فهرست ترجمه‌های صحیفه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱۸: خط ۱۱۸:
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = حدیث
  | شاخه اصلی = حدیث
  | شاخه فرعی۱ = منبع‌شناسی
  | شاخه فرعی۱ = دعا
  | شاخه فرعی۲ = کتاب‌شناسی
  | شاخه فرعی۲ =  
  | شاخه فرعی۳ =  
  | شاخه فرعی۳ =  
}}
}}

نسخهٔ ‏۵ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۴۸

سؤال

ترجمه‌هایی که تا به حال از صحیفه سجادیه شده است، کدامند؟

كتاب صحيفه سجاديه مجموعه دعاهای امام سجاد(ع) می‌باشد. نظر به اهميت والايي كه صحیفه سجادیه پيش علما و بزرگان داشته است تاكنون ترجمه‎‌هاي متعددي از آن به عمل آمده است.

صحیفه سجادیه بارها به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسوی، ترکی، روسی، اردو و ... ترجمه و چاپ شده است.

ترجمه‌های فارسی صحیفه سجادیه

  1. ترجمه‌ ابراهیم ظهرابی جمکرانی، با عنوان سجاده عشق: این ترجمه منظوم است و توسط انتشارات مشهور در سال ۱۳۸۵ش، در ۱۱۰ صفحه منتشر شده است.
  2. ترجمه ابوالحسن شعرانی: صحیفه سجادیه امام علی بن الحسین(ع)، با ترجمه ابوالحسن شعرانی، کتابی است یک جلدی به زبان فارسی و عربی با موضوع ادعیه و زیارات. علامه شعرانی در این اثر، به ترجمه و شرح صحیفه امام سجاد(ع) پرداخته که مجموعه دعاهای وارده از ایشان است. ابوالحسن شعرانی، مقدمه‌ای با قلم زیبا بر کتاب نوشته و در آن به‌طور مفصل درباره دعا و مسائل مربوط به آن توضیح داده است.[۱]
  3. ترجمه أحمد بن محمد حسين كاتب سپهر خراساني (۱۳۱۸- ۱۴۱۷ ه).[۲]
  4. ترجمه احمد سجادی: صحیفه سجادیه را با روایت ابن شکیب به فارسی ترجمه کرده است.[۳]
  5. ترجمه احمد فهری زنجانی از اعلام تفسیری قرن چهاردهم قمری. ‏[۴]
  6. ترجمه أسد اللّه مبشري (۱۳۳۷- ۱۴۱۰ ه.ق)[۵]
  7. ترجمه آقا حسين بن جمال الدّين محمّد خوانسارى‏[۶]
  8. ترجمه آقاهادی مازندرانی معروف به مترجم(متوفای قرن۱۲ق): او را مترجم گويند به سبب آنكه چندين كتاب عربى را از جمله صحیفه سجادیه به فارسى ترجمه نموده بود.[۷]
  9. ترجمه جواد فاضل(متوفای ۱۳۴۰ش).[۸] نشر پارسایان، در ۳۸۰ صفحه این ترجمه را چاپ کرده است.
  10. ترجمه حسین استادولی: انتشارات الهادی در ۳۵۰صفحه در سال ۱۳۹۵ش این ترجمه را چاپ کرده است.
  11. ترجمه حسین انصاریان: نشر آیین دانش، چاپ ششم این ترجمه را در سال ۱۴۰۲ش در ۲۷۲ صفحه چاپ کرده است.
  12. ترجمه حسين عمادزاده اصفهانى با عنوان صحيفه كامله سجاديه، زبور آل محمد، انجيل اهل بيت چاپ شده در سال‌های ۱۳۳۴ و ۱۳۶۱شمسی در تهران.[۹]
  13. ترجمه رسول اسماعیل‌زاده: نشر موسسه الهدی این ترجمه را در سال ۱۳۸۲ در ۴۰۸ صفحه منتشر کرد.
  14. ترجمه سهراب اسدی تویسرکانی: نشر ستایش حور این ترجمه را درسال ۱۳۸۴ در ۳۵۰ صفحه منتشر کرد.
  15. ترجمه صدر الدّين بلاغى(متولد۱۲۹۰هجری شمسی).[۱۰] انتشارات دارالکتب الاسلامیه، در سال ۱۳۸۰ این ترجمه را چاپ کرده است.
  16. ترجمه عبدالرحیم عقیقی بخشایشی‏[۱۱] نشر دفتر نشر نوید اسلام در سال ۱۳۸۱، در ۴۲۰ صفحه آن را چاپ کرده است.
  17. ترجمه عبدالمحمد آیتی، از انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران (سروش).
  18. ترجمه علی شیروانی: این ترجمه توسط انتشارات دارالفکر در سال ۱۳۸۰ش، در ۲۷۴ صفحه چاپ شده است.
  19. ترجمه علی‌نقی فیض‌الاسلام[۱۲] ( در ۵ رمضان سال ۱۳۷۶ق پایان یافته است.)
  20. ترجمه غلامعلی صفایی بوشهری(متولد۱۳۳۸ش): صحیفه سجادیه وی در سال ۱۳۹۲ش برای اولین بار چاپ و منتشر شد.
  21. ترجمه قاسم على بحرينى ۱۳۴۹ ه ق/ ۱۹۳۰ م‏؛ فردى عالم و فاضل و خطيبى اديب و شاعر و مصنفى بزرگ در لكنهو بود. وى صحيفه‏ سجاديه‏ را به زبان اردو ترجمه‏ كرد.[۱۳]
  22. ترجمه کاظم ارفع: این ترجمه را انتشارات پیام عدالت سال ۱۳۹۶ش در ۲۵۵ صفحه چاپ کرده است.
  23. ترجمه کاظم خلخالی با مقدمه سید محمد باقر صدر توسط انتشارات کاظمی در سال ۱۳۶۲ در ۶۵۸ صفحه چاپ شده است.[۱۴]
  24. ترجمه لطیف راشدی، نشر شرکت چاپ و نشر بین الملل، همراه با رساله حقوق امام سجاد(ع) این ترجمه را چاپ کرده است.
  25. ترجمه محسن غرویان و عبدالجوادابراهیمی: چاپ چهاردهم این ترجمه در سال 1385ش در ۳۴۰ صفحه توسط انتشارات الهادی منتشر شده است.
  26. ترجمه محسن محمودزاده: در سال ۱۳۸۱ و در ۲۴۴ صفحه توسط نشر محمد منتشر شد.
  27. ترجمه محمّد باقر مجلسى، متوفّاى ۱۱۱۰ ق.[۱۵]
  28. ترجمه محمد صالح روغنی قزوینی (م۱۱۱۶ق) [۱۶]
  29. ترجمه محمد علي چهاردهي نجفي مدرس (المتوفى ۱۳۳۴ق) نسخه خطی آن در کتابخانه نجف الاشرف موجود است. [۱۷]
  30. ترجمه محمد هادی مازندرانی معروف به مترجم (م۱۱۲۰ق). این ترجمه در سال ۱۰۳۳ق تمام شده است. [۱۸] # ترجمه محمدتقی خلجی: نشر قلم نو در سال ۱۳۸۵ش چاپ سوم این ترجمه را در 328 صفحه منتشر کرده است.
  31. ترجمه محمدعلی مجاهدی که انتشارات حضور در سال ۱۳۸۳ در ۴۱۶ صفحه آن را چاپ کرده است.
  32. ترجمه محمدمهدی رضایی: انتشارات اسوه در سال ۱۳۸۳ در ۳۲۸ صفحه این ترجمه را منتشر کرده است.
  33. ترجمه محمدمهدی فولادوند، با عنوان پیشوای چهره برخاک سایندگان، نشر سازمان تبلیغات اسلامی، در سال ۱۳۷۹ش در ۴۱۹ صفحه منتشر کرده است.
  34. ترجمه محمود صلواتی: موسسه فرهنگی انتشاراتی فرهنگ مردم این ترجمه در سال ۱۳۸۱ در ۳۲۰ صفحه چاپ کرده است.
  35. ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای،[۱۹] نشرموسسه انتشاراتی دانش هوشیار، درسال ۱۳۸۴، در ۳۴۴ صفحه و انتشارات وفایی، درسال ۱۳۸۴ و در ۳۵۲ صفحه آن را چاپ کرده است.

ترجمه ترکی

  1. ترجمه ترکی آذری اثر رسول اسماعیل‌زاده که انتشارات الهدی در سال ۲۰۰۳م آن را در یک جلد منتشر کرده است. این اثر شامل متن عربی ۵۴ دعای صحیفه سجادیه در یک بخش و ترجمه آنها به زبان ترکی آذری و به الفبای سیریلیک در بخش دیگر است.
  2. ترجمه ترکی استنابولی با عنوان: SAHIFFE – ISECCADIYE اثر میرسجاد قاراقوش (سید سجاد حسینی) که انتشارات Ari Matbaacilik در سال‌های ۱۹۹۶ و ۲۰۰۵ در یک جلد منتشر شده است. این اثر شامل ترجمۀ ترکی استانبولی ۵۴ دعای صحیفه است که پس از پایان متن عربی هر دعا، ترجمه ترکی آن آمده است. ترجمه از اصل عربی صورت گرفته و در مواردی، از ترجمۀ سید علی‌نقی فیض‌الاسلام استفاده شده است.
  3. ترجمه ترکی استانبولی با عنوان: SAHIFE – I SECCADIYE اثر مرتضی ترابی که به همت انتشارات انصاریان در سال ۲۰۰۰م در یک جلد منتشر شده است. مترجم پس از ذکر مقدمه کوتاهی درباره امام زین العابدین(ع) به ترجمه ۵۴ دعای صحیفه و ادعیه روز پرداخته است.

ترجمه اردو

  1. ترجمه محمّد حسين صاحب مجتهد محقّق هندي(۱۲۷۶- ۱۳۳۷ ه). [۲۰]
  2. ترجمه قائم رضا نسيم امروهوي (۱۳۲۶ ه-).[۲۱]
  3. ترجمه مرتضى حسين صدر الأفاضل (۱۳۴۱- ۱۴۰۷ ه). [۲۲]
  4. ترجمه جعفر حسین[۲۳] با عنوان زبور آل محمد، انجیل اهل بیت، صحیفۀ کامله، کتابخانه حیدری بمبئی و میرزا علی در سال ۱۳۷۹ق آن را در یک جلد چاپ کرده است. (این کتاب با مقدمه‌ای در عظمت ابعاد معنوی و علمی صحیفه شروع شده و در آن ۵۴ دعا به همراه ادعیه روزانه از حضرت امام سجاد(ع) ترجمه شده است).
  5. ترجمه حیدر جوادی: به همت انتشارات انصاریان در سال ۱۳۸۳ در یک جلد منتشر شد.

ترجمه انگلیسی

  1. ترجمه انگلیسی با عنوان Al-SAHIFAH AL-SAJJADIYYAH اثر دکتر ضیاء سعدی که در سال ۱۹۸۴م از سوی سازمان تبلیغات اسلامی در یک جلد به چاپ رسیده است. (این کتاب پس از ترجمۀ مقدمه سید محمدباقر صدر، به ترجمه ۵۴ دعا از صحیفه سجادیه پرداخته است).
  2. ترجمه انگلیسی با عنوان: The Psalms of Islam (زبور اسلام)اثر پروفسور ویلیام چیتیک که از سوی انتشارات انصاریان در سال‌های ۲۰۰۰، ۲۰۰۳ و ۲۰۰۶م در یک جلد منتشر شده است. (مترجم ابتدا در مقدمه‌ای سی صفحه‌ای به حیات امام، دعا و نیایش در اسلام، اسماء الهی، توحید و مفاهیمی مانند آن می‌پردازد و سپس با قراردادن متن عربی و لفظ خوانی لاتین و ترجمه انگلیسی آن در مقابلش به آفرینش اثری پرداخته است که آوازه‌ای جهان شمول به صحیفۀ سجادیه بخشیده است).
  3. ترجمه الصحيفه السجاديه معروف به صحیفه کامله، سید مسرور حسینی و مولوی احمد علی فوحاني (۱۳۴۸) ه (۱۹۲۹ م) آن را چاپ کرده‌اند. [۲۴]

ترجمه فرانسوی

ترجمه فرانسوی با عنوان: Les Psaumes Del Islam اثر دکتر مهدوی دامغانی که انتشارات الهدی در سال ۲۰۰۳م و انتشارات انصاریان در سال ۲۰۰۶م آن را در یک جلد چاپ کرده است.

این اثر با پیشگفتاری از مترجم درباره امام سجاد(ع) و اسناد صحیفه آغاز شده و سپس به ترجمۀ ۶۱ دعای صحیفه، ادعیه روزانه و مناجات خمسه عشر پرداخته است. از خصوصیات این ترجمه در کنار هم قرار گرفتن متن عربی، لفظ خوانی لاتین آن و ترجمه فرانسه است.[۲۵]

ترجمه اسپانیایی

  1. ترجمه اسپانیایی صحیفه سجادیه، با عنوان «As-Sahifa al-Kamilah as-Sayyadiiah; Las Súplicas del As-Sayyad» توسط ماریا آمورتی، حجة الاسلام محمد معلمی زاده و نستور پاگانو، ترجمه و در مؤسسه امام علی(ع) بیروت چاپ شده است.
  2. ترجمه اسپانیایی صحیفه سجادیه با عنوان «Las súplicas del Imam As-sayyad As-sahifa al-kamila as-sayyadía»، با ترجمه لیلا گونزالس گومز، توسط انتشارات فاطمه در اسپانیا و با همکاری دفتر فرهنگی ایران در مادرید منتشر شده است.
  3. ترجمه اسپانیایی با عنوان: Las Invocaciones del Imam sayyad اثر دکتر محمد علی انزالدوا مورالِس که در سال ۱۹۹۷ میلادی سازمان تبلیغات اسلامی آن را در یک جلد چاپ کرده است.

مترجم از ترجمه انگلیسی آقای موهانی و اصل عربی آن استفاده کرده است. همچنین مقدمه سید محمدباقر صدر به همراه زندگی امام سجاد(ع) در ابتدای آن آمده است. اثر شامل ترجمه ۵۴ دعای صحیفه سجادیه است.

ترجمه تامیلی

ترجمه تامیلی با عنوان: Saheef Sajjadiyyah اثر حجا شیخ لافر مدنی که در سال ۲۰۰۵م که انتشارات عمید در یک جلد چاپ کرده است.

در ابتدای این کتاب مقدمه‌ای از مترجم درباره فضیلت قرائت و مطالعه صحیفه سجادیه و همچنین زندگی‌نامه حضرت علی بن حسین(ع) چاپ شده است. این اثر پس از ویرایش و اصلاحات برای بار دوم توسط بنیاد هاشمی سریلانکا، در این کشور منتشر شد.

این کتاب برای نخستین بار در شهر«بنگالور» هند که زبان محلی شهروندانش، زبان تامیل است، ترجمه و به چاپ رسید و بین مردم تامیل زبان هند، سریلانکا، مالزی و سنگاپور توزیع شد. همچنین این کتاب در نمایشگاه بین‌المللی«سفیران آفتاب» که به همت جامعةالمصطفی(ص) العالمیه همزمان با برگزاری اعیاد شعبانیه از روز دوشنبه، ۱۲ تيرماه، در صحن اصلی مسجد مقدس جمکران آغاز شده است و تا روز جمعه، ۱۶ این ماه، ادامه دارد، عرضه می‌شود.[۲۶]

ترجمه بوسنیایی

ترجمه بوسنیایی با عنوان: SAHIFA اثر روسمیر محمد، محمد علی هازیچ که به همت انتشارات DID بوسنی در سال ۱۹۹۷ در یک جلد چاپ شده است. این اثر شامل مقدمه‌ای در باب اهل بیت(ع) و صحیفه سجادیه است و پس از آن مناجات خمسه عشر ترجمه شده است.

ترجمه بلغاری

ترجمه بلغاری اثر الکساندر واسیلینف (شمس الدین) که در سال ۲۰۰۰م انتشارات الهدی آن را در یک جلد چاپ کرده است. مترجم در این اثر به ترجمه مقدمه پروفسور ویلیام چیتیک به زبان بلغاری پرداخته و سپس ۵۴ دعای صحیفه را برای اولین بار به زبان بلغاری ترجمه کرده است.

ترجمه روسی

ترجمه روسی که به همت گروهی از مترجمان و انتشارات الهدی در سال ۱۹۹۷م در یک جلد منتشر شده است. اثر شامل ترجمه ۵۴ دعا به زبان روسی است. کتاب شامل دو بخش است که در یک بخش اصل عربی و در بخش دیگر آن ترجمه اثر چاپ شده است.

ترجمه تاجیکی

ترجمه تاجیکی اثر ملا معروف جان که در سال ۱۹۹۷م به همت انتشارات الهدی در یک جلد چاپ شده است. اثر شامل ترجمه ۵۱ دعای صحیفه است. این کتاب شامل متن عربی، ترجمه فارسی و ترجمه تاجیکی به خط سریلیک است.

ترجمه آلبانیایی

  1. ترجمه آلبانیایی، اثر دکتر سلیم سلیمانی که مؤسسه اهل بیت کوزوو آن را در سال ۱۹۹۹م در یک جلد منتشر کرده است.(این اثر از روی ترجمه بوسنیایی به زبان آلبانیایی ترجمه شده و شامل ۵۴ دعای صحیفه، ادعیه روزانه و مناجات خمسه عشر است.
  2. ترجمه آلبانیایی سلیم اصطفی، رئیس اسبق کمیتۀ مسلمانان آلبانی که از روی نسخه عربی انجام شده و در سال ۲۰۰۸ میلادی موسسۀ قرآن آلبانی آن را منتشر کرده است.
  3. ترجمه آلبانیایی آقای ادین لوحیا، به لحاظ تسلط وی بر زبان آلبانیایی، دارای نمودهای زیباشناختی و انعکاس‌دهنده جلوه‌های ادبی صحیفه نیز است.

ترجمه مالایو

ترجمه مالایو (اندونزی و مالزی) اثر دکتر جلال‌الدین رحمت که انتشارات مطهری باندونگ در سال ۱۹۹۸م آن را چاپ کرده است.

ترجمه پشتو

ترجمه پشتو (افغانستان و پاکستان) توسط گروهی در رایزنی فرهنگی ایران در کابل تهیه شد و در شهریور ۱۳۹۷ش نشر یافت.

ترجمه آلمانی

ابو‌هادی و فاطمه اوزوگس صحیفه سجادیه را از زبان عربی به آلمانی ترجمه کرده‌‌اند. انتشارات Eslamica این کتاب را با عنوان «Die Blätter der Niederwerfung»‌ در سال ۲۰۱۰م در ۳۶۹ صفحه منتشر کرده است.

جستارهای وابسته

منابع

  1. https://fa.wikinoor.ir/wiki/صحيفه_سجاديه_(ترجمه_شعرانی)
  2. مجمع الفكر الإسلامي. قسم الموسوعه، موسوعه مؤلفى الاماميه، قم، مجمع الفكر الإسلامي، چاپ اول، ۱۴۲۸ق، ج، ص۵۲۰.
  3. مجمع الفكر الإسلامي. قسم الموسوعه، موسوعه مؤلفى الاماميه، قم، مجمع الفكر الإسلامي، چاپ اول، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۴۳۸.
  4. عقيقى بخشايشى، عبد الرحيم، طبقات مفسران شيعه، قم، دفتر نشر نويد اسلام، چاپ چهارم، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۲۰.
  5. مجمع الفكر الإسلامي. قسم الموسوعه، موسوعه مؤلفى الاماميه، قم، مجمع الفكر الإسلامي، چاپ اول، ۱۴۲۸ق، ج۳، ص۵۲۲.
  6. افندى، عبدالله بن عيسى‏بيگ، رياض العلماء و حياض الفضلاء، مشهد، آستان قدس رضوى، بنياد پژوهشهاى اسلامى، چاپ دوم، ۱۳۸۹ش، ج۲، ص۸۶.
  7. جناب، على، رجال و مشاهير اصفهان، اصفهان، سازمان فرهنگى تفريحى شهردارى اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۵ش، ص۴۷۴.
  8. مرسلوند، حسن، زندگينامه رجال و مشاهير ايران، تهران، الهام، چاپ دوم، ۱۳۷۶ش، ج۵، ص۳۷.
  9. ناجى نصرآبادى، محسن، فهرست كتابهاى فارسى شده چاپى از آغاز تا سال ۱۳۷۰، مشهد، آستان قدس رضوى، بنياد پژوهشهاى اسلامى، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۱۰۸۵.
  10. برقعى، محمد باقر، سخنوران نامى معاصر ايران، قم، نشر خرم، چاپ اول، ۱۳۷۳ش، ص۵۴۳.
  11. عقيقى بخشايشى، عبد الرحيم، طبقات مفسران شيعه، قم، دفتر نشر نويد اسلام، چاپ چهارم، ۱۳۸۷ش، ص۱۳۴۱.
  12. رفاعى، عبد الجبار، معجم ما كتب عن الرسول و أهل البيت صلوات الله عليهم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ اول، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۱۷۰.
  13. صدر الافاضل، مرتضى حسين، مطلع انوار(احوال دانشوران شيعه پاكستان و هند)، مشهد، آستان قدس رضوى، بنياد پژوهشهاى اسلامى، چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ص۴۵۵.
  14. رفاعى، عبد الجبار، معجم ما كتب عن الرسول و أهل البيت صلوات الله عليهم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ اول، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۲۲۰.
  15. ناجى نصرآبادى، محسن، فهرست كتابهاى فارسى شده چاپى از آغاز تا سال ۱۳۷۰، مشهد، آستان قدس رضوى، بنياد پژوهشهاى اسلامى، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، مقدمه ج۱، ص۱۶.
  16. ناجى نصرآبادى، محسن، فهرست كتابهاى فارسى شده چاپى از آغاز تا سال ۱۳۷۰، مشهد، آستان قدس رضوى، بنياد پژوهشهاى اسلامى، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، مقدمه ج۱، ص۱۶.
  17. آقابزرگ تهرانى، محمدمحسن، الذريعه إلى تصانيف الشيعه، بیروت، دار الأضواء، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۱۱۲.
  18. رفاعى، عبد الجبار، معجم ما كتب عن الرسول و أهل البيت صلوات الله عليهم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ اول، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۱۶۹.
  19. كتابنامه بزرگ قرآن، ج۴، ص۱۴۸۷- ۱۴۸۹؛ گنجينه دانشمندان رازى، ج۸، ص۱۰۹.
  20. رفاعى، عبد الجبار، معجم ما كتب عن الرسول و أهل البيت صلوات الله عليهم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ اول، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۱۶۹.
  21. رفاعى، عبد الجبار، معجم ما كتب عن الرسول و أهل البيت صلوات الله عليهم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ اول، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۱۷۰.
  22. رفاعى، عبد الجبار، معجم ما كتب عن الرسول و أهل البيت صلوات الله عليهم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ اول، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۱۷۰.
  23. رفاعى، عبد الجبار، معجم ما كتب عن الرسول و أهل البيت صلوات الله عليهم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ اول، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۱۷۰.
  24. آقابزرگ تهرانى، محمدمحسن، الذريعه إلى تصانيف الشيعه، بیروت، دار الأضواء، چاپ سوم، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۱۱۱.
  25. مقاله: «گزارشی از ترجمه فرانسوی صحیفه سجادیه»؛ نویسنده: فریده مهدوی دامغانی، فصلنامه سفینه، ۱۳۸۴ش، شماره۹، ص ۸۳ ـ ۹۶
  26. https://iqna.ir/fa/news/2361162