دعا کردن پیامبر(ص) برای شترچران و چوپان

سؤال

آیا این روایت صحیح است که امام سجاد «ع» فرمود: «رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در حق چوپانی که به او شیر نداد، فرمود: خدایا مالش را زیاد کن و به چوپانی که به حضرت شیر داد، فرمود: خدایا به اندازه کفاف به او ثروت ده» ؟

دعا کردن پیامبر(ص) برای شترچران و چوپان

اطلاعات حدیث
موضوع	روزی
به نقل از	امام سجاد(ع)
راویان
دیگر راویان	ابراهیم بن محمد نَوْفَلی، یعقوب بن یزید، احمد بن محمد بن خالد
سند
اعتبار سند	ضعیف
منابع شیعه	کافی
توضیحات	مرفوعه

دعا کردن پیامبر(ص) برای شترچران و چوپان، مضمون روایتی در کتاب کافی که از نظر سند ضعیف شمرده شده است. بر اساس این حدیث، پیامبر(ص) برای شترچرانی که به او و اصحابش شیر نداد دعا کرد خدا مال او را زیاد کند و برای چوپانی که به او شیر داد دعا کرد خدا روزی در حد نیاز به او بدهد. وقتی مورد سؤال اصحابش قرار گرفت توضیح داد رزقی که به اندازه نیاز باشد بهتر است از اینکه زیاد باشد و انسان را مشغول کند.

دلیل ضعف سند روایت، مرفوعه بودن آن و وجود راوی ناشناخته در سلسه‌سند است.

متن و ترجمه

«عِدَّه مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مُحَمَّدٍ النَّوْفَلِیِّ رَفَعَهُ إِلَی عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ قَالَ: «مَرَّ رَسُولُ اللَّهِ صبِرَاعِی إِبِلٍ فَبَعَثَ یَسْتَسْقِیهِ فَقَالَ أَمَّا مَا فِی ضُرُوعِهَا فَصَبُوحُ الْحَیِ وَ أَمَّا مَا فِی آنِیَتِنَا فَغَبُوقُهُمْ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ اللَّهُمَّ أَکْثِرْ مَالَهُ وَ وُلْدَهُ ثُمَّ مَرَّ بِرَاعِی غَنَمٍ فَبَعَثَ إِلَیْهِ یَسْتَسْقِیهِ فَحَلَبَ لَهُ مَا فِی ضُرُوعِهَا وَ أَکْفَأَ مَا فِی إِنَائِهِ فِی إِنَاءِ رَسُولِ اللَّهِ صوَ بَعَثَ إِلَیْهِ بِشَاه وَ قَالَ هَذَا مَا عِنْدَنَا وَ إِنْ أَحْبَبْتَ أَنْ نَزِیدَکَ زِدْنَاکَ قَالَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ اللَّهُمَّ ارْزُقْهُ الْکَفَافَ فَقَالَ لَهُ بَعْضُ أَصْحَابِهِ یَا رَسُولَ اللَّهِ دَعَوْتَ لِلَّذِی رَدَّکَ بِدُعَاءٍ عَامَّتُنَا نُحِبُّهُ وَ دَعَوْتَ لِلَّذِی أَسْعَفَکَ بِحَاجَتِکَ بِدُعَاءٍ کُلُّنَا نَکْرَهُهُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صإِنَّ مَا قَلَّ وَ کَفَی خَیْرٌ مِمَّا کَثُرَ وَ أَلْهَی اللَّهُمَّ ارْزُقْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ الْکَفَاف».

‏

« امام سجاد(ع): رسول خدا(ص) از شترچرانی گذشت و کسی را فرستاد تا مقداری شیر از او بگیرد، شترچران به او گفت: «شیرهایی که در پستان شتران است صبحانه قبیله است و آنها که در ظرف‌ها است برای شب است.»

پیامبر(ص) فرمود: «خدایا مال و فرزندان آنها را زیاد گردان.» از آنجا گذشتند و به چوپانِ گوسفندان دیگری رسیدند. پیامبر شخصی را فرستاد تا شیر بیاورد. او رفت و از چوپان شیر خواست. او گوسفندان را دوشید و شیرها را در ظرف رسول خدا(ص) خالی کرد. چوپان شیر را همراه یک گوسفند برای پیامبر فرستاد و گفت: «اینها که در نزد ما بود فرستادیم، اگر می‌خواهید باز هم می‌فرستیم.» رسول خدا(ص) فرمود: «خدایا او را روزی در حد احتیاج عطا کن.»

یکی از اصحاب گفت: «یا رسول الله! آنکه خواسته ما را اجابت نکرد، چنان دعا کردی؛ ولی کسی که خواسته ما را اجابت کرد چنین دعا می‌کنی!» پیامبر فرمود: «رزقی که به اندازه کفاف باشد بهتر است از اینکه زیاد باشد و آدمی را مشغول کند. خدایا روزی محمد و آلش را به اندازه احتیاج قرار بده.» »

بررسی سند

حدیث دعا کردن پیامبر(ص) برای شترچران و چوپان، در کتاب کافی از امام سجاد(ع) نقل شده است. ابراهیم بن محمد نوفلی یکی از راویان سلسله‌سند، در کتاب‌های رجالی تأیید یا رد نشده است. همچنین این روایت مرفوعه است و چند راوی آن ذکر نشده‌اند؛ بنابراین این حدیث را از نظر سند ضعیف شمرده‌اند.