پس از پنجاه سال (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
{{درگاه|امام حسین}} | {{درگاه|امام حسین}} | ||
== | == ایده اصلی و روش تحقیق == | ||
کتاب پس از پنجاه سال نوشته سید جعفر شهیدی کتابی در زمینه تحلیل قیام امام حسین(ع) است. نویسنده کتاب تحلیل های خود از علل سیاسی و اجتماعی رخداد عاشورا را در عنوان این کتاب جدید خوانده است. ایده اصلی این کتاب این است که چگونه پس از گذشت پنجاه سال از رحلت رسول خدا(ص) جامعه اسلامی به جایی می‌رسد که از پس کشته‌شدن نوه رسول خدا(ص) به‌دست خلیفه‌ای، که شرایط حداقلی خلافت را ندارد، از خود عکس‌العمل قابل اعتنایی نشان نمی‌دهد.<ref>شهیدی، سید جعفر، پس از پنجاه سال پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۰ش، ص۱۴-۱۵.</ref> | کتاب پس از پنجاه سال نوشته سید جعفر شهیدی کتابی در زمینه تحلیل قیام امام حسین(ع) است. نویسنده کتاب تحلیل های خود از علل سیاسی و اجتماعی رخداد عاشورا را در عنوان این کتاب جدید خوانده است. ایده اصلی این کتاب این است که چگونه پس از گذشت پنجاه سال از رحلت رسول خدا(ص) جامعه اسلامی به جایی می‌رسد که از پس کشته‌شدن نوه رسول خدا(ص) به‌دست خلیفه‌ای، که شرایط حداقلی خلافت را ندارد، از خود عکس‌العمل قابل اعتنایی نشان نمی‌دهد.<ref>شهیدی، سید جعفر، پس از پنجاه سال پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۰ش، ص۱۴-۱۵.</ref> | ||
تحلیل شهیدی از علت این بی‌اعتنایی دورشدن جامعه اسلامی از حقایق دعوت رسول خدا(ص) به‌واسطه حکومت‌هایی از جنس حکومت خلفای سه‌گانه و حکومت معاویه است. از نظر او، لایه‌های سخت قبیله‌گرایی در میان عرب‌های پیش از اسلام، که با تلاش‌های رسول خدا(ص) تا حدی بی‌اثر شده بود، تحت تأثیر حکومت‌های گفته‌شده دوباره خودنمایی کرد. این گرایش‌های قبیله‌گرایانه درگیری‌های پیش از اسلام، که برای تعصبات جاهلانه بود، را دوباره زنده کرد و حاصل آن رخداد عاشورا بود.<ref>شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۶۹-۷۸.</ref> | تحلیل شهیدی از علت این بی‌اعتنایی دورشدن جامعه اسلامی از حقایق دعوت رسول خدا(ص) به‌واسطه حکومت‌هایی از جنس حکومت خلفای سه‌گانه و حکومت معاویه است. از نظر او، لایه‌های سخت قبیله‌گرایی در میان عرب‌های پیش از اسلام، که با تلاش‌های رسول خدا(ص) تا حدی بی‌اثر شده بود، تحت تأثیر حکومت‌های گفته‌شده دوباره خودنمایی کرد. این گرایش‌های قبیله‌گرایانه درگیری‌های پیش از اسلام، که برای تعصبات جاهلانه بود، را دوباره زنده کرد و حاصل آن رخداد عاشورا بود.<ref>شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۶۹-۷۸.</ref> | ||
مؤلف کتاب پس از پنجاه سال روش خود در نگارش این کتاب را تحلیلی و تطبیقی خوانده است؛ تحلیل رخدادهای تاریخی بر بسترهای کلان سیاسی، جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی و تطبیق جزئیات رخدادهای تاریخی به دست آمده از منابع اولیه با یکدیگر برای کاستن از اشتباه در تاریخ‌نگاری.<ref>شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۴-۵.</ref> کتاب پس از پنجاه سال اولین بار در سال ۱۳۵۵ش به‌چاپ رسیده است. انتشارات امیرکبیر و انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی این کتاب را بارها به‌چاپ رسانده‌اند.<ref>شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۲.</ref> | |||
== نویسنده == | == نویسنده == | ||
نسخهٔ ۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۰۰
 | این مقاله هماکنون به دست Shamloo در حال ویرایش است. |
ایده اصلی کتاب پس از پنجاه سال دکتر سید جعفر شهیدی درباره قیام امام حسین(ع) چیست؟
| پس از پنجاه سال | |
|---|---|
| اطلاعات کتاب | |
| نام‌های دیگر | پس از پنجاه سال؛ پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع) |
| نویسنده | سید جعفر شهیدی |
ایده اصلی و روش تحقیق
کتاب پس از پنجاه سال نوشته سید جعفر شهیدی کتابی در زمینه تحلیل قیام امام حسین(ع) است. نویسنده کتاب تحلیل های خود از علل سیاسی و اجتماعی رخداد عاشورا را در عنوان این کتاب جدید خوانده است. ایده اصلی این کتاب این است که چگونه پس از گذشت پنجاه سال از رحلت رسول خدا(ص) جامعه اسلامی به جایی می‌رسد که از پس کشته‌شدن نوه رسول خدا(ص) به‌دست خلیفه‌ای، که شرایط حداقلی خلافت را ندارد، از خود عکس‌العمل قابل اعتنایی نشان نمی‌دهد.[۱]
تحلیل شهیدی از علت این بی‌اعتنایی دورشدن جامعه اسلامی از حقایق دعوت رسول خدا(ص) به‌واسطه حکومت‌هایی از جنس حکومت خلفای سه‌گانه و حکومت معاویه است. از نظر او، لایه‌های سخت قبیله‌گرایی در میان عرب‌های پیش از اسلام، که با تلاش‌های رسول خدا(ص) تا حدی بی‌اثر شده بود، تحت تأثیر حکومت‌های گفته‌شده دوباره خودنمایی کرد. این گرایش‌های قبیله‌گرایانه درگیری‌های پیش از اسلام، که برای تعصبات جاهلانه بود، را دوباره زنده کرد و حاصل آن رخداد عاشورا بود.[۲]
مؤلف کتاب پس از پنجاه سال روش خود در نگارش این کتاب را تحلیلی و تطبیقی خوانده است؛ تحلیل رخدادهای تاریخی بر بسترهای کلان سیاسی، جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی و تطبیق جزئیات رخدادهای تاریخی به دست آمده از منابع اولیه با یکدیگر برای کاستن از اشتباه در تاریخ‌نگاری.[۳] کتاب پس از پنجاه سال اولین بار در سال ۱۳۵۵ش به‌چاپ رسیده است. انتشارات امیرکبیر و انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی این کتاب را بارها به‌چاپ رسانده‌اند.[۴]
نویسنده
سید جعفر شهیدی، مورخ، ادیب، مترجم و استاد زبان و ادب فارسی در دانشگاه تهران بود. او دارای نشان درجه یک علمی (۱۳۷۴ش) و سه بار، در سال‌های ۱۳۶۱ش برای تصحیح کتاب دره نادره، در سال ۱۳۶۲ش به‌خاطر تألیف کتاب زندگانی حضرت زهراء(س) و در سال ۱۳۶۹ش برای ترجمه نهج البلاغه برنده کتاب سال جمهوری اسلامی شد.[۵]
سید جعفر شهیدی در سال ۱۲۹۷ش در بروجرد به‌دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در بروجرد و تهران گذراند و در سال ۱۳۲۰ش برای گذراندن تحصیلات دینی به نجف رفت. در نجف، به درجه اجتهاد رسید، ولی در سال ۱۳۲۷ش به‌دلیل بیماری چشم مجبور به بازگشت به ایران شد. پس از بازگشت به ایران، به معلمی در دبیرستان‌ها پرداخت و ضمن آن تحصیلات دانشگاهی را پی گرفت و در سال ۱۳۳۵ش لیسانش زبان و ادب فارسی و در سال ۱۳۴۰ش به درجه دکتری در این رشته رسید. پس از اخذ مدرک دکتری در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت.[۶] شهیدی از همکاران دهخدا در نگارش لغت‌نامه بود و پس از مرگ محمد معین در سال ۱۳۵۰ش به ریاست مؤسسه لغت‌نامه دهخدا رسید.[۷]
از شهیدی آثار مختلفی در زمینه های تألیف، تصحیح، ترجمه بر جای مانده است. زندگانی علی بن الحسین(ع)، زندگانی حضرت زهرا(س)، پس از پنجاه سال، آشنایی با زندگانی امام صادق(ع)، تاریخ تحلیلی اسلام و ترجمه نهج‌البلاغه از جمله آثار شهیدی هستند.[۸] شهیدی در سال ۱۳۸۶ش درگذشت و در امامزاده عبدالله شهرری به خاک سپرده شد.[۹]
محتوا
کتاب پس از پنجاه سال از یک مقدمه و ۲۹ بخش تشکیل شده است؛ در بخش اول کتاب، شهیدی به بیان علل قیام امام حسین(ع) نزد پژوهشگران دیگر می‌پردازد و تحلیل آنان از این قیام را نابسنده می‌شمارد.[۱۰] در بخش دوم، نویسنده علت سکوت مسلمانان در قبال شهادت امام حسین(ع) را بررسی می‌کند[۱۱] و برای تحلیل علت این سکوت در بخش‌های بعدی بازگشت جامعه اسلامی به تعصبات قومی و قبیله‌ای قبل از اسلام را تحلیل می‌کند.[۱۲]
در بخش سیزدهم کتاب پس از پنجاه سال، نویسنده به جمع‌بندی وضعیت جامعه اسلامی پس از پنجاه سال از رحلت رسول خدا(ص) و در آستانه واقعه عاشورا در سال ۶۱ق می‌پردازد؛ از نظر شهیدی، در این دوره پنجاه‌ساله ارتباط جامعه اسلامی با روش سلوک فردی و اجتماعی و سیاسی رسول خدا(ص) به‌واسطه حکومت اشرافی معاویه منقطع شده بود و آنان روش اسلام در این زمینه‌ها را بیشتر در روش حکمرانی معاویه خلاصه می‌دیدند.[۱۳] شهیدی در زمینه این تحلیل، حوادث جامعه اسلامی از مرگ معاویه در سال ۶۰ق تا رخداد عاشورا را تحلیل می‌کند و کار خود را با ورود اسراء به شام و مرگ یزید به‌پایان می‌رساند.[۱۴]
منابع
- ↑ شهیدی، سید جعفر، پس از پنجاه سال پژوهشی تازه پیرامون قیام حسین(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۰ش، ص۱۴-۱۵.
- ↑ شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۶۹-۷۸.
- ↑ شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۴-۵.
- ↑ شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۲.
- ↑ انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی دکتر سید جعفر شهیدی، با مقدمه مهدی محقق، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، ۱۳۸۸ش، ص۲۴۹.
- ↑ نامه شهیدی (جشن‌نامه استاد دکتر سید جعفر شهیدی)، تهران، طرح نو، ۱۳۷۴ش، ص۱.
- ↑ افشار، ایرج، «شهیدی در قلمرو زبان فارسی»، در نامه شهیدی (جشن‌نامه استاد دکتر سید جعفر شهیدی)، تهران، طرح نو، ۱۳۷۴ش، ص۵۵-۵۶.
- ↑ نامه شهیدی، ص۲-۳.
- ↑ «اشک در فقدان استادی که برای مهجوری زبان فارسی می‌گریست»، در تارنمای خبرگزاری مهر، درج ۲۶ دی ۱۳۸۶ش، درج: ۲۶ تیر ۱۴۰۳ش.
- ↑ شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۹-۱۳.
- ↑ شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۱۴-۲۲.
- ↑ شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۲۳-۱۰۷.
- ↑ شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۱۰۷-۱۱۲.
- ↑ شهیدی، پس از پنجاه سال، ص۱۱۲-۱۹۶.