اعتبار کتب اربعه شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| شاخه اصلی = حدیث | | شاخه اصلی = حدیث | ||
|شاخه فرعی۱ = منبع‌شناسی | |شاخه فرعی۱ = منبع‌شناسی | ||
|شاخه فرعی۲ = | |شاخه فرعی۲ = کتاب‌شناسی | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
نسخهٔ ۸ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۲۶
کتب اربعه، کافی، تهذیب، استبصار، و من لایحضره الفقیه که از معتبرترین کتب احادیث شیعه است، علت این اعتبار در نزد علمای شیعه چیست؟
اعتبارسنجی کتاب‌های حدیثی در نزد علمای شیعه بر پایه معیارهایی بوده است. اولین مسئله اتصال روایات در این کتاب‌ها به امامان معصوم بوده است. اولین کسی که در زمان پیامبر اسلام(ص) گفته‌های ایشان را جمع‌آوری نمود امام علی(ع) در کتابی به نام «الصحیفه الجامعه» بود و هم‌چنین افرادی چون ابورافع، سلمان و ابوذر دارای کتاب‌هایی بودند.[۱] ولی چون در زمان خلفا تا زمان عمربن عبدالعزیز نقل حدیث ممنوع شد و احادیث را از بین می‌بردند[۲] کتاب‌های مذکور در دسترس مردم قرار نگرفت.
در زمان عمربن عبدالعزیز، شاگردان امام صادق(ع) احادیث زیادی را جمع‌آوری نمودند که در مجموعه چهارصد کتاب به نام «الاصول» گردآوری شده[۳] بود. «محمدبن مسلم» کتابی به نام «اربعماه» چهارصد مسئله و «جابربن یزید جعفی» هشت کتاب[۴] و آبان بن تغلب سی هزار حدیث نقل نموده‌اند، بعدها در زمان امام رضا(ع) احادیث جدید در «جوامع» تهیه شد. در اوائل قرن چهارم، عدّه‌ای از بزرگان شیعه از احادیث موجود در این اصول و جوامع، کتب اربعه یاد شده و «مدینه العلم» ابی جعفر صدوق را، تألیف کردند.[۵]
از نظر علمای شیعه، روایات به چهار دسته تقسیم می‌شوند: ۱ـ صحیح و عالی‌السند، که عبارت است از روایتی که تمام راوی‌های آن شیعه و عادل بوده و سند آن به یکی از ائمه متصل باشد. ۲ـ حسن، که سند متصل است ولی همه یا بعضی راوی‌ها ممدوحند. ۳ـ موثق، که در سند غیر امامی ثقه باشد. ۴ـ ضعیف آن است که یکی از شرائط قبلی را دارا نباشد بلکه فاسق، کذّاب یا مجهول‌الحال در سند باشد.[۶]
کتب اربعه «الکافی محمد بن یعقوب کلینی، من لا یحضره الفقیه، تهذیب الاحکام و الاستبصار شیخ طوسی، از قدیمی‌ترین و اولین کتاب‌های روایی موضوع‌بندی و دارای باب و فصل‌بندی هستند؛ علت اصلی اعتبار آن‌ها این است که از اصول اربعمأه بوده و ائمه(ع) از جمله امام رضا(ع) آن اصول را دیده، گرفته شده و عین روایات به صورت دسته‌بندی شده و با ذکر سند در کتب اربعه منعکس شده‌اند.
امتیاز دیگر کتب اربعه این است که غالب روایات آن دارای سند صحیح یا لااقل ممدوح و موثق هستند؛ برخی اخباریون تمام آن را صحیح می‌دانند. در این کتاب‌ها تمام راویان یا عادل و امامی‌اند، یا بعضی از راویان آن موثق یا ممدوح هستند. شیخ صدوق در آغاز کتاب «من لا یحضره الفقیه» می‌فرماید: بینی و بین‌الله روایاتی را در اینجا نقل می‌کنم که بدان‌ها عمل می‌کنم.[۷]
مطالعه بیشتر
- علم الحدیث، دکتر سید رضا مؤدب.
- آشنایی با حدیث، مهریزی.
- درسنامه علم حدیث، علی نصیری.
منابع
- ↑ عاملی، حر، وسائل الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ چهارم، ۱۳۹۱، ج۱.
- ↑ طباطبایی، سید محمد حسین، شیعه در اسلام، قم، دارالتبلیغ اسلامی، ۱۳۴۸ش، ص۱۱، پاورقی.
- ↑ وسائل الشیعه (پیشین).
- ↑ پیشوایی، مهدی، سیره پیشوایان، قم، مؤسسه اما صادق(ع)، چاپ دوم، ۱۳۷۴، ص۳۳۲–۳۳۳.
- ↑ وسائل الشیعه (پیشین) ج۱، ص۵ به بعد (مقدمه).
- ↑ حسن زین الدین، معالم الدین، قم، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، چاپ افست، ص۲۱۶–۲۱۷.
- ↑ ابی‌جعفر الصدوق، من لایحضره الفقیه، بیروت، دارالاضواء، چاپ دوّم، ۱۴۱۳، ج۹۰.