جایگاه امام جماعت در رساله حقوق

سؤال

جایگاه و حقوق امام جماعت در رساله حقوق امام سجاد(ع) چیست؟

امام سجاد (ع) در رساله حقوق، امام جماعت را واسطه بین مأموم (افراد اقتدا کننده) و خداوند می‌داند. از نگاه امام سجاد(ع)، امام جماعت از طرف مأموم با خداوند سخن می‌کند. او برای امام جماعت، دعا می‌کند و معتقد است اگر در نماز نقصی باشد، او مقصر است و مأموم شریک این تقصیر نیست. امام جماعت سپر دیگران است و نماز آن‌ها در پناه نماز او است، از این جهت امام حقی بر گردن اقتدا کنندگان دارد و باید از او تشکر کرد.

متن روایت

« وَ أَمَّا حَقُّ إِمَامِكَ فِي صَلَاتِكَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ قَدْ تَقَلَّدَ السِّفَارَةَ فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اللَّهِ وَ الْوِفَادَةَ إِلَى رَبِّكَ وَ تَكَلَّمَ عَنْكَ وَ لَمْ تَتَكَلَّمْ عَنْهُ وَ دَعَا لَكَ وَ لَمْ تَدْعُ لَهُ وَ طَلَبَ فِيكَ وَ لَمْ تَطْلُبْ فِيهِ وَ كَفَاكَ هَمَّ الْمُقَامِ بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَ الْمَسْأَلَةِ لَهُ فِيكَ وَ لَمْ تَكْفِهِ ذَلِكَ فَإِنْ كَانَ فِي شَيْ‏ءٍ مِنْ ذَلِكَ تَقْصِيرٌ كَانَ بِهِ دُونَكَ وَ إِنْ كَانَ آثِماً لَمْ تَكُنْ شَرِيكَهُ فِيهِ وَ لَمْ‏يَكُنْ لَكَ عَلَيْهِ فَضْلٌ فَوَقَى نَفْسَكَ بِنَفْسِهِ وَ وَقَى صَلَاتَكَ بِصَلَاتِهِ فَتَشْكُرُ لَهُ عَلَى ذَلِكَ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ

اما حق کسی که امام تو در نمازت می‌باشد؛ پس باید بدانی که او سفارت بین تو و خدایت را به عهده گرفته است و در میهمانی‌ای که میزبان آن خداونـد می‌باشد؛ او از طرف تو سخن می‌گوید و تو از طرف او سخن نمی‌گوئی و او برای تو دعا می‌کند و تو برای او دعا نمی‌کنی و او برای تو می‌خواهد و تو برای او نمی‌خواهی و اوست کـه کفایت می‌کند ترا در این حضور در برابر خداوند و تو او را کفایت نمی‌کنی . حال اگر در انجام این اعمال تقصیری باشد؛ او مقصر است نه تو و اگـر مرتکب گناهی شود تو شریک او حساب نمی‌شوی و تو را بر او فضل و برتری نخواهد بود . وچون حفظ می‌کنی خودت را در پناه او و حفظ می‌کنی نمازت را در پناه نماز او پس او را سپاسگزار باش ؛و به خاطر خدمتی که برای تو انجام می‌دهد از او تشکر کن؛ و قوتی نیست مگر به خداوند متعال .

»

مطالعه بیشتر

• شرح رساله الحقوق امام سجاد، علی محمد حیدری نراقی، ص۳۶۲.
• شرح رساله الحقوق امام سجاد، السید علی القبانجی، ص۱۷۰.