعیف و ناتوان است. و امام(ع) در این فراز از [[دعای کمیل]] با اظهار به [[مقام عبودیت]] و با اطمینان به مرتبه بندگی خود، ابراز ضعف و ناتوانی کرده و شدت نیازمندی خود به خداوند را در ادامه آن و بیان حالت مسکین و ... اشاره کرده‌ است.
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
 
== معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر ==
* نفحات اللیل در شرح دعای کمیل، محمد رضا کلباسی.
 
* علی(ع) و کمیل شرحی بر دعای کمیل، احمد زمردیان.
{{پایان مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۶ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۵

سؤال

امام علی(ع) در دعای کمیل می‌فرماید: «أَنَا عَبْدُکَ الضَّعِیفُ» منظور از ضعیف بودن چیست؟ آیا منظور این است که انسان ضعیف‌النفس است و اگر گناهی انجام دهد خدا چون می‌داند او ضعیف است، او را می‌بخشد؟

تعبیر «أَنَا عَبْدُکَ الضَّعِیفُ» در دعای کمیل توسط امام علی(ع)‌ را در اشاره به آیه ﴿وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا؛ انسان ضعیف خلق شده‌ است(نساء:۲۸) دانسته‌اند. انسان ضعیف است زیرا قوای شهوانی را که خداوند در او قرار داده‌ است، همیشه با خواسته‌های او در ستیز و کشمکش است.[۱] امام علی(ع) در این دعا مراتب ناتوانی خود را در کنار مقام بندگی ابراز می‌کند: «أَنَا عَبْدُکَ». این مقام بندگی، مرتبه‌ای است بزرگ که کسی به آن مقام نمی‌رسد مگر آن که دارای قلب سلیم باشد و خود را در هر حال در مرتبه رضا و تسلیم قرار دهد.

مقصود از ضعیف بودن انسان، این است او در مقابل خواهش‌های نفسانی و شهوات، ضعیف و ناتوان است. و امام(ع) در این فراز از دعای کمیل با اظهار به مقام عبودیت و با اطمینان به مرتبه بندگی خود، ابراز ضعف و ناتوانی کرده و شدت نیازمندی خود به خداوند را اشاره کرده‌ است.

امام سجاد(ع) در دعای ابو حمزه ثمالی می‌فرماید: «اِلي مَنْ يذْهَبُ الْعَبْدُ اِلاّ اِلي مَوْلاهُ؛ کجا برود بنده غیر از در خانه آقای خود.» سپس امام(ع) بلافاصله متوجه این امر شده که شاید در مقام بندگی قصوری حاصل شده باشد، به دنبال گفتارش می‌فرماید: «وَ اِلي مَنْ يلْتَجِئُ الْمَخْلوُِق اِلاّ اِلي خالِقِهِ؛ و به کجا پناه برد مخلوق، جز به درگاه خالق خود»[۲]

منابع

  1. علامه طباطبائی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه صالحی کرمانی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی، ج۴، ص۴۳۳.
  2. طوسى، محمد بن الحسن‏، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت، مؤسسة فقه الشيعة، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۹۰.